Sprawa uchylenia (bądź modyfikacji) art. 15zzu ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tzw. ustawa antycovidowa) powraca na posiedzenia Zespołu ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego i Polityki Regionalnej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego jak bumerang.

Zgodnie z treścią art. 15zzu ust. 1 ustawy antycovidowej „w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie wykonuje się tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego.”. Ustęp 2 tego artykułu zawiera natomiast liczne wyjątki od tej zasady, przewidując, że eksmisja (pomimo trwającej pandemii) jest jednak możliwa, jeżeli wiąże się z realizacja inwestycji drogowych, kolejowych czy lotniczych, oraz z budową Centralnego Portu Komunikacyjnego.

W czasie pandemii eksmitować można też lokatora, który wobec pozostałych domowników stosuje przemoc, co zostało potwierdzone stosownym orzeczeniem sądu wydanym na podstawie art. 11a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

POBIERZ WZÓR DOKUMENTU:

Gmina może prosić: Wyjdź, bo się zawali

Jednocześnie art. 15zzu ustawy antycovidowej nie zezwala na przeprowadzenie eksmisji, gdy jej powodem jest zły stan techniczny budynku, nawet potwierdzony decyzją właściwego organu nadzoru budowlanego.

- W zdecydowanej większości przypadków lokatorzy budynków wyłączonych z eksploatacji, nie chcą się dobrowolnie wyprowadzić mimo świadomości, bądź jej braku, co do zagrożeń dla zdrowia oraz życia płynących z dalszego przebywania w grożącym katastrofą budowlaną budynku. W takiej sytuacji jedynym sposobem na usunięcie lokatorów z takiego obiektu jest eksmisja. Tej jednak, w obecnej sytuacji pandemicznej, nie da się przeprowadzić, ze względu na art. 15zzu ust. 1 i 2 ustawy antycovidowej – wyjaśnia Dorota Bąbiak – Kowalska, radca prawny i z-ca dyr. Biura Unii Metropolii Polskich.

Aby, przynajmniej w tym najbardziej drastycznym zakresie rozwiązać problem, Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza przygotowała propozycję nowelizacji art. 15zzu ustawy antycovidowej. – Proponujemy, aby listę wyjątków uzupełnić o jeszcze jeden, mówiący o tym, że zakazu eksmisji, o którym mowa w art. 15zzu ust. 1 nie stosuje się do „orzeczeń sądów wydawanych w wyniku nakazania decyzją administracyjną, wydawaną na podstawie ustawy - Prawo budowlane gminie jako właścicielowi lub zarządcy – rozbiórki, opróżnienia obiektu budowlanego bądź wyłączenia z użytkowania” – wyjaśnia Dorota Bąbiak – Kowalska.

Rząd jednak, mimo trwających od roku apeli organizacji samorządów lokalnych, nie kwapi się do nowelizacji przepisów.

Przeczytaj także: Covidowy zakaz eksmisji nie uznaje nawet zagrożenia katastrofą budowlaną

Czytaj w LEX: Wiktorska Paulina, Procedury prawne związane z możliwościami odseparowania sprawcy przemocy domowej od osoby doświadczającej przemocy >

Ministerstwo: Na zmianę przepisów nie pozwala pandemia

Ani Ministerstwo Rozwoju i Technologii (odpowiedzialne za budownictwo), ani Ministerstwo Sprawiedliwości (odpowiedzialne za postępowania, w tym egzekucyjne) nie chce wziąć na siebie odpowiedzialności za zmianę przepisu. Eliza Chojnicka, z-ca dyr. Departamentu Mieszkalnictwa w Ministerstwie Rozwoju i Technologii wyjaśnia, że inicjatywa zmiany przepisu o egzekucji z nieruchomości zawartych w Kodeksie postępowania cywilnego należy do zakresu kompetencji resortu sprawiedliwości. Także MS jest projektodawcą zmian w przepisach ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w zakresie wprowadzenia zakazu wykonywania tytułów wykonawczych w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.

- W związku z tym decyzja w sprawie podjęcia prac legislacyjnych zmierzających do dokonania zmian w art. 15zzu ww. ustawy w zakresie umożliwienia wykonywania tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 należy do Ministra Sprawiedliwości – tłumaczy Eliza Chojnicka.

PROCEDURA: Egzekucja świadczenia opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika >

Z kolei resort sprawiedliwości w kolejnych, wysyłanych Unii Metropolii Polskich odpowiedziach tłumaczy, że co prawda jest właściwy do wprowadzenia postulowanej zmiany legislacyjnej, ale moment nie jest do tego właściwy. Wprawdzie, we wrześniu 2020 r. resort skierował do prac legislacyjnych projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Ministra Sprawiedliwości UD148), który zakładał wyeliminowanie art. 15zzu z ustawy antycovidowej, ale „rozwiązanie takie spotkało się jednak z brakiem akceptacji ze strony pozostałych członków Rady Ministrów, którzy uznali, że zaistniała sytuacja epidemiczna nie pozwala na zniesienie omawianego zakazu.

Podobną odpowiedź resort sprawiedliwości skierował 20 stycznia 2022 r. do Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST, wskazując w nim, że prace legislacyjne nad modyfikacją (usunięciem) art. 15zzu ustawy antycovidowej jest aktualnie niemożliwe: „Należy jednak podkreślić, że prace legislacyjne dotyczące zmian lub uchylenia przepisów wprowadzonych na czas epidemii nie mogą być dokonywane w oderwaniu od aktualnej sytuacji epidemicznej w kraju, prognoz jej rozwoju oraz poziomu stabilności sytuacji społeczno- gospodarczej. Tempo i kierunek prac uwarunkowane są dynamiczną sytuacją epidemiczną i muszą uwzględniać ryzyko pojawienia się kolejnych fal zachorowań wywołanych nowymi wariantami koronawirusa, zwłaszcza w perspektywie dotychczasowych doświadczeń”.

 

Krystyna Krzekotowska, Magdalena Malinowska-Wójcicka

Sprawdź  
POLECAMY

 

Specprzepis krzywdzi nie tylko gminy, ale i wspólnoty

Wnioskiem Unii Metropolii Polskich o wyeliminowanie (bądź modyfikację) art. 15zzu ustawy antycovidowej ponownie, 20 stycznia zajmował się zespół ds.. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego i Polityki Regionalnej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

- Czy naprawdę musi dojść do tragedii, aby rząd postanowił zająć się tym przepisem? – pytała Dorota Bąbiak – Kowalska. – Trzeba się liczyć z tym, że zakaz eksmisji lokatorów z budynków grożących zawaleniem, w końcu skończy się tragedią.

Zdaniem samorządowców, przepis art. 15zzu ustawy antycovidowej trudno jest uznać za chroniący przed pandemią. Jest on raczej wykorzystywany przez nieuczciwych lokatorów, którzy nie obawiając się eksmisji, nie tylko nie płacą za zajmowany lokal, ale też go dewastują i uprzykrzają życie sąsiadom.

- Chciałbym, aby to się wyraźnie przebiło: art. 15zzu ustawy antycovidowej spowodował, że samorządy nie mają obecnie żadnego skutecznego narzędzia przeciwko rozmaitego rodzaju oszustom i cwaniakom, którzy nie dość że nie płacą za zajmowane lokale komunalne, to jeszcze często je dewastują, doskonale zdając sobie sprawę z tego, że dzięki temu właśnie przepisowi nie możemy ich eksmitować – mówił na posiedzeniu Zespołu Michał Zgórzak, naczelnik Wydziału Polityki Mieszkaniowej w Biurze Polityki Lokalowej Urzędu m.st. Warszawy.

Przepis jest skrajnie niekorzystny nie tylko dla gmin, ale i dla spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych oraz osób, które zawarły umowy najmu okazjonalnego, i które nie mogą skorzystać z możliwości eksmisji – uzasadnia Michał Pierończyk, z-ca prezydenta Rudy Śląskiej.