W pierwszej turze wyborów samorządowych, które odbyły się 7 kwietnia wybrano 1728 wójtów, burmistrzów, prezydentów miast. W 748 gminach żaden z kandydatów na wójta, burmistrza i prezydenta miasta nie otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. W tych gminach 21 kwietnia zostaną przeprowadzone ponowne głosowania. Większość z nich, bo aż 569, to małe gminy liczące do 20 tys. mieszkańców, pozostałe 179 gmin liczy powyżej 20 tys. mieszkańców. Zobacz: Kto wygrał wybory samorządowe w 2024 r.
Ewenementem jest gmina Wilkowice, w powiecie bielskim. Kandydat do reelekcji nie miał tam kontrkandydata w wyborach. Niedzielne głosowanie miało więc charakter plebiscytu poparcia. Wójt jednak przegrał wybory. Kodeks wyborczy przewiduje, że teraz głos będzie miała rada gminy.
Przeczytaj więcej: Wójt w wyborach przegrał sam ze sobą
Najważniejsze zasady prowadzenia kampanii
Państwowa Komisja Wyborcza przypomniała, że kampanię wyborczą w okresie między pierwszym, a ponownym głosowaniem w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (tj. przed tzw. II turą wyborów samorządowych), mogą prowadzić wyłącznie te komitety wyborcze, których kandydaci uczestniczą w tym głosowaniu. Komitety, których kandydaci nie uczestniczą w II turze, nie mogą pozyskiwać środków finansowych po 7 kwietnia 2024 r. Komitety te nie mogą także po tym dniu zaciągać nowych zobowiązań związanych z agitacją wyborczą.
- Do dnia przedłożenia sprawozdania wyborczego mają one jedynie prawo pokrywać zaciągnięte wcześniej zobowiązania oraz wydatkować środki na cele związane z zakończeniem działalności komitetu i sporządzeniem sprawozdania - wyjaśniła PKW.
Z kolei komitety, których kandydaci uczestniczą w II turze, mogą podjąć ponownie pozyskiwanie środków finansowych dopiero z dniem podania do publicznej wiadomości informacji o konieczności przeprowadzenia tego ponownego głosowania (tzn. II tury wyborów).
- Dzień ten liczony jest od momentu zatwierdzenia protokołu terytorialnej komisji wyborczej przez właściwego komisarza wyborczego - wyjaśnia Marcin Chmielnicki, rzecznik prasowy Państwowej Komisji Wyborczej.
Termin przekazywania środków finansowych na rachunek bankowy tych komitetów wyborczych upływa w dniu ponownego głosowania w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, czyli 21 kwietnia.
W drugiej turze, limity wpłat od jednej osoby fizycznej na rzecz jednego komitetu wyborczego i limity wydatków komitetów nie ulegają zwiększeniu w związku z udziałem kandydatów tych komitetów w głosowaniu ponownym w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
Przeczytaj także: Komitet wyborczy, prowadząc kampanię, nie może przekroczyć limitu wydatków
Głosowanie w niektórych gminach, cisza wyborcza w całym kraju
PKW podkreśliła, że kampania wyborcza przed II turą wyborów kończy się na 24 godziny przed dniem ponownego głosowania. Wyjaśnia też, że w dniu ponownego głosowania oraz na 24 godziny przed tym dniem prowadzenie agitacji wyborczej, w tym zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień oraz rozpowszechnianie materiałów wyborczych jest zabronione.
Szeroki zasięg oddziaływania mediów i Internetu powoduje, że agitacja wyborcza wpływa na wyborców w gminach i miastach, w których przeprowadzane jest ponowne głosowanie w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (tzw. II tura wyborów) bez względu na to, gdzie działania agitacyjne są prowadzone.
- Zakazu agitacji należy zatem przestrzegać na obszarze całego kraju. Oceny konkretnych działań nie dokonują organy wyborcze, lecz organy ścigania i sądy, bowiem naruszenie tzw. ciszy wyborczej stanowi wykroczenie – podkreśla sędzia Sylwester Marciniak, przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej.
Do urn najczęściej w woj. mazowieckim i lubelskim
Z danych przedstawionych przez PKW wynika, że 21 kwietnia do urn pójdzie najwięcej wyborców z województw mazowieckiego. Druga tura odbędzie się m.in w Radomiu, Siedlcach, Ząbkach, Sochaczewa. Najmniej wyborów w II turze będzie w małych województwach: lubuskim i opolskim. W rozbiciu na poszczególne województwa wygląda to następująco:
- Mazowieckie – 100
- Lubelskie – 66
- Śląskie – 64
- Wielkopolskie – 60
- Małopolskie – 57
- Dolnośląskie – 51 gmin i miast
- Podkarpackie – 48
- Łódzkie – 46
- Pomorskie – 41
- Zachodniopomorskie -39
- Warmińsko-mazurskie – 37
- Kujawsko-pomorskie – 35
- Podlaskie – 29
- Świętokrzyskie – 29
- Lubuskie – 23
- Opolskie – 23
