Rada miejska uchwaliła regulamin korzystania z Cmentarza Komunalnego. Prokurator rejonowy podniósł w skardze do sądu, iż regulamin zawiera postanowienia sprzeczne z obowiązującym porządkiem prawnym.

O sposobie zarządzania cmentarzem decyduje prezydent miasta

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu skargę uwzględnił. Przypomniał, że organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, również cmentarzy. Regulamin uchwalany na podstawie przepisów ustawy o samorządzie gminy (art. 40 ust. 2) nie jest przy tym tożsamy z przepisami porządkowymi.

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Partyk Aleksandra, Partyk Tomasz, Pierwszeństwo osób wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, do pochówku zwłok w określonym grobie oraz do ekshumacji >

 

WSA stwierdził, że organ gminy nie może jednak w ten sposób naruszać lub modyfikować obowiązujących reguł porządku prawnego. Normy prawa miejscowego muszą bowiem ściśle mieścić się w granicach ustawowej delegacji. W tym przypadku tak nie było. Sąd przypomniał radzie miasta, że utrzymanie cmentarzy komunalnych i zarządzanie nimi należy do właściwych wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), na których terenie cmentarz jest położony (art. 2 ust. 1 u.c.c.z.). Organ decyduje zatem czy zarząd ten będzie wykonywał samodzielnie, czy też przez administratora, jak też kto będzie administratorem oraz jaki zakres swych uprawnień powierzy administratorowi. Zapis w regulaminie iż opiekę nad cmentarzem sprawował będzie Zarządca Cmentarza był zatem niezgodny z prawem.

Czytaj w LEX: Hauser Roman, Szustkiewicz Marta, Orzecznictwo sądów administracyjnych w sprawach niektórych uchwał samorządu terytorialnego na przykładzie regulaminu usług cmentarnych. Skutki dla konkurencji >

Dowolność opłat cmentarnych jest wykluczona

Ponadto, to ustawa o cmentarzach przesądza iż grób nie może być użyty do ponownego chowania przed upływem lat 20. Po upływie tego okresu ponowne użycie grobu do chowania nie może nastąpić, jeżeli jakakolwiek osoba zgłosi zastrzeżenie przeciw temu i uiści opłatę, przewidzianą za pochowanie zwłok (art. 7 ust. 3 u.c.c.z.). W jaskrawej sprzeczności z tą regulacją pozostawał zatem zapis, który przewidywał w razie braku takiej opłaty, przejście grobu do dyspozycji Zarządcy Cmentarza. Sąd nie zgodził się również na możliwość wprowadzenia przez gminę opłaty za przedłużenie prawa do grobu murowanego (grobowca). Organ gminy może bowiem ustalać jedynie "opłaty za pochowanie zwłok" (art. 7 ust. 2), a nie jakiekolwiek opłaty związane z prowadzeniem cmentarza.

Czytaj też: Koronawirus po śmierci - luki w prawie dla cmentarzy i zakładów pogrzebowych

Odnosząc się do ograniczenia przebywania na cmentarzu dzieci do lat 7 bez opieki dorosłych, WSA podkreślił, że ograniczenie prawa do przebywania w miejscach publicznych, jako element wolności człowieka oraz prawa poruszania się, chronionych w art. 31 ust. 1 i 52 ust. 1 Konstytucji, wymaga ustawowego upoważnienia. Podobnie krytycznie sąd odniósł się do zapisów o zakazie wprowadzania psów na teren cmentarza. O ile bowiem da się zrozumieć racje, które o takiej treści zadecydowały, to jednak zapis taki bez zastrzeżenia wyjątków na rzecz osób niepełnosprawnych korzystających z pomocy psa asystującego, istotnie naruszałby przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.

Wyrok WSA w Poznaniu z 15 stycznia 2020 r. IV SA/Po 787/19.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.