Marek A. (dane zmienione) zwrócił się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przyznanie pomocy w formie zasiłku celowego na naprawę uszkodzeń powstałych po gradobiciu, pokrycie kosztów dojazdu do gabinetu rehabilitacji, zakup węgla, ocieplenie i remont częściowo spróchniałego i załamanego sufitu, wymianę dwóch okien, zakup ubrania i butów na zimę, wymianę starej aluminiowej instalacji elektrycznej, wykup leków oraz dojazdy do lekarzy specjalistów. Wnioskodawca uzasadniał swoją prośbę trudną sytuacją materialną i zdrowotną, której nie był w stanie samodzielnie przezwyciężyć.

 


Organ powołał się na „stary” wywiad

Organ wydał decyzję, w której odmówił przyznania zasiłku celowego. W uzasadnieniu wskazał, że pracownik socjalny udał się w asyście policjantów do wnioskodawcy celem przeprowadzenia wywiadu środowiskowego. Jednakże Marek A. nie wyraził zgody na wejście funkcjonariuszy na posesję. W świetle powyższego, organ powołał się na inny wywiad środowiskowy, który został przeprowadzony trzy miesiące przed wydaniem przedmiotowej decyzji. Wynikało z niego, że Marek A. jest osobą niepełnosprawną (w stopniu umiarkowanym) i samotnie gospodarującą. Z prowadzonego gospodarstwa rolnego osiągnął dochód, który po pomniejszeniu o składkę na KRUS przewyższył kryterium dochodowe o około 12 zł. Organ podkreślił, że wnioskodawca niedawno otrzymał też zasiłek celowy na zakup węgla oraz naprawę dachu, której jeszcze nie przeprowadził. Sprawą zajęło się samorządowe kolegium odwoławcze, ale sporna decyzja została utrzymana w mocy. W świetle powyższego, Marek A. wniósł skargę do sądu administracyjnego.

Czytaj także: WSA: MOPR zasadnie odmówił udzielenia informacji z wywiadu środowiskowego >>>

Wywiad co do zasady zawsze do konkretnej sprawy  

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, który wskazał, że przesłanką wykluczającą przyznanie zasiłku celowego na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (ups), było przekroczenie kryterium dochodowego. Organ powołując się na tę okoliczność wskazał dochód sprzed trzech miesięcy, który ustalił na podstawie „starego” wywiadu środowiskowego. Okoliczność ta nie miała jednak wpływu na wynik postępowania, ponieważ istniały poważne przeszkody w przeprowadzeniu wywiadu do każdego zgłoszonego przez Marka A. wniosku o pomoc społeczną. Były one bowiem składane w znacznej ilości i w krótkich odstępach czasu. WSA przyznał, że co do zasady wywiad środowiskowy powinien być przeprowadzony do konkretnej sprawy. Jednakże w szczególnych sytuacjach, praktyka ta nie może istotnie rzutować na prawidłowość wydanej decyzji. Ponadto sąd uznał, że nie było wątpliwości co do aktualności wywiadu sporządzonego na potrzeby innej sprawy oraz został on przeprowadzony w nieodległej dacie.

 

Wnioskodawca nie współpracował z organem

WSA wskazał, że uniemożliwienie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego została trafnie zakwalifikowane jako brak niezakłóconego współdziałania z organem, o której mowa w art. 11 ust. 2 ups. Okoliczność ta, w powiązaniu z przekroczonym kryterium dochodowym, bez wątpienia stanowiła uzasadnienie dla wydania decyzji odmownej. Zgodnie bowiem z art. 106 ust. 4 ups, decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego. Czynność ta ma zatem charakter obligatoryjny i nie można jej przeprowadzić bez współdziałania z wnioskodawcą. Ponadto WSA wskazał, że Marek A. miał obowiązek znoszenia obecności funkcjonariusza Policji, ponieważ przepisy dopuszczają możliwość przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w jego asyście. Dlatego też sprzeciw wnioskodawcy w tym zakresie był równoznaczny z niewyrażeniem zgody na wywiad w ogóle. Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalił skargę.

Wyrok WSA w Białymstoku z 4 lipca 2019 r., sygn. akt II SA/Bk 282/19