- Jesteśmy głęboko zaniepokojeni zarówno alarmującym poziomem rozprzestrzeniania się, intensywnością, jak i alarmującym poziomem braku działań. Dlatego sformułowaliśmy ocenę, że Covid-19 można scharakteryzować jako pandemię - poinformował w środę na konferencji prasowej Tedros Adhanom Ghebreyesus, szef Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO).  Na mapie prowadzonej przez Uniwersytet Medyczny Johns Hopkins w środę 11 marca o godz. 18.10 odnotowano 121 564 potwierdzonych przypadków zakażenia, w tym 4 373 śmiertelnych. Najwięcej w Chinach i Włoszech, a następnie w Iranie, Korei i Hiszpanii. W Polsce do tej pory potwierdzono 31 przypadków zarażenia koronawirusem, z czego pięć w środę. Osoby te przebywają m.in. w placówkach we Wrocławiu, Warszawie, Ostródzie, Szczecinie, Poznaniu, Krakowie, Raciborzu, Cieszynie. 317 osób jest hospitalizowanych, 1 193 objęto kwarantanną, a 11 524 nadzorem epidemiologicznym.

Czytaj więcej: Nadzwyczajne środki do walki z koronawirusem z obawami biznesu w tle >>

Wszystkie artykuły o koronawirusie i prawie znajdziesz tutaj >>

Co oznacza pandemia

Zdaniem ekspertów, jeśli WHO ogłosi pandemie, to decyzja ta będzie miała skutki prawne. Paweł Grzesiowski, epidemiolog, wyjaśnia, że to oznacza przyspieszony tryb rejestracji leków, a także możliwość ograniczenia praw obywatelskich. Jakich? Na przykład wprowadzenia ograniczeń w komunikacji miejskiej. W Polsce od 8 lutego obowiązuje specjalna stawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Na jej podstawie od poniedziałku 16 marca na dwa tygodnie zostały zamknięte wszystkie placówki oświatowe i uczelnie. W przypadku poważnego zagrożenia rząd może jednak wprowadzić znacznie poważniejsze środki, jak zakaz przemieszczania się, czy zamknięcie galerii handlowych.

Czytaj w LEX: Obowiązki personelu medycznego w związku z rozpoznaniem zakażeń i chorób zakaźnych >

Co mówi polska specustawa

Ustawa zakłada też m.in., że pracodawca, by przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się choroby COVID-19, będzie mógł polecić pracownikowi wykonywanie obowiązków zdalnie z domu. Wprowadza rozwiązania zapewniające prawo otrzymania dodatkowego zasiłku opiekuńczego dla rodziców zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, za okres nie dłuższy niż 14 dni, w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko. Sprawdź, jak uzyskać zasiłek. W ustawie przewidziano możliwość dokonywania zamówień na towary lub usługi niezbędne do przeciwdziałania COVID-19, bez stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. Do projektowania, budowy, przebudowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych, w tym zmiany sposobu użytkowania, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, wprowadzono możliwość niestosowania przepisów ustawy Prawo budowlane, a także ustaw o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustawy oraz o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. W ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi zapisano nową delegację dla rządu do wydania rozporządzenia w przypadku  wystąpienia  stanu  epidemii  lub  stanu  zagrożenia epidemicznego  „o  charakterze  i  w  rozmiarach  przekraczających  możliwości  działania właściwych  organów  administracji  rządowej  i  organów  jednostek  samorządu terytorialnego”. To w nim rząd będzie mógł określić np. czasowe ograniczenie działalności określonych przedsiębiorców czy zakaz opuszczania miejsca kwarantanny (art. 46b zmienianej ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi).