Odpowiedź

Jak najbardziej – zasadniczo osoby tworzące rodzinę zastępczą są uprawnione do złożenia wniosku o wypłatę zasiłku pielęgnacyjnego.


Uzasadnienie

Zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) - dalej u.ś.r. zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
1) niepełnosprawnemu dziecku;
2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) osobie, która ukończyła 75 lat.
4) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości 153 zł miesięcznie.
Jednocześnie zgodnie z art. 23 ust. 1 u.ś.r. ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek małżonków, jednego z małżonków, rodziców, jednego z rodziców, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, osoby uczącej się, pełnoletniej osoby niepełnosprawnej lub innej osoby upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej.

Zgodnie z art. 1121 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.) - dalej k.r.i.o. obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad osobą dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń alimentacyjnych, należą do rodziny zastępczej albo placówki opiekuńczo-wychowawczej. Pozostałe obowiązki i prawa wynikające z władzy rodzicielskiej należą do rodziców dziecka. Przepisu powyższego nie stosuje się, jeżeli sąd opiekuńczy postanowił inaczej.

Zgodnie ze stanowiskiem SN (uchwała z 19 marca 1976 r., III CZP 7/76, LEX nr 7810) obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad osobą małoletniego umieszczonego - na skutek ograniczenia władzy rodzicielskiej - w rodzinie zastępczej, jego wychowywania oraz reprezentowania w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb jego utrzymania należą z mocy prawa do rodziny zastępczej; orzeczenie w tym przedmiocie sąd opiekuńczy wydaje tylko wtedy, gdy uznaje za potrzebne zakres tego obowiązku i prawa rozszerzyć lub ograniczyć. W piśmiennictwie analizowano art. 1121 k.r.i.o. m.in. na tle zakresu uprawnień rodziny zastępczej. E. Holewińska-Łapińska (Glosa do uchwały SN z 2 października 1991 r., III CZP 92/91, PiP 1992, Nr 2, poz. 113, teza 2) uważa, że bardziej prawdopodobne jest rozszerzenie uprawnień rodziny zastępczej w stosunku do modelowego ich ukształtowania w art. 1121 k.r.i.o. niż ich ograniczenie.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż rodzina zastępcza (bez względu na jej rodzaj) może wystąpić z wnioskiem o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego o ile sąd nie postanowił inaczej.