W sprawie skarżący powołując się na fakt, że nie otrzymał wezwania na rozprawę w sprawie dotyczącej zaliczenia mu okresów nieskładkowych do stażu ubezpieczeniowego występił o wznowienie postępowania. W uzasadnieniu swojego wniosku zarzucił sądowi, że ten nie stwierdził rażącego naruszenia prawa przez ZUS, polegającego na przyznaniu jego żonie zasiłku rodzinnego zamiast renty inwalidzkiej dla niego. Wskazał, że tego błędu nie dopatrzył się również ustanowiony z urzędu adwokat, który nie zaskarżył wyroku.

W ocenie WSA, mimo braku jasno sformułowanej podstawy wznowienia, skarżący opiera swoje żądanie na podstawie art. 271 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). WSA przypomniał, iż zgodnie z art. 271 pkt 2 można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności, jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana lub jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się orzeczenia niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe. W przypadku powołania podstawy wznowienia polegającej na "pozbawieniu możności działania" muszą zajść trzy warunki: w sprawie doszło do naruszenia przepisów postępowania, strona została pozbawiona możności działania bez własnej winy oraz bezpośrednią i wyłączną przyczyną pozbawienia strony możności działania było naruszenie przepisów prawa. Ponadto zarzucając pozbawienie możności działania wnoszący skargę o wznowienie postępowania nie tylko winien uprawdopodobnić ten zarzut, ale przede wszystkim wskazać konkretne przepisy prawa, wskutek naruszenia których został pozbawiony możności działania.

WSA podkreślił, iż "brak należytej reprezentacji" zachodzi przykładowo, gdy strona będąca osobą fizyczną nie posiada zdolności do czynności prawnych i z tej przyczyny powinna być reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego, który jednak w postępowaniu nie występował w jej imieniu. Natomiast nie może wystąpić ta podstawa, gdy strona jest reprezentowana. Nie stanowi wskazania ustawowej podstawy wznowienia postępowania, polegającej na "pozbawieniu możności działania" i "braku należytej reprezentacji", powołanie przez stronę okoliczności niewezwania jej do osobistego stawiennictwa na rozprawę i niezawiadomienia jej o niej osobiście, gdy takie zawiadomienie wysłano ustanowionemu pełnomocnikowi, który następnie uczestniczył w rozprawie i zapoznał się z pisemnym uzasadnieniem wyroku – na jego wniosek sporządzonym. Taka sytuacja miała miejsce w sprawie, w której skarżący był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika ustanowionego na zasadzie prawa pomocy. To wskazany pełnomocnik był zawiadomiony o terminie rozprawy oraz był na niej obecny osobiście, jak również po wydaniu wyroku złożył wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku, które zostało mu doręczone.
Zdaniem sądu reprezentowanie strony przez profesjonalnego pełnomocnika, nawet gdy działa on nieudolnie lub niewłaściwie, wyklucza w ogóle możliwość wystąpienia podstawy wznowienia z art. 271 pkt 2 polegającej na braku należytej reprezentacji. Ponadto, jeśli strona nie została pozbawiona możliwości podejmowania wszelkich dozwolonych w przepisach procedury sądowoadministracyjnej czynności procesowych, to nie sposób uznać, że była ona pozbawiona możności działania wskutek naruszenia przepisów prawa. WSA podkreślił, że z akt postępowania, ani z pism złożonych przez samego skarżącego do sprawy nie wynika, iż istniały przeszkody do podejmowania przez niego czynności procesowych. Zatem zdaniem WSA nie można przyjąć, że skarżący mógł zostać pozbawiony możności działania, a w konsekwencji, że okoliczności przez niego wskazane stanowią podstawę wznowienia postępowania.


Postanowienie WSA w Białymstoku z 18 grudnia 2012 r., sygn. akt II SA/Bk 758/12, nieprawomocne