Na internetowej witrynie Związku Miast Polskich ukazały się kompleksowe odpowiedzi ekspertów na pytania dotyczące ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.


Jaka jest definicja mieszkańca?

Pytanie jest w pełni uzasadnione, ponieważ pojęcie to i pojęcia pokrewne (np. nieruchomości zamieszkałe, liczba mieszkańców zamieszkujących daną gminę) są kluczowe do realizacji zadań określonych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku. Niestety, pojęcia te nie zostały w ustawie zdefiniowane i konieczne jest poszukiwanie definicji tych pojęć w innych dokumentach. W dostępnych obecnie dokumentach internetowych najszerzej kwestia ta została omówiona na stronie: www.prawosmieciowe.pl

Autor wskazuje tam m.in. że:
- „nie można skorzystać tu z pojęcia „miejsca zamieszkania” osoby fizycznej, zawartego w art. 25 kodeksu cywilnego. zgodnie bowiem z przywołanym przepisem, miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. kodeks cywilny mówi więc o miejscowości, a nie konkretnym lokalu mieszkalnym (nieruchomości), a ponadto przewiduje konieczność badania zamiaru stałego pobytu osoby. natomiast w przedmiotowej sytuacji wystarczającym jest samo przebywanie na danej nieruchomości, zarówno stałe jak i czasowe”,
- „najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest przyjęcie, iż mieszkańcem na gruncie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest osoba fizyczna mająca na terenie gminy miejsce zamieszkania w rozumieniu przyjętym w art. 2d rozporządzenia we nr 763/2008 ”, (art. 2d rozporządzenia we nr 763/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań - Dz. Urz. UE l z 2008 r., poz. 218, s. 14), definicji „miejsca zamieszkania”: „miejsce, w którym osoba zazwyczaj spędza czas przeznaczony na odpoczynek, niezależnie od czasowych nieobecności związanych z wypoczynkiem, urlopem, odwiedzinami u przyjaciół i krewnych, interesami, leczeniem medycznym lub pielgrzymkami religijnymi”.

Kwestia dodatkowa wynikająca z Kodeksu Cywilnego dotycząca miejsce zamieszkania: art. 25 - Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. art. 28 - Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.
Więcej na ten temat 

Czy istnieje wykaz dodatkowych usług, które mogą być świadczone przez gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów?

W ustawie brak jest szczegółowych uregulowań w tej kwestii.
Zgodnie z informacjami Ministerstwa Środowiska – wyposażenie w pojemniki i ich mycie, wymieniane jest w kontekście obowiązków właścicieli nieruchomości, podobne stanowisko na stronie: www.prawosmieciowe.pl

WAŻNE! Przyjęcie przez Senat zmian w „sejmowej wersji” ustawy o odpadach może spowodować zmianę powyższych interpretacji, jeśli gmina zdecyduje, że pojemniki i ich mycie są finansowane w ramach opłaty „podstawowej”.


Jaka jest szansa na "zniesienie" przepisu o obowiązkowym przetargu na odbiór i gospodarowanie odpadami komunalnymi? Jakie ten przepis ma umocowanie prawne i czy nie jest krzywdzący dla gmin posiadających własne jednostki świadczące usługi w tym zakresie?

Zgodnie z obowiązującym stanowiskiem rządu nie ma takiej możliwości, podana została informacja, że zmiany jeśli będą to drobne, nie będą dotyczyć podstawowych zapisów i będą wprowadzane najwcześniej po 1 lipca 2013r.@page_break@

Czy gmina może w drodze uchwały przekazać zadania w zakresie zarządzania odpadami komunalnymi spółce prawa handlowego ze 100% udziałem gminy?

Jeżeli tak to w jakim zakresie?


Przekazanie w przypadku spółki możliwe, jeśli spełnia warunki określone dla podmiotu wewnętrznego gminy zlecającej. Wtedy podobnie jak w przypadku zakładu budżetowego. Na przykładzie Legionowa widać jednak, że kwestia ta nie jest do końca klarowna. W takim przypadku wskazuje się na ograniczenia ze względu na windykację czy ochronę tajemnicy korespondencji.

WAŻNE! Zmiany „senackie” – Konieczna jest szczegółowa analiza ostateczne wersji ustawy o odpadach po wprowadzeniu poprawek przez Senat (patrz końcowa część niniejszego materiału).

Czy RIPOK wskazywana w specyfikacji istotnych warunków zamówienia do przetargu na odbiór odpadów musi zostać wyłoniona przez gminę w drodze wcześniej przeprowadzonego przetargu (jeśli w regionie jest więcej niż 1 RIPOK)?

Jeśli zarządzającym regionalną instalacją przetwarzania odpadów komunalnych jest podmiot mający status podmiotu wewnętrznego mający zarządzanie w przypisanych sobie zadaniach to gmina nie organizuje przetargu. Jeśli taka sytuacja nie występuje, to gminie wskazującej jedną instalację z kilku występujących w regionie trudno będzie to zrobić pomijając zasady konkurencji (czyli na podstawie prawa zamówień publicznych). Z drugiej strony w zarówno w regulacjach ogólnych, jak i w niektórych WPGO jest określona zasada bliskości, w która mogłaby wyłączać ogólne przepisy dotyczące konkurencyjności. Jest tu zatem potencjalny konflikt zasady konkurencji i zasady bliskości.

W jaki sposób będą wnoszone opłaty od mieszkańców wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych?

Czy skoro deklaracje będą składać osoby sprawujące zarząd, to czy mieszkańcy mogliby wpłacać kwotę przeznaczoną za wywóz odpadów bezpośrednio do spółdzielni, a te następnie do gminy?

Interpretacja Ministerstwa Środowiska>>

@page_break@

Kto jest właścicielem nieruchomości w rozumieniu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w przypadku wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej?

„Zgodnie z art.2 ust. 3 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dz. u. z 2012 r., poz. 391) jeżeli nieruchomość jest zabudowana budynkami wielolokalowymi, w których ustanowiono odrębną własność lokali, obowiązki właściciela nieruchomości obciążają zarząd nieruchomością wspólną, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (dz. u. z 2000 r., nr 80, poz. 903, z późn. zm.) lub właścicieli lokali, jeżeli zarząd nie został wybrany. również ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (dz. u. z 2003, nr 119, poz. 1116, z późn. zm.) odwołuje się w kwestiach dotyczących zarządu nieruchomością wspólną do ustawy o własnościach lokali (w art. 26 oraz 27). Wobec powyższego należy stwierdzić, ze obowiązki właściciela nieruchomości określone w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w przypadku wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej spoczywają na zarządzie wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej. Ponadto należy zauważyć, że w dotychczasowym stanie prawnym do obowiązków właściciela nieruchomości należało zawarcie umowy na odbieranie odpadów komunalnych, które to umowy spółdzielnie mieszkaniowe zawierały nie kwestionując dotąd swojego statusu właściciela nieruchomości w rozumieniu ustawy. definicja właściciela nieruchomości nie uległa zmianie.”

SELEKTYWNA ZBIÓRKA

Zgodnie z dyrektywą odpadową odpady powinny być zbierane oddzielnie i nie mieszane z innymi odpadami, „jeżeli jest to wykonalne z punktu widzenia technicznego, ekonomicznego i środowiskowego”.

Charakterystyka punktu selektywnej zbiórki odpadów

Jak zorganizować centralny punkt selektywnego zbioru odpadów?

Jakie są szacowane koszty, jakie kontenery i na jakie odpady należy ustawić?

Jakich formalności należy dopełnić?

Ustawa nie określa szczegółowo parametrów punktu. Więcej informacji na ten temat>>>
 

Wymogi – na zasadach ogólnych.

W jaki sposób nastąpi weryfikacji segregacji odpadów ze szczególnym uwzględnieniem altan śmietnikowych?

W jaki sposób sprawdzić, czy mieszkańcy bloków segregują śmieci, skoro wyrzucać je będą do wspólnego kontenera?

Będzie to trudne i w wielu przypadkach trzeba będzie stosować rozwiązania przejściowe, a i w docelowych nie uniknie się odpowiedzialności zbiorowej.

WAŻNE! Możliwe, że po wprowadzeniu zmian „senackich” do ustawy o odpadach zwiększą się możliwości wprowadzenia systemów motywujących do selektywnej zbiórki również w zabudowie wielorodzinnej. Wymaga to jednak dodatkowych analiz.


Co znaczy niższa stawka opłaty dla selekcjonujących odpady?

Kiedy mamy do czynienia z selekcją, a więc z niższą opłatą – kiedy w worku na plastik jest jedna butelka pet?

Zależy od regulacji obowiązujących w gminie (np. system suche/mokre). System powinien być też dostosowany do możliwości zagospodarowania w danym regionie (WPGO!).


Co z odpadami zielonymi powstającymi podczas koszenia trawników należących do spółdzielni mieszkaniowych?

Czy mieszkańcy mają ponosić koszt ich transportu i utylizacji, czy spółdzielnie muszą podpisać odrębną umowę z firmą wywozową?

Zależy od systemu przyjętego w gminie.

Czy istnieje obowiązek ustanawiania składki za pojemnik w przypadku nie obejmowania systemem nieruchomości niezamieszkałych?

Nie ma takiego obowiązku. W takiej sytuacji określane są górne stawki opłat.


Jak potraktować tzw. "nieruchomości mieszane" (w jednym budynku prowadzona jest zarówno działalność gospodarcza i mieszkają ludzie) jeżeli rada zdecydowała się na przejęcie odpadów jedynie od właścicieli nieruchomości zamieszkałych?

W takiej sytuacji mieszkańcy płacą, a na odbiór pozostałych odpadów zawierana jest umowa z przedsiębiorcą.