Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 października 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie wprowadziło od 1 stycznia 2023 r. m.in. zmiany w refundacji wyrobów chłonnych. Został wprowadzony nowy limit ich finansowania powiązany z chłonnością produktu.
- Zmiana jest wynikiem ogólnych zmian limitów dla pieluchomajtek od 2023, gdy wprowadzono nowe limity powiązane jednocześnie z chłonnością i rodzajem produktu – mniejsze dla wyrobów o niższej chłonności, większe dla zwiększonej chłonności – mówi Arkadiusz Grądkowski, prezes Izby POLMED.
Zmiany od 1 stycznia 2023 r.:
- limit 1,70 zł dotyczy wyrobów chłonnych o minimalnej chłonności: 1000 g w przypadku majtek chłonnych oraz 1400 g w przypadku pieluchomajtek i pieluch anatomicznych. Limit finansowania: wysokość refundacji 70 proc. do limitu czyli 1,19 zł/szt. Odpłatność pacjenta to 30 proc. do limitu, czyli 0,51 zł/szt. W każdym przypadku wszystko co powyżej limitu dopłaca pacjent.
- wprowadzono nowy limit finansowania w wysokości 2,30 zł za sztukę na wyroby chłonne o chłonności wynoszącej powyżej: 1400 g w przypadku majtek chłonnych oraz 2500 g w przypadku pieluchomajtek. Wysokość refundacji to 70 proc. do limitu czyli 1,61 zł/szt. Pacjent dopłaci 30 proc. do limitu, czyli 0,69 zł/szt.
- w limicie 1,00 zł podniesiono minimalną chłonność wyrobów do 450 g. Wysokość refundacji to 70 proc. do limitu czyli 0,70 zł/szt. Pacjent dopłaci 30 proc. do limitu, czyli 0,30 zł/szt.
Czytaj także na Prawo.pl: Od 1 stycznia nowe zasady refundacji wyrobów medycznych>>
Pieluchomajtki dla dzieci z niepełnosprawnością są wyrobami medycznymi
Posłanka Jagna Marczułajtis-Walczak zwróciła uwagę na ostatnim posiedzeniu sejmowej Podkomisji ds. Osób z Niepełnosprawnościami, że na sprzedaży pieluchomajtek, także tych dla najmłodszych dzieci m.in. objętych ustawą „Za życiem”, najwięcej zarabiają sklepy medyczne, a pieniądze z refundacji NFZ nie idą do pacjenta.
Arkadiusz Grądkowski podkreśla, że od stycznia 2023 roku limit na produkty dedykowane małym dzieciom z nietrzymaniem moczu został obniżony ze 1,7 zł do 1 zł. - Ponieważ wyroby dla dzieci charakteryzują się mniejsza chłonnością, zostały automatycznie przesunięte do niższej kategorii. Wydaje się więc, że była to zmiana przypadkowa. Jednak powiedzieć, że te zmiany pogorszyły sytuację dzieci, byłoby zbyt dużym uproszczeniem. Wiemy, że Ministerstwo Zdrowia zdaje sobie sprawę ze skutków ostatnich zmian i je analizuje – dodaje.
Sprawdź w LEX: Czy przebycie operacji endoprotezy jest wskazaniem do nabycia uprawnień do refundacji na zakup pieluchomajtek? >
Rodzice teoretycznie mogliby kupić taniej pieluchy dla dzieci w supermarkecie. Arkadiusz Grądkowski zauważa jednak, że pieluchmajtki dla dzieci są wyrobami medycznymi i nie można ich porównać ani ich cen, z popularnymi pieluchami dla dzieci dostępnymi w marketach, które są produktami higienicznymi.
Zobacz wzór dokumentu: Zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne >
Pacjent istotnie dopłaca do wyrobów chłonnych
Wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski podkreśla, że resort zdrowia widzi problem zróżnicowanych i niejednolitych cen wyrobów chłonnych i stara się go rozwiązać, być może jeszcze w tym roku. – Widzimy anomalie na rynku materiałów chłonnych oraz to, że istotna jest odpłatność pacjentów w tym zakresie. Widzimy, że u wielu producentów ceny pieluchomajtek są zawyżone, intensywnie rozmawiamy z producentami, by te ceny zmniejszyć, nawet kosztem wyższego udziału NFZ w finansowaniu wyrobów chłonnych – powiedział wiceminister. Dodał, że producenci dostali krytyczne uwagi MZ co do dopłat pacjentów. - Pracujemy nad tym, żeby to zmienić. Modelu jeszcze nie możemy przedstawić, ale będziemy starali się to zrobić jeszcze w tej kadencji – dodał wiceminister Miłkowski.
Sprawdź w LEX: Czy na dziecko do lat dwóch przysługuje zaopatrzenie w pieluchomajtki? >
Sprzedaż wyrobów chłonnych - bez negocjacji cenowych
Problem leży też w samej konstrukcji wykazu wyrobów medycznych na zlecenie i zasad refundacji. - Ten wykaz jest wynikiem pewnej koncepcji, która została przyjęta po latach funkcjonowania kas chorych. Celem było upodmiotowienie pacjentów i pozwolenie im na wybór wyrobu medycznego. Po latach funkcjonowania widzimy niedociągnięcie tego systemu – wyjaśnia Magdalena Mycek z Departamentu Polityki Lekowej MZ.
Obecnie każda apteka czy sklep medyczny może podpisać umowę z NFZ i sprzedawać wyroby chłonne. Resort zdrowia i Fundusz nie mają wpływu na cenę tych produktów, gdyż na podstawie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej wyłączone są tutaj negocjacje cenowe. Oznacza to, że cena ich sprzedaży w aptece czy sklepie podlega regułom wolnego rynku. – Dlatego powstaje taka sytuacja, że ceny wyrobów chłonnych są różne w całej Polsce – dodała Magdalena Mycek. Zaznaczyła też, że rozważane są zmiany w udziale pacjentów w limicie, obecnie to jest 30 proc. - Rozmawiamy z producentami o możliwościach uporządkowania tego rynku, aby nie było tak drastycznych różnic w cenach - dodała.
Większa dopłata pacjentów jest w przypadku konieczności korzystania z wysokochłonnego produktu.
Sprawdź w LEX: Czy lekarz pracujący pod nadzorem może wystawiać recepty na pieluchomajtki? >
Pieluchomajtki dla pacjentów z ustawy „Za życiem” bez limitu ilościowego
- Pacjenci z uprawnieniami dodatkowymi określonymi w art. 47 ust 1a i 1b ustawy o świadczeniach, czyli pacjenci do 18. roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu lub ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz wymagających stałej opieki, mają możliwość refundacji pieluchomajtek bez limitu ilościowego. Wydatki na ten cel stanowią ok. 95 mln zł i stanowią ¼ ogólnych wydatków na finansowanie pieluchomajtek – zauważa Arkadiusz Grądkowski. - Rozwiązaniem obecnej sytuacji mogłoby być np. wydzielenie osobnej grupy dla dzieci - dodaje.
Sprawdź w LEX: Czy lekarz ortopeda w prywatnym gabinecie może wystawić zlecenie na kule z refundacją NFZ? >
Jak zaznacza, z danych producentów i dystrybutyw wynika, że liczba pacjentów korzystających z dedykowanym produktów dla małych dzieci nie jest duża i wynosi ok. kilku procent. Podkreśla jednak, że działania MZ są niezbędne w zakresie dopłat do wyrobów dla osób z niepełnosprawnościami i muszą być kontynuowane, ponieważ ceny wyrobów rosną z uwagi na sytuację politycznoekonomiczną na świecie. - Są to produkty wyjątkowo zależne od cen surowców i transportu – podkreśla prezes POLMED.
Sprawdź w LEX: Czy pacjent korzystający z uprawnień ustawy "Za życiem" ma prawo do świadczeń z zakresu rehabilitacji bez skierowania? >
Często jest też tak, że osoby do 18. roku życia korzystają jednocześnie z produktów dla osób dorosłych w rozmiarach XS i S. Część z nich w tym roku 2023 roku ma zwiększony limit ze 1,7 do 2,3 zł. Pozostałym utrzymano limit 1,7 zł, który zostało podwyższony w grudniu 2021 z 1 zł.
Sprawdź w LEX: Czy matce przysługuje świadczenie za życiem na dziecko adoptowane? >
Bowiem przedostatnia zmiana dotycząca refundacji produktów chłonnych miała miejsce 1 grudnia 2021 roku. Wtedy produkty zostały rozdzielone na dwie grupy:
- pieluchomajtki, majtki chłonne i pieluchy anatomiczne, gdzie maksymalny limit finansowania wynosił 1,70 zł/szt. oraz
- podkłady i wkładki urologiczne (o minimalnej chłonności 250 g), w których maksymalny limit finansowania był równy 1,00 zł/szt.
Nie brano pod uwagę minimalnej absorpcji produktów przy limicie 1,70 zł. Dlatego od tego roku pacjenci stosujący bardziej chłonne produkty - w przypadku pieluchomajtek minimalna chłonność 2500 g, a w przypadku majtek chłonnych minimalna chłonność 1400 g, mogą uzyskać wyższą refundację NFZ.
Sprawdź w LEX: Czy specjalista fizjoterapeuta jest uprawniony do zlecania wyrobów medycznych? >