Wójt gminy wypełniając swój obowiązek, o którym mowa w art. 28aa u.s.g. sporządził i przekazał radnym raport o stanie gminy za 2019 r. Raport stanowił podsumowanie działalności wójta w minionym roku, w szczególności realizację polityk, programów i strategii oraz uchwał rady gminy. Raport był analizowany na posiedzeniu komisji gminnych i radni nie zgłosili żadnych uwag. Nie mieli również zastrzeżeń do przedstawionego im - celem wyrażenia opinii - projektu uchwały w sprawie udzielenia wójtowi wotum zaufania.

Jednak podczas sesji rady debata nad raportem, wobec braku chętnych do uczestnictwa w niej, nie odbyła się. W podjętej następnie uchwale nie udzielono wójtowi wotum zaufania. Zdaniem wójta, radni ustosunkowując się do treści raportu powinni zgłaszać swe uwagi i zastrzeżenia, brać udział w dyskusji. Zwłaszcza wówczas, gdy krytycznie odnoszą się do treści raportu i nie podzielają stanowiska zawartego w raporcie. Praca nad raportem nie powinna jednak służyć manifestowaniu politycznej aprobaty lub jej braku, stanowić instrumentu politycznego nacisku czy wreszcie, być okazaniem sympatii lub niechęci ze strony radnych względem wójta.

Rady Gminy uznała zarzuty skargi za całkowicie bezpodstawne.

Czytaj też: Raport o stanie gminy, powiatu, województwa – dowolność nie zawsze wygodna>>

Uchwała bez uzasadnienia nie poddaje się kontroli

Sąd administracyjny unieważnił uchwałę. Zaznaczył, że choć wójt wniósł skargę osobiście, a przepis art. 101 ust. 1 u.s.g. nie odnosi się do naruszenia interesu prawnego jednego organu gminy przez inny organ gminy, to wójt miał legitymację w sprawie. Podjęcie przez radę gminy uchwały o nieudzieleniu absolutorium z wykonania budżetu wpływa bowiem na sferę prawną osoby pełniącej tę funkcję. Sąd przypomniał, że organ wykonawczy gminy przygotowuje raport o stanie gminy w terminie do 31 maja roku następującego po roku, którego dotyczy. Następnie jest on przedstawiany radnym i toczy się nad nim debata. Zwieńczeniem tej procedury jest podjęcie przez radę gminy uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia wójtowi wotum zaufania. Analiza treści całego przepisu art. 28aa u.s.g. prowadzi do wniosku, że uchwała w tym przedmiocie powinna zostać podjęta przed podjęciem uchwały w sprawie absolutorium.

Co przy tym istotne, projekt uchwały w tym zakresie powinien zawierać stosowne uzasadnienie, z którego będą wynikać motywy rady gminy dla udzielenia lub też nieudzielenia wójtowi wotum zaufania. Brak uzasadnienia - zwłaszcza w sytuacji, gdy rada gminy nie udzieli wójtowi wotum zaufania - może skutkować stwierdzeniem przez organ nadzoru nieważności podjętej uchwały. I choć obowiązek sporządzenia uzasadnienia przez radę nie wynika wprost z przepisów ustawy, to jego brak może wskazywać, że rada chce w ten sposób ukryć motywy jej podjęcia. W szczególności dlatego, że chodzi wyłącznie o przyczyny pozamerytoryczne. W tej sprawie radni nie tylko nie przeprowadzili debaty, ale też nie sporządzili uzasadnienia uchwały. Motywy ich działania pozostały nieznane. Sąd podkreślił, że wotum zaufania dotyczy całokształtu działania organu wykonawczego w roku poprzednim, za prawidłowość którego wójt - jako organ wykonawczy ponosi odpowiedzialność. Niezbędne jest zatem by zasadniczy motyw nieudzielenia mu wotum zaufania był możliwy do ustalenia oraz skontrolowania, tak przez organ nadzoru, jak i sąd. - Pogląd przeciwny czyniłby taką kontrolę iluzoryczną - stwierdził WSA.

 

Wyrok WSA w Poznaniu z 3 marca 2021 r. IV SA/Po 1222/20