Projektowane rozporządzenie w sprawie przepisów techniczno-budowlanych (PTB) dotyczących dróg publicznych ma uelastycznić przepisy i minimalizować biurokrację przy uzyskiwaniu niezbędnych decyzji pozwalających na realizację inwestycji drogowej. Przede wszystkim ma pozwolić na odstąpienie od długotrwałej i wymagającej wielu dokumentów procedury uzyskiwania zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych w trybie art. 9 ustawy – Prawo budowlane. Taką decyzję wydaje minister infrastruktury. Autorzy projektu szacują, że wprowadzane zmiany skrócą czas uzyskania decyzji pozwalającej na realizację inwestycji o średnio ok. 4 miesiące.

Czytaj w LEX: Procedura odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych - konsekwencje dla inwestorów i JST  >

Nowe przepisy techniczno-budowlane dotyczące dróg publicznych mają skupić w jednym miejscu regulacje znajdujące się obecnie w trzech innych rozporządzeniach. Ministerstwo zmienia podejście do przepisów techniczno-budowlanych. Mają one otrzymać charakter ogólnych wymagań funkcjonalno-technicznych, których osiągnięcie jest bezwzględnie niezbędne, aby obiekt budowlany mógł zostać oddany do użytkowania i pełnić swoje funkcje. Nie będą więc, tak jak dotychczas, zawierać szczegółów technologicznych i materiałowych. Te zostaną uszczegółowione we wzorcach i standardach (WiS) rekomendowanych przez ministra właściwego do spraw transportu i w Polskich Normach. WiS będą zawierać rekomendowane, ale niewykluczające innych, metody i parametry pozwalające na spełnienie wymagań zawartych w nowych PTB.

 

Większa odpowiedzialność po stronie projektanta

Ministerstwo uzasadnia, że przeniesienie szczegółów technicznych i technologicznych z obowiązujących rozporządzeń do WiS pociąga za sobą szereg konsekwencji m.in.

  • możliwość szybszego reagowania na zmiany w podejściu do projektowania oraz w zakresie stosowanych technologii i wyrobów budowlanych (choćby ze względu na brak konieczności przeprowadzania procesu legislacyjnego przy nowelizacji WiS oraz braku konieczności ich notyfikacji Komisji Europejskiej),
  • zmiana podejścia w formułowaniu wymagań technicznych; dotychczasowy system zostaje zastąpiony nowym, w którym główną rolę przy tworzeniu wymagań i dobrych praktyk odgrywają osoby pełniące samodzielne funkcje w budownictwie, a w szczególności zarządcy   dróg publicznych   i wykonawcy tych dróg, czyli osoby i podmioty bezpośrednio wykorzystujące przedmiotowe regulacje w codziennej pracy,
  • zwiększenie odpowiedzialności projektanta za efekty swojej pracy, przy jednoczesnym wsparciu go wiedzą techniczną w postaci opracowań specjalistycznych,
  • podniesienie jakości projektowanych dróg w Polsce w związku z określeniem przez ministra dobrych praktyk.

 

Większy nadzór na infrastrukturą na drogach wewnętrznych

Istotną zmianą jest rozszerzenie zakresu stosowania przepisów rozporządzenia do budowy lub przebudowy obiektów inżynierskich w ramach dróg wewnętrznych. Dziś regulacje obejmują wyłącznie obiekty zlokalizowane w pasach drogowych dróg publicznych. Zmianę resort uzasadnia tym, że obiekty niezlokalizowane w pasach dróg publicznych prowadzą ruch drogowy, a swoją skalą i rozwiązaniami technicznymi przewyższają często obiekty zlokalizowane w tych pasach. Przykładem takich obiektów mogą być samodzielne mosty dla pieszych i rowerów lub wiadukty na terenach wielkopowierzchniowych obiektów handlowych.

Czytaj w LEX: Zasady umieszczania obiektów budowlanych, w tym urządzeń infrastruktury technicznej w pasie drogi wewnętrznej >

Ograniczone mają być znacznie wymagania związane z technicznymi aspektami projektowania odcinków jezdni, przenosząc tę materię do WiS. Uproszczone zostaną zasady projektowania poboczy (pozostawiając pasy awaryjne i opaski, a rezygnując z pojęcia pobocza utwardzonego), w tym zasady projektowania poboczy ulic, które w dotychczasowych przepisach są niejasne.

Sprawdź w LEX: Czy pobocze gruntowe można wykonać jako umocnione/utwardzone kruszywem, destruktem, kostką betonową lub innym materiałem? >

Jako istotne narzędzie kształtowania bezpieczeństwa na drogach publicznych uznano projektowanie tzw. stref bez przeszkód, która powinna pozwolić na złagodzenie negatywnych konsekwencji niekontrolowanego zjechania pojazdu z jezdni. Generalnie - jak podkreślają autorzy nowych przepisów - zasada kształtowania bezpiecznego otoczenia dróg w Polsce będzie od teraz jednym z najistotniejszych założeń nowych wymagań technicznych w drogownictwie.

NIK: Zarząd samorządowymi drogami w Świętokrzyskiem do poprawy>>
 

Nowe wymagania drogi dla pieszych i rowerów

Projekt rozporządzenia zawiera istotne zmiany w zakresie części dróg przeznaczonych do ruchu pieszych i rowerów m.in. wymagania dla infrastruktury przeznaczonej do ruchu hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego. Zasady ruchu tych pojazdów określono w nowelizacji Prawa o ruchu drogowym, obowiązującej od 20 maja 2021 r.

Przykładowo w przepisach projektu rozporządzenia nie określa się szerokości chodnika jako całego obiektu, lecz jedynie szerokość pasa ruchu dla pieszych na drodze dla pieszych, w którym nie będą mogły znajdować się żadne przeszkody. Z kolei drogi dla rowerów będzie projektować się przyjmując konkretne prędkości do projektowania, zależne od rodzaju trasy.

Sprawdź w LEX: Czym się różni pojęcie ścieżki rowerowej od drogi rowerowej? >

Ponadto rozporządzenie ma wprowadzić do porządku prawnego m. in. przejścia sugerowane, chodniki poprzeczne oraz pasy neutralne (pod wspólnym określeniem jako „urządzenia alternatywne”), ułatwiające przekraczanie jezdni w miejscach, gdzie nie wyznaczono przejść dla pieszych i w których pozwalają na to przepisy o ruchu drogowym. Uregulowano również kwestię stosowania systemu fakturowych oznaczeń nawierzchni, wspomagającego osoby z niepełnosprawnościami wzroku w poruszaniu się po drogach.

 Sąd: Gdyby zarządca drogi wykosił krzaki, kierowca mógłby dostrzec sarnę

O zatoce autobusowej zadecyduje projektant

Rozporządzenie ograniczy też przypadki obligatoryjności projektowania zatok autobusowych, zwiększając swobodę wyboru rozwiązania, szczególnie w przypadku ulic. Wprowadzi zaś obowiązek każdorazowego projektowania peronów na przystankach transportu zbiorowego, który nie wynikał z dotychczas obowiązujących przepisów.

Sprawdź w LEX: Jakie są uwarunkowania dotyczące możliwości wykonania przystanków autobusowych w pobliży sąsiedniej nieruchomości, czy budynków mieszkalno-usługowych?  >

Odmiennie niż dotychczas nie przewidziano możliwości projektowania tzw. pasów postojowych. W pasach drogowych dróg publicznych będzie można projektować wyłącznie zatoki postojowe, parkingi, a na drogach klasy A i S również miejsca obsługi podróżnych. Wymagania dotyczące stanowisk postojowych będą uzależnione od rodzajów pojazdów, dla których będą przeznaczone.

Sprawdź w LEX: Jaka jest różnica między pasem postojowym a zatoką?  >

 

Bez podziału na zjazdy publiczne i indywidualne

Zmianie ulegną również wymagania dotyczące zjazdów: zlikwidowany ma być podział na zjazdy publiczne i indywidualne. Dotychczasowy podział generował wiele problemów dla zarządców dróg, bowiem zależny był od faktu prowadzenia działalności gospodarczej, a nie od rzeczywistego ruchu, jaki odbywał się po zjeździe.

Sprawdź w LEX: Czy połączenie drogi publicznej z drogą rowerową zlokalizowaną poza pasem drogowym to zjazd publiczny czy indywidualny? >

Przykładowo dwa rodzaje działalności gospodarczej: wielkopowierzchniowe centrum handlowe i sklep osiedlowy łączone były z drogą za pomocą tego samego rodzaju zjazdu, mimo że ruch drogowym był drastycznie odmienny. Poza tym, po zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej niejasny był status takiego zjazdu, gdyż nie ulegał on zmianie automatycznie.

Dziś przy wydawaniu decyzji zarządca drogi określa parametry zjazdu biorąc pod uwagę przede wszystkim strukturę rodzajową, ilościową i kierunkową ruchu, który będzie odbywał się po zjeździe. Natomiast w projekcie większy nacisk położono na kwestie bezpieczeństwa lokalizacji zjazdu z drogi. Jednocześnie w projekcie określono zasady projektowania zjazdów przeznaczonych do obsługi drogi lub prowadzenia działań ratowniczych, których status dotychczas był nieuregulowany.

Czytaj w LEX: Zasady umieszczania obiektów budowlanych, w tym urządzeń infrastruktury technicznej w pasie drogi wewnętrznej >

 

Ronda turbinowe zastąpią wielopasmowe

Wymagania dotyczące projektowania skrzyżowań i węzłów zostaną znacznie ograniczone ze względu na wielość indywidualnych rozwiązań, zależnych od szeregu czynników. Utrzymany zostanie jednak podział na skrzyżowania zwykłe, skanalizowane i ronda.

Przy czym na drogach publicznych nie będzie można już projektować rond wielopasowych. W zamian należy projektować tzw. ronda turbinowe, które zostają wprowadzone do systemu prawnego.

Projektowane przepisy kładą nacisk szczególnie na wymagania dotyczące widoczności. Szczegółowo określono rodzaje widoczności, jakie powinny być zapewnione kierującym pojazdami lub pieszym. W odróżnieniu jednak do obowiązujących regulacji w projekcie rozporządzenia nie wskazano konkretnych wartości, np. odległości widoczności na zatrzymanie. To projektant drogi będzie miał możliwość oceny czy warunki widoczności, które zostały zawarte w projekcie są wystarczające do zapewnienia niezbędnego poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego, lub czy muszą zostać zastosowane dodatkowe rozwiązania, np. w zakresie organizacji ruchu.

Nowe przepisy miałby wejść w życie 21 września 2022 roku.