Obecne wzory recept i skierowań zakładają, że pacjent bardzo dobrze porusza się w systemie ochrony zdrowia. Niestety często wiedzę nabywa dopiero wraz z doświadczeniem, kiedy na przykład w aptece nie może zrealizować recepty, bo straciła już ważność. 

- Proponuję, by na wszelkich receptach, skierowaniach do specjalisty, na rehabilitację, na badania itp. wydawanych pacjentowi, także w wersji elektronicznej e-recepty czy e-skierowania - widoczny na profilu pacjenta w portalu e-pacjent, wpisywany był termin ich ważności tj. do jakiej daty pacjent może zrealizować receptę czy skierowanie – napisała czytelniczka Prawo.pl w ramach akcji Prawo.pl Poprawmy Prawo.

Czytaj także na Prawo.pl: Zgłoś przepisy do poprawki, wygraj dostęp do LEX>>

 

Do kiedy ważna jest recepta

Lek przepisany na recepcie można co do zasady wykupić do 30 dni od dnia jej wystawienia. Są od tego jednak wyjątki.  Są bowiem recepty na leki, które są ważne: 7, 120 a także 365 dni.

E-recepty na niektóre leki z określonym terminem ważności (innym niż 30 dni):

  • najmniej jest czasu na wykupienie antybiotyku — tylko 7 dni
  • e-recepta na preparaty immunologiczne będzie ważna przez 120 dni.
  • E-recepta może być także ważna przez 1 rok (365 dni). Taką e-receptę otrzymają m.in. pacjenci chorzy przewlekle, którzy na stałe przyjmują określone leki. 

Na recepcie znajduje się jednak jedynie data wystawienia recepty. Lub – jeśli lekarz taką wpisze – także data, od kiedy można receptę realizować. Pacjent nie dowie się z niej jednak, do kiedy jego recepta jest ważna,

Sprawa z ważnością recept jest jeszcze bardziej złożona. Otóż jeśli przewlekle chory pacjent dostanie receptę ważną na rok, to i tak jej realizację musi rozpocząć w ciągu 30 dni od jej wystawienia, aby móc wykupić wszystkie przepisane opakowania. Tej informacji także nie znajdzie na dokumencie.

Kierownik jednej z warszawskich aptek Łukasz Pietrzak wyjaśnia, że jeśli na recepcie rocznej jest przepisane tylko jedno opakowanie, to pacjent, który przyjdzie do apteki po 30 dniach, odejdzie z kwitkiem. Jeśli na rocznej recepcie byłyby dwa opakowania leku, to rozpoczęcie realizacji recepty po 30 dniach będzie oznaczało, że wykupi tylko jedno..

Farmaceuta w systemie aptecznym otrzymuje informację, jeśli recepta jest nieważna. Brak informacji o dacie, do kiedy receptę należy zrealizować jest kwestią techniczną. Takie rozwiązanie było już testowane. Farmaceuci podkreślają, że nie tylko na recepcie powinien znaleźć się termin na wykupienie leku, ale pacjent powinien otrzymać go wraz SMS-em, na który przychodzi kod e-recepty.

Czytaj także na Prawo.pl: E-recepta do reformy – są pierwsze zmiany korzystne dla pacjentów>>

Do kiedy ważne jest skierowanie

Kolejna kwestia dotyczy terminu ważności skierowań do poradni specjalistycznej, na badania lub do szpitala. Zazwyczaj skierowanie jest ważne dopóty, dopóki istnieją przesłanki wskazujące na potrzebę podjęcia działań diagnostycznych lub terapeutycznych. Zachowuje ono swoją ważność do czasu realizacji, np. poprzez ustalenie terminu przyjęcia pacjenta do szpitala. W praktyce oznacza to, że skierowania są wystawiane bez terminu na realizację. 

Czytaj także na Prawo.pl:  Jak długo ważne jest skierowanie do poradni specjalistycznej?

Sprawdź w LEX: W jakich sytuacjach można wydać większą ilość leku niż na 180 dni stosowania? >>>

Wyjątkami są:

  • skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, które podlega weryfikacji co 18 miesięcy, licząc od dnia jego wystawienia;
  • skierowanie na cykl zabiegów fizjoterapeutycznych; świadczeniobiorca obowiązany jest zarejestrować w zakładzie rehabilitacji nie później niż 30 dni od dnia jego wystawienia,
  • skierowanie do szpitala psychiatrycznego, którego ważność wygasa po upływie 14 dni.

Podobnie wszystkie zaświadczenia lekarskie, które wydajemy w celach orzeczniczych są ważne 30 dni - mówi Joanna Zabielska-Cieciuch, lekarz rodzinny, kierownik przychodni w Białymstoku.

Czytaj w LEX: Zasady wystawiania skierowań na leczenie oraz rehabilitację uzdrowiskowe >>>

Kto może wystawić skierowanie na badanie i leczenie

  • na badania diagnostyczne, na świadczenia w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, na leczenie uzdrowiskowe, na rehabilitację leczniczą, opiekę długoterminową - lekarz POZ lub inny lekarz udzielający świadczeń w ramach ważnej umowy z NFZ. Jeżeli pacjent objęty opieką specjalisty wymaga wykonania niezbędnych, dodatkowych badań diagnostycznych, skierowania na te badania wystawia świadczeniodawca udzielający świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Dotyczy to również lekarza specjalisty, do którego pacjent ma prawo zgłosić się bez skierowania;
  • na badania diagnostyczne kosztochłonne (np. tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) - lekarz będący lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego w poradni, która zawarła umowę z Funduszem na ambulatoryjną opiekę specjalistyczną, rehabilitację lub psychiatrię, prowadzący leczenie pacjenta i stwierdzający potrzebę wykonania danego badania (w przypadkach uzasadnionych medycznie);
  • na leczenie szpitalne - każdy lekarz. Nie musi być to lekarz ubezpieczenia zdrowotnego
  • na leczenie uzdrowiskowe - lekarz ubezpieczenia zdrowotnego;
  • na transport sanitarny - zlecenie wystawia lekarz/felczer ubezpieczenia zdrowotnego;
  • na transport sanitarny w POZ - zlecenie wystawia lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
  • na realizację zleceń pozostających w zakresie zadań pielęgniarki POZ - zlecenie wystawia lekarz podstawowej opieki zdrowotnej i inni lekarze ubezpieczenia zdrowotnego.