Zgodnie z art.  492 Kodeksu wyborczego wygaśnięcie mandatu wójta, burmistrza, prezydenta następuje wskutek jego śmierci. - Wygaśnięcie mandatu z tej przyczyny stwierdza komisarz wyborczy, w drodze postanowienia w terminie 14 dni od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu – mówi prof. Monika Augustyniak z Katedry Prawa i Postępowania Administracyjnego Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie.

Postanowienie komisarza wyborczego podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Podaje się je również do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej.

 

Osobisty charakter uprawnień i obowiązków

Postanowienie komisarza wyborczego o wygaśnięciu mandatu wójta przesyła się wojewodzie oraz przewodniczącemu rady gminy. Z uwagi na osobisty charakter uprawnień i obowiązków wynikających z mandatu wójta, nie przechodzą one na następców prawnych.

W przypadku wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji, przeprowadza się wybory przedterminowe na zasadach określonych w Kodeksie wyborczym. - Tylko w okresie pomiędzy stwierdzeniem wygaśnięcia mandatu wójta a złożeniem ślubowania przez nowego wójta funkcję tę pełni osoba wyznaczona przez prezesa Rady Ministrów. - Ustawodawca nie przypisał tej osobie cech organu gminy, ale powierzył jej wykonywanie funkcji organu wykonawczego w gminie – podkreśla Monika Augustyniak.

Czytaj też: Zamach na prezydenta Gdańska - imprezy niemasowe z luką prawną>>

Sytuacja w Gdańsku po śmierci Pawła Adamowicza

Jak wynika z informacji podanych na stronie internetowej Gdańska, Aleksandra Dulkiewicz, pierwszy zastępca prezydenta Pawła Adamowicza, otrzymała od premiera Mateusza Morawickiego deklarację, że zostanie powołana na stanowisko tzw. komisarza miasta, czyli osoby sprawującej władzę w mieście po śmierci prezydenta.  

Obecnie, do czasu wydania postanowienia komisarza wyborczego o stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu prezydenta, Aleksandra Dulkiewicz kieruje miastem jako pierwszy zastępca włodarza. Komisarz ma na to 14 dni od dnia śmierci prezydenta. Wygaśnięcie mandatu prezydenta przed upływem kadencji jest równoznaczne z wygaśnięciem mandatów jego zastępców. 

Kiedy wybory przedterminowe są niedopuszczalne?

Ustawodawca przewiduje jednak wyjątki i określa przypadki, w których przeprowadzenie wyborów przedterminowych jest niedopuszczalne np. należy zaniechać przeprowadzania wyborów w sytuacji, kiedy do końca kadencji wójta pozostało 6 miesięcy.

Wybory przedterminowe organów wykonawczych gminy zarządza w drodze rozporządzenia prezes Rady Ministrów i wyznacza termin wyborów na dzień wolny od pracy, przypadający w ciągu 90 dni od dnia, w którym nastąpiła przesłanka uzasadniająca przeprowadzenie takich wyborów.

Zobacz też: Wygaśnięcie mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wskutek śmierci

Wygaśnięcie mandatu radnego wskutek odwołania rady (sejmiku) w drodze referendum