Bez odpowiedniej liczby personelu nie da się udzielać świadczeń zdrowotnych, zwłaszcza na wysokim poziomie. Dlatego tak istotne jest zapewnienie, aby w podmiocie leczniczym zatrudniać tyle osób, ile faktycznie jest potrzebnych do fachowej opieki nad pacjentem. Swego rodzaju „bezpiecznikiem” są tu normy zatrudnienia. Wyznaczają one minimum, jakie musi zatrudnić dyrektor podmiotu, w którym udzielane są określone świadczenia. Od prawidłowości ustalenia tych norm w dużej mierze zależy bezpieczeństwo pacjentów i samych medyków. Jak więc się je ustala?

Czytaj także na Prawo.pl: Za błędy organizacyjne i systemowe na końcu i tak odpowie medyk

 

Jak ustala się normy zatrudnienia?

Zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej każdy podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą stosuje minimalne normy zatrudnienia pielęgniarek. Normy te ustala kierownik tego podmiotu po zasięgnięciu opinii kierujących jednostkami lub komórkami organizacyjnymi określonymi w regulaminie organizacyjnym oraz przedstawicieli organów samorządu pielęgniarek oraz związków zawodowych pielęgniarek i położnych działających na terenie podmiotu.

Nigdy jednak minimalne normy zatrudnienia nie mogą zostać ustalone w sposób dowolny, abstrahujący od obowiązujących przepisów prawa. Dokładny sposób ich kalkulowania określa rozporządzenie ministra zdrowia z 28 grudnia 2012 roku w sprawie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami.

Zgodnie z jego par. 1 ust. 1 przy ustalaniu minimalnych norm zatrudnienia w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą, w którym wykonuje się działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, uwzględnia się:

  • zakres i rodzaj udzielanych świadczeń zdrowotnych, w tym świadczeń profilaktycznych;
  • liczbę pacjentów obejmowanych opieką w danym roku;
  • wyposażenie, w szczególności w sprzęt i aparaturę medyczną, techniczną oraz środki transportu i łączności;
  • harmonogram czasu pracy;
  • średni dobowy czas świadczeń pielęgniarskich i średni czas dyspozycyjny;
  • właściwą kategorię opieki ustaloną dla pacjenta;
  • liczbę pacjentów zakwalifikowanych do danej kategorii opieki;
  • stan zatrudnienia i organizacji pracy w jednostkach lub komórkach organizacyjnych nieudzielających świadczeń zdrowotnych.

Ochrona medyków i pacjentów

Podstawowym celem ustalania norm zatrudnienia jest ochrona personelu pielęgniarskiego i pacjentów. Są to zagadnienia ściśle ze sobą związane: zbyt mała obsada personalna danego oddziału powoduje realne zagrożenie dla realnych możliwości prawidłowej opieki nad pacjentami. Jednocześnie taka sytuacja godzi w prawa zatrudnionych medyków, przede wszystkim poprzez niezagwarantowanie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Tym samym normy zatrudnienia – definiowane na podstawie przepisów prawa oraz w ramach określonej procedury, co ogranicza swobodę dyrektorów w tej materii – stanowią swego rodzaju „bezpiecznik”.

Normy zatrudnienia pielęgniarek i położnych wyznaczają minimum, poniżej którego niedopuszczalne staje się funkcjonowanie danego podmiotu leczniczego. Jednak nie oznacza to, iż dyrektorzy szpitali – bo o tego rodzaju placówki najczęściej tu chodzi – nie mają możliwości zatrudnienia większej liczby pielęgniarek i położnych, niż wynikałoby to z przyjętych norm. Wręcz przeciwnie. Nie ma przeszkód, aby faktyczne zatrudnienie przekraczało minimalny poziom określony w normach. Nierzadko jest to wręcz pożądane, zwłaszcza z punktu widzenia jakości udzielanych świadczeń oraz komfortu pracy personelu.

Tymczasem praktyka, także obserwowana przez Fundację Praw Medyka, pokazuje, że normy zatrudnienia rzadko kiedy są przekraczane. Dlatego tak ważne jest – dla medyków i pacjentów – ich prawidłowe ustalenie, przede wszystkim w odniesieniu do faktycznych warunków funkcjonowania danego podmiotu leczniczego. Bez tego może okazać się, że przyjęte normy nie będą odpowiadały realiom.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.