Promocja gmin odbywa się bez jasnych strategii i planów działań, głównie na podstawie doraźnych pomysłów i ustnych sugestii. Także wydatki planowane są raczej na podstawie budżetów z lat wcześniejszych, niż na podstawie rzeczowych analiz potrzeb promocyjnych.
Wyższe koszty, pomysły takie same
W latach 2014-2018 wydatki na promocję skontrolowanych gmin systematycznie się zwiększały z 2,27 mln zł w 2014 r. do 3,46 mln zł w 2018 r. (wzrost o 52,4%). W analogicznym okresie wydatki wszystkich gmin województwa świętokrzyskiego na promocję wzrosły z 13,4 mln zł do 20,3 mln zł (wzrost o 55,7%).
Czytaj w LEX: Koszty promocji gminy - skutki na gruncie VAT >
Wydatki planowano w budżetach gmin na podstawie wykonania budżetu w latach ubiegłych, a nie na podstawie analizy rzeczywistych potrzeb promocyjnych. Przyjęty w urzędach gminnych sposób definiowania potrzeb promocyjnych sprowadzał się do analizy ustnych sugestii, spostrzeżeń i wniosków kierowanych do wójtów przez mieszkańców i urzędników niższego stopnia.
Podobnie wyglądało opracowywanie strategii, gminy nie określały celów prowadzonych działań, a pomysły na promocje nie były szczególnie innowacyjne - najczęściej sprowadzały się do artykułów dotyczących działań prowadzonych przez samorząd, organizacji imprez, fundowania nagród, gadżetów promocyjnych i prowadzenia profilu na portalach społecznościowych. Wyjątkiem była gmina Sandomierz, która wypromowała się w serialu telewizyjnym "Ojciec Mateusz".
Częste błędy przy zamówieniach
Jak wskazuje NIK, w ponad połowie skontrolowanych gmin zamówienia publiczne na promocję udzielane są z naruszeniem obowiązujących zasad dokonywania wydatków publicznych. Nie sposób ocenić np., w jaki sposób dokonywano wyboru zleceniobiorców-wykonawców zamówień.
Finansowanie z budżetów promocyjnych promocję celów, które nie miały nic wspólnego z promocją, stwierdzono w połowie skontrolowanych jst. W ponad 4% jst pieniądze z budżetów promocyjnych wydatkowano np. w związku z publikacją nekrologów, zakupem mebli, stołu bilardowego i organizacją szkolenia związanego z ekologią.
Potrzebne lepsze planowanie
We wnioskach pokontrolnych NIK zwraca uwagę na konieczność planowania zadań dotyczących promocji gminy - na podstawie sporządzanych analiz potrzeb oraz określenia wskaźników osiągania celów i zadań promocyjnych oraz monitorowania i dokonywania analizy osiągniętych efektów działań promocyjnych.
Do poprawy jest też sposób finansowania, po pierwsze NIK podkreśla, że gminy muszą zadbać, by na promocję szły tylko przeznaczone na ten cel środki. Samorządy mają też zadbać o przestrzeganie prawa zamówień publicznych. Ma to się odbywać zgodnie z obowiązującym regulaminem udzielania takich zamówień, w sposób pozwalający na stwierdzenie, że wydatki dokonane zostały zgodnie z zasadami gospodarowania środkami publicznymi.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.