Środowisko ratowników medycznych zwraca uwagę, że co prawda ustawa z 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (weszła w życie 22 czerwca 2023 r.) pozwoliła powołać samorząd, ale nie przeznaczono wprost żadnych finansów na początki jego konstytuowania się.
Zdaniem Polskiego Towarzystwa Ratowników Medycznych (PTRM) całość składek członkowskich zacznie wpływać w większości dopiero po dwóch latach, bo tyle czasu mają ratownicy medyczni, żeby zgłosić prawo wykonywania zawodu.
Pytanie więc, za co stworzyć zaplecze organizacyjne, zatrudnić księgową czy opracować system nadawania uprawnień zawodowych?
Czytaj także na Prawo.pl: Minimalne wymagania to obecnie standard w ratownictwie medycznym
Członkowie PTRM podkreślają, że tak długo czekali na ustawę, że gdy nagle pojawiła się ona po pandemii, byli zwolennikami jej przyjęcia. Kwestia finansowania samorządu (na etapie jego tworzenia) umknęła także im.
Czytaj w LEX: Odpowiedzialność zawodowa ratownika medycznego - przesłanki i sankcje >
Rozmowy z resortem zdrowia
Ratownicy medyczni rozmawiali w tej sprawie z Piotrem Bromberem, wiceministrem zdrowia, który zapewnia, że kwestia finansowania samorządu zostanie rozwiązana.
W odpowiedzi udzielonej Prawo.pl Wojciech Andrusiewicz, rzecznik prasowy MZ , podkreśla, że działalność samorządu jest finansowana ze składek członkowskich, na podstawie art. 135 ust. 2 ustawy o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych.
- Ustawodawca przewidział też, że samorząd ratowników medycznych będzie mógł uzyskiwać dochody także z innych źródeł, np. z dotacji czy subwencji - dodaje.
Można zatem przypuszczać, że zapewnienia wiceministra Brombera mogą znaleźć pokrycie w przeznaczonej przez MZ subwencji czy dodatkowej dotacji na ten cel.
WZÓR DOKUMENTU: Karta indywidualna ratownika medycznego >
Można być magistrem, ale nie ma standardów kształcenia
Innym nierozwiązanym problemem jest możliwość kształcenia ratowników medycznych na studiach drugiego stopnia, co pozwala na uzyskanie tytułu zawodowego magistra (art. 2 pkt 4 lit. a ustawy umożliwia ratownikom medycznym kształcenie na studiach drugiego stopnia, określonych jako dwuletnie studia kończące się uzyskaniem tytułu magistra).
Jednak na razie jest to tylko teoretyczna możliwość. PTRM co prawda opracowało standardy kształcenia, przekazując je do ministra edukacji i nauki. Teraz - jaki informuje Prawo.pl Ministerstwo Zdrowia - resort analizuje uwagi zgłoszone przez ministerstwo edukacji.
Jednak nie wiadomo, jak długo to potrwa, a czasu do rozpoczęcia nowego roku akademickiego pozostało niewiele.
Czytaj w LEX: Zasady i warunki wykonywania zawodu ratownika medycznego >
Nadzór nad doskonaleniem zawodowym ratowników medycznych
Nie jest także jednoznaczna kwestia organizacyjna związana z doskonaleniem zawodowym ratowników medycznych.
Ustawa nadzór nad nim przekazuje samorządowi, a więc urzędy wojewódzkie nie widzą już podstaw, by się tym zajmować, w tym wydawaniem książeczek, w których zapisują punkty szkoleniowe i rozliczaniem.
– Problem w tym, że kończy się okres rozliczeniowy niektórym ratownikom medycznym, niektórym lada chwila zacznie się nowy i ratownicy są zdezorientowani, jak te sprawy mają regulować - zauważają ratownicy medyczni.
Czytaj w LEX: Ustawiczny rozwój zawodowy ratownika medycznego >
Ministerstwo Zdrowia jednoznacznie odpowiada, że od 22 czerwca nadzór nad doskonaleniem zawodowym ratowników medycznych pełni Krajowa Rada Ratowników Medycznych, na podstawie art. 118 ustawy o zawodzie ratownika medycznego i samorządzie zawodowym ratowników. Tyle tylko, że samorządu jeszcze nie ma.
- Ratownicy medyczni, których okres edukacyjny przypadał na koniec 2022 r., powinni, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia zakończenia danego okresu edukacyjnego, przekazać wojewodzie właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania, kartę doskonalenia zawodowego, w celu potwierdzenia przez wojewodę dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego (zgodnie z przepisami art. 12 ust. 3 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym obowiązującymi do 21 czerwca 2023 r.) – wyjaśnia Wojciech Andrusiewicz.
Czytaj w LEX: Rejestry ratowników medycznych - obowiązki ratowników dot. wpisów, zmian, opłat >
Zgodnie z par. 3 rozporządzenia ministra zdrowia z 13 grudnia 2019 r. w sprawie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych, obowiązującego do 21 czerwca., doskonalenie zawodowe ratowników medycznych było realizowane w pięcioletnich okresach edukacyjnych. Okres edukacyjny rozpoczynał się 1 stycznia roku następującego po roku, w którym ratownik medyczny uzyskał uprawnienia do wykonywania zawodu.
- Dlatego ratownicy medyczni, których okres edukacyjny przypadał na koniec 2022 r., powinni wystąpić do wojewody o wydanie karty doskonalenia zawodowego na nowy okres edukacyjny jeszcze w grudniu 2022 r. lub niezwłocznie po rozpoczęciu nowego okresu edukacyjnego w 2023 r. – dodaje rzecznik MZ.
Na tę chwilę, PTRM radzi ratownikom medycznym dalej realizować obowiązek doskonalenia zawodowego i zbierać poświadczenia jego realizacji. Po utworzeniu samorządu ratowników medycznych wszystkie zaświadczenia i certyfikaty potwierdzające doskonalenie zawodowe będą musiały zostać uznane.
Sprawdź w LEX: Na jakich zasadach udzielić urlopu szkoleniowego dla ratownika medycznego? >
Ratownik, który chce wrócić do pracy po przerwie, może mieć kłopot ze stażem
Niejednoznaczna jest też kwestia odbywania stażu przez ratownika, który po pięciu latach przerwy w zawodzie w okresie ostatnich sześciu lat, chce wrócić do pracy.
– Jest on wtedy zobowiązany do odbycia półrocznego stażu organizowanego przez izby ratownicze i samorząd, jednak na razie ich nie ma. Co do zasady ratownik nie może więc obecnie odbyć takiego stażu – zauważa PTRM.
To Krajowa Rada Ratownictwa Medycznego, zgodnie z ustawą, określa program takiego stażu. Wskazuje też w porozumieniu z ratownikiem medycznym podmiot leczniczy do jego odbycia. W tym zakresie środowisko obecnie rozmawia z Ministerstwem Zdrowia i liczy na szybkie wypracowanie dobrego rozwiązania tego problemu.
Czytaj w LEX: Ratownik medyczny a postępowanie z pacjentem >
Do 21 czerwca 2023 r., jeżeli ratownik medyczny, spełniający warunki wykonywania zawodu, nie wykonywał zawodu dłużej niż przez pięć lat łącznie, w okresie ostatnich sześciu lat, a zamierzał podjąć pracę ratownika medycznego, musiał odbyć przeszkolenie, które trwało sześć miesięcy.
Było ono realizowane w podmiocie leczniczym będącym dysponentem jednostki, w pełnym wymiarze czasu pracy, przez udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej pod nadzorem innego ratownika medycznego lub lekarza systemu, lub pielęgniarki systemu, posiadających co najmniej pięcioletnie doświadczenie zawodowe.
MZ nie odpowiada nam jednoznacznie, kto po 22 czerwca pełni nadzór nad stażami.
Rzecznik resortu zdrowia podkreśla, że w ustawie utrzymano opisane wyżej rozwiązania.
- Jednocześnie doprecyzowano zasady dotyczące powrotu do pracy, m.in. nakładając na ratownika medycznego obowiązek poinformowania Krajowej Rady Ratowników Medycznych o chęci powrotu do zawodu – mówi Prawo.pl Wojciech Andrusiewicz.
Skoro jednak Krajowa Rada jeszcze nie działa, ratownik w tej sytuacji może mieć problem z powrotem do pracy.
Sprawdź w LEX: Czy ratownik medyczny może pracować na oddziale chirurgii ogólnej szpitala? >
Tegoroczni absolwenci mogą wykonywać zawód ratownika
Już wcześniej Ministerstwo Zdrowia wyjaśniało jeszcze jeden problem z interpretacją przepisów, już po wejściu ich w życie. Chodziło o kwestię wykonywania zawodu ratownika medycznego przez tegorocznych absolwentów.
W ocenie PTRM zapisy ustawy uniemożliwiają wykonywanie zawodu ratownika medycznego do czasu uzyskania prawa wykonywania zawodu osobom, które nie posiadały tytułu zawodowego licencjata lub magistra na dzień wejścia w życie ustawy (22 czerwca br.).
MZ stoi na stanowisku, że osoby, które 22 czerwca 2023 r. realizowały kształcenie w zakresie ratownictwa medycznego, po uzyskaniu tytułu zawodowego licencjata, mogą wykonywać zawód na podstawie dyplomu ukończenia studiów w okresie dwóch lat od dnia wejścia w życie ustawy bez uzyskania dokumentu „Prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego” oraz wpisu do rejestru.
Sprawdź w LEX: Czy i jak w praktyce działa rejestr ratowników medycznych? >
W opinii PTRM przydałoby się także dłuższe vacatio legis dla niektórych przepisów ustawy.
Zdaniem członków Towarzystwa, dałoby to możliwość bezproblemowego wykonywania zawodu ratownikom medycznym. Teraz ustawa ma pewne niedoskonałości, które są problematyczne dla tej grupy zawodowej. Jednak, jak podkreślają członkowie PTRM, widać dobrą wolę resortu zdrowia, który dostrzegając te problemy, stara się znaleźć ich rozwiązanie.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
