Kwestię dni wolnych od pracy reguluje podpisana jeszcze przez Bolesława Bieruta ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 28, z późn. zm.). Ustawa ta została zmieniona m.in. ustawą z dnia 16 listopada 1960 r. o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 57, poz. 291), dokonującą skreślenia w art. 1 pkt 1, jednostki redakcyjnej oznaczonej literą „b” o treści „b) 6 stycznia – Trzech Króli,” oraz jednostki redakcyjnej oznaczonej literą „i” o treści „i) 15 sierpnia – Wniebowzięcie,”. Wyeliminowano wówczas z naszego kalendarza dwa dni wolne od pracy przypadające w święta obchodzone przez katolików.

Dzień wolny w dniu 15 sierpnia przywrócono ustawą z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej dodając lit. i w brzmieniu: "i) 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,".

Uchwalona w dniu 24 września 2010 r. ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 224, poz. 1459) w art. 2 dokonuje zmiany, cyt. „Art. 2. W ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 28, z późn. zm.) w art. 1 w pkt 1 lit. b otrzymuje brzmienie: "b) 6 stycznia - Święto Trzech Króli,"” . Problem w tym, że we wskazanej ustawie, jak wykazano wyżej, w artykule pierwszym w punkcie pierwszym nie ma zmienianej jednostki redakcyjnej, oznaczonej literą b, gdyż wcześniej została skreślona (uchylona). Z punktu widzenia logicznego błąd jest banalny, z punktu widzenia poprawnej legislacji błąd jest na tyle istotny, że de facto nie można uznać, że dokonanie zmiany w ustawie o dniach wolnych od pracy nastąpiło. Punkt ten powinien zostać jak w każdym tego typu przypadku dodany.

W jakimś stopniu problem rozwiązuje art. 3 ustawy zmieniającej, który w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, z późn. zm.), do wyliczenia zawartego w art. 17 w ust. 1 po pkt 1, dodaje pkt 1a w brzmieniu: "1a) 6 stycznia - Święto Trzech Króli,". Wola ustawodawcy została jasno wyrażona, gdyż wstęp do tegoż wyliczenia zawiera sformułowanie, cyt. „1. Niedziele i następujące święta katolickie, zwane dalej "świętami", są dniami wolnymi od pracy: (…)”. Jednakże ustęp drugi 17 artykułu zawiera postanowienie, że zmiana uregulowań, o których mowa w ust. 1, wymaga uprzedniego uzgodnienia między Rządem (Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej) a Konferencją Episkopatu Polski. Także art. 9 ust. 2 Konkordatu stwierdza jednoznacznie, że rozszerzenie wykazu dni ustawowo wolnych od pracy może nastąpić po porozumieniu układających się stron, którymi są Stolica Apostolska oraz Rzeczpospolita Polska.

Z przekazów medialnych wiadomo, że Polska Konferencja Pracodawców Prywatnych LEWIATAN z faktu złamania procedury ustanawiania dni wolnych od pracy z okazji świąt kościelnych polegającej na braku porozumienia pomiędzy rządem a Stolicą Apostolską, uczyniła główny argument, składając w dniu 19 stycznia 2011 r. wniosek do Trybunału Konstytucyjnego. Chodzi o zbadanie czy przy uchwaleniu ustawy z dnia 24 września 2010 r. nie naruszono art. 9 Konstytucji RP, zgodnie z którym Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego.

Ireneusz Krześnicki

Przydatne materiały:
Ustawa  z dnia 24 września o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 224, poz. 1459)