Paweł S. zwrócił się do Prezesa Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu o udostępnienie informacji publicznej w postaci skanów wyroków wraz z uzasadnieniami, wydanych przez ten sąd po 1 stycznia 2016 r. w sprawach o zadośćuczynienie i odszkodowanie na podst. art. 446 par. 3 i par. 4 Kodeksu cywilnego.
Czytaj w LEX: Osoba pozostająca we wspólnym pożyciu jako osoba najbliższa w rozumieniu art. 446 k.c. - linia orzecznicza >>>
Prezes Sądu uznając, że szeroki zakres wniosku będzie wymagał wielu godzin kwerendy i późniejszej anonimizacji orzeczeń wezwał Pawła S., by ten wykazał szczególny interes publiczny w uzyskaniu takiej informacji. Ten wyjaśnił, że wyroki sądów są jawne, a zwykłe czynności techniczne przy realizacji wniosku nie powinny uniemożliwiać obywatelom zapoznania się z ich treścią.
Takie tłumaczenie było niewystarczające również dla Ministra Sprawiedliwości, który wyjaśnił, że w grę wchodzi przygotowanie ponad 800 orzeczeń, co przełożyłoby się na pracę kilku pracowników, tylko w tym celu oddelegowanych. Skarga trafiła do sądu administracyjnego.
Czytaj więcej w LEX: Zasady dostępu do informacji publicznej przetworzonej >>>
Wniosek stanowi znaczące obciążenie dla organu
Sąd zgodził się z organami administracyjnymi, że żądana informacja stanowiła informację publiczną przetworzoną. Świadczył o tym zarówno znaczny zakres nakładu pracy koniecznej do wykonania, jak też konieczność wytworzenia nowej jakościowo informacji. W celu rozpoznania wniosku organ byłby zmuszony ponieść dodatkowe koszty oraz zaangażować dodatkową pracę urzędników. Nie rekompensowałaby tego wysiłku ewentualna korzyść w postaci pogłębiania świadomości obywateli na temat pozyskiwania odszkodowań i zadośćuczynień za śmierć osób bliskich. I dlatego oddalił skargę.
Niezadowolony z rozstrzygnięcia Paweł S. odwołał się do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W skardze kasacyjnej akcentował jawność wyroków sądowych i ich uzasadnień oraz prawo obywateli do zapoznania się z nimi. NSA zgadzając się ze skarżącym w tej kwestii, nie uwzględnił jednak odwołania.
WZORY dokumentów w LEX:
- Wezwanie wnioskodawcy do wskazania powodów przemawiających za udostępnieniem informacji publicznej przetworzonej >
- Wezwanie do wykazania szczególnej istotności dla przetworzenia informacji publicznej (art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.) >
Ilość wyroków do anonimizacji zakłóciłaby pracę sądu
Sąd wyjaśnił, że jawność wyroków sądowych nie była przedmiotem sporu. Poza dyskusją był również obowiązek sądu apelacyjnego do udostępnienia wyroków na żądanie wnioskodawcy. Problem leżał gdzie indziej.
Mianowicie, w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej ustawodawca wyraził wyższość interesu publicznego nad interesem prywatnym w sprawach o dostęp do informacji przetworzonej. Zapobiegł w ten sposób zatem zalewowi wniosków zmierzających do uzyskania informacji przetworzonej do realizacji celów osobistych (np. pisanie pracy naukowej) lub komercyjnych (np. żądanie przez kancelarie prawne znacznej liczby wokand lub odpisów wyroków). Dalej sąd wywodził, że informacją prostą jest taka informacja, której zasadnicza treść nie ulega zmianie przed jej udostępnieniem. Co ważne, informacja prosta nie zmienia się w informację przetworzoną przez proces anonimizacji, bo czynność ta polega jedynie na jej przekształceniu, a nie przetworzeniu.
W pewnych jednak wypadkach, gdy szeroki zakres wniosku, wymagający zgromadzenia, przekształcenia (zanonimizowania) i sporządzenia wielu kserokopii określonych dokumentów, wymaga takich działań organizacyjnych i angażowania środków osobowych, które zakłócają normalny tok działania adresata wniosku i utrudniają wykonywanie przypisanych mu zadań, informacja składająca się z wielu informacji prostych będących w posiadaniu organu, zostanie uznana za informację przetworzoną.
Zobacz także: WSA: Żądaną informację trzeba odnaleźć, a nie szukać wybiegów prawnych>>
Sprawdź też: Sitniewski Piotr Marek "Udzielanie informacji publicznej przez sądy powszechne. Poradnik z wzorami pism" >
Przetworzenie informacji, to nie zawsze wytworzenie nowej
Sąd dodał, że potrzebę przetworzenia informacji nie zawsze należy utożsamiać z wytworzeniem rodzajowo nowej informacji. Przetworzenie może również polegać na wydobyciu poszczególnych informacji z posiadanych przez organ zbiorów dokumentów i odpowiednim ich przygotowaniu na potrzeby wnioskodawcy. Informacja wytworzona w ten sposób, pomimo iż składa się z wielu informacji prostych będących w posiadaniu organu, powinna być uznana za informację przetworzoną, bowiem powstały w wyniku wskazanych wyżej działań zbiór nie istniał w chwili wystąpienia z żądaniem o udostępnienie informacji publicznej. Biorąc powyższe pod uwagę, skoro udostępnienie wyroków z uzasadnieniami wg wskazanego przez wnioskodawcę klucza wymagałoby dodatkowej pracy urzędników sądowych, a wnioskodawca nie wykazał, że służyłoby to w określony sposób dobru publicznemu, organy słusznie odmówiły jej udostępnienia.
Wyrok NSA z 14 października 2022 r. sygn. III OSK 5418/21
Zobacz podobny wyrok w LEX: III OSK 4603/21, Przetworzenie informacji publicznej - Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego >>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
