Ustawa z 23 lipca 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego zastąpi obecnie obowiązującą ustawę z 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Nowa ustawa opiera się w zasadniczej części na dotychczasowych zasadach i procedurze udostępniania informacji sektora publicznego do ponownego wykorzystywania, uwzględnia zmiany wprowadzone dyrektywą 2019/1024/UE z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Jednocześnie zawiera rozwiązania wykraczające poza minimum przez nią określone.

- Po wejściu w życie nowych przepisów jeszcze więcej danych będzie mogło zostać wykorzystane do prowadzenia analiz, badań lub na potrzeby rozwiązań sztucznej inteligencji, w tym także dla biznesu i przemysłu, czy też modelowania kryzysowego. Rozwiązania te stworzą kompleksowe otoczenie regulacyjne oparte na trzech filarach: organizacyjnym, instytucjonalnym oraz technicznym. Jesteśmy przekonani, że nowe regulacje pozytywnie wpłyną na innowacyjność polskiej gospodarki, a co za tym idzie  także na jakość życia obywateli - tłumaczył minister Adam Andruszkiewicz, sekretarz stanu w Kancelarii Premiera.

Andruszkiewicz: Sukces w otwieraniu danych możliwy dzięki kompleksowemu podejściu>>

Czytaj w LEX: Rudol Kamil, Pełnomocnik do spraw otwartości danych w JST >

Nowe zasady udostępniania danych

W związku z powyższym zakres przedmiotowy ustawy obejmuje wprowadzenie:

  • zasad bezpłatnego udostępniania informacji sektora publicznego, z określonymi wyjątkami, oraz trybu i sposobu ich przekazania w celu ponownego wykorzystywania;
  • zmodyfikowanych zasad udostępniania informacji dla muzeów państwowych, muzeów samorządowych, bibliotek publicznych, bibliotek naukowych, bibliotek pedagogicznych i archiwów;
  • zasad i trybu udostępniania danych badawczych wytworzonych lub zgromadzonych w ramach działalności naukowej finansowanej ze środków publicznych;
  • zasad i trybu udostępniania oraz ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego, w szczególności mających cechy utworu lub przedmiotu praw pokrewnych;
  • obowiązku opracowania Polityki otwartego dostępu do danych badawczych finansowanych ze środków publicznych przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki;
  • zasad i trybu udostępniania danych dynamicznych (informacje sektora publicznego utrwalone w postaci elektronicznej podlegające częstym aktualizacjom lub aktualizacjom w czasie rzeczywistym, w tym ze względu na ich zmienność lub szybką dezaktualizację, w szczególności dane wygenerowane przez czujniki);
  • zasad i trybu udostępniania danych o wysokiej wartości (informacje sektora publicznego, których ponowne wykorzystywanie wiąże się z istotnymi korzyściami dla społeczeństwa, środowiska i gospodarki, w szczególności ze względu na ich przydatność do tworzenia produktów, usług i zastosowań opartych na wykorzystywaniu tych danych);
  • wprowadzenie obowiązku opracowania Programu otwierania danych przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, w celu zwiększenia ilości oraz poprawy jakości informacji sektora publicznego i danych prywatnych oraz metadanych opisujących ich strukturę;
  • zasad i trybu udostępniania informacji sektora publicznego o szczególnym znaczeniu dla rozwoju innowacyjności w państwie lub dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego (informacje te będą udostępniane w portalu danych, czyli w prowadzonym przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, powszechnie dostępnym systemie teleinformatycznym);
  • zasad i trybu udostępniania danych prywatnych o szczególnym znaczeniu dla rozwoju innowacyjności w państwie lub dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego;
  • stanowiska pełnomocnika do spraw otwartości danych – obligatoryjnie w urzędzie obsługującym ministra kierującego działem administracji rządowej, w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz w Głównym Urzędzie Statystycznym i fakultatywnie w innych podmiotach – odpowiedzialnego za realizowanie działań mających na celu zwiększenie ilości i poprawę jakości informacji sektora publicznego udostępnianych w portalu danych w celu ich ponownego wykorzystywania;
  •  zasad i trybu udostępniania informacji w trybie wniosku o ponowne wykorzystywanie.

 

Czytaj w LEX: Zarządzanie zasobami wspólnymi (common-pool resources) na obszarze metropolii > 

Nowe kategorie informacji sektora publicznego i nowy portal danych

W ramach dostosowania polskich przepisów do wymogów prawa Unii Europejskiej wyodrębniono nowe kategorie informacji sektora publicznego, tj.:

  • dane o wysokiej wartości, których wykorzystywanie wiąże się z istotnymi korzyściami dla społeczeństwa, środowiska i gospodarki,
  • dane dynamiczne, czyli dane podlegające częstym aktualizacjom lub aktualizacjom w czasie rzeczywistym (np. dane środowiskowe, dane wygenerowane przez czujniki, dane o ruchu).

Czytaj w LEX: Nosarzewski Łukasz, Ustalanie opłat za ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego >

W ustawie zdefiniowano między innymi portal danych, czyli prowadzony przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, powszechnie dostępny system teleinformatyczny, służący do udostępniania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania oraz danych prywatnych w celu wykorzystywania. Portal danych zastąpi dotychczasowe centralne repozytorium informacji publicznej, którego regulacja wyodrębniona zostanie z ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej i przeniesiona do przedmiotowej ustawy. Funkcję portalu danych pełnić będzie portal dane.gov.pl.

Czytaj w LEX: Sakowska-Baryła Marlena, Wstęp do otwartych danych sektora publicznego w jednostkach samorządu terytorialnego  >

Ustawa wprowadza odpowiednie zmiany w 11 innych aktach prawnych. Dodatkowo, celem nowelizacji ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne jest stworzenie ram prawnych dla funkcjonowania centralnego rozwiązania analitycznego (zintegrowana platforma analityczna) wykorzystującego system teleinformatyczny do realizacji analiz na rzecz ściśle określonych podmiotów publicznych, w oparciu o dane pozyskane z różnych rejestrów prowadzonych obecnie w ramach administracji publicznej.

Czytaj w LEX: Nosarzewski Łukasz, Warunki ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego >

Rada Ministrów została upoważniona do określenia, w drodze rozporządzenia, zakresu danych i wykazu rejestrów publicznych i systemów teleinformatycznych, z których będą udostępniane niezbędne dane na potrzeby prowadzenia analiz w ramach zintegrowanej platformy analitycznej, oraz podmiotów je prowadzących, które będą obowiązane do przekazywania danych pochodzących z tych rejestrów i systemów, a także sposób udostępniania tych danych.

Zobacz w LEX: Sakowska-Baryła Marlena, LEX NEWS: Chwila na RODO - Przygotowanie do otwierania danych - o czym powinien wiedzieć IOD? >