Względy techniczne uzasadniające udzielenie zamówienia z wolnej ręki określonemu wykonawcy bez przeprowadzenia procedury konkurencyjnej muszą mieć jednak zasadniczy charakter, tak aby można było wykazać, że wykonanie zamówienia przez innego wykonawcę w danym miejscu i czasie jest ze względów technicznych rzeczywiście niemożliwe, a nie tylko utrudnione i że ta niemożliwość ma charakter trwały oraz nieprzezwyciężalny, zaś możliwość zrealizowania zamówienia przez jednego wykonawcę nie jest wynikiem wcześniejszych działań czy ewentualnie zaniechań zamawiającego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1-3 p.z.p., zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy. 

Podstawowymi trybami udzielenia zamówienia publicznego są przetarg nieograniczony oraz przetarg ograniczony. Udzielenie zamówienia w innym trybie jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w ustawie (art. 10 p.z.p.).

Względy ekonomiczne nie uzasadniają zamówienia z wolnej ręki >>>

Według art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a p.z.p., zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki m.in. w sytuacji, gdy usługi mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę, z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze.Nie można stosować trybu zamówienia z wolnej ręki, jeżeli w danym miejscu i czasie jest zasadne domniemanie, że istnieje jeden lub więcej wykonawców mogących świadczyć usługi objęte przedmiotem zamówienia.

Przepis art. 67 ust. 1 pkt 3 p.z.p. znajduje zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy zamawiający w wyniku wyjątkowego, nieprzewidywalnego zdarzenia zmuszony jest do natychmiastowej reakcji, niezbędnej do ograniczenia bezpośrednich skutków takiego zdarzenia, np. usunięcie bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia czy zabezpieczenie majątku przed poniesieniem szkody o znacznych rozmiarach. Muszą to zatem być sytuacje wykraczające poza normalne warunki życia gospodarczego i społecznego.

Praktyka 

W doktrynie oraz orzecznictwie przyjmuje się, że pojęcie "przyczyn technicznych" w rozumieniu powołanego przepisu nie należy ograniczać tylko do zastosowania określonej technologii. Względy techniczne uzasadniające udzielenie zamówienia z wolnej ręki określonemu wykonawcy bez przeprowadzenia procedury konkurencyjnej muszą mieć jednak zasadniczy charakter, tak aby można było wykazać, że wykonanie zamówienia przez innego wykonawcę w danym miejscu i czasie jest ze względów technicznych rzeczywiście niemożliwe, a nie tylko utrudnione i że ta niemożliwość ma charakter trwały oraz nieprzezwyciężalny, zaś możliwość zrealizowania zamówienia przez jednego wykonawcę nie jest wynikiem wcześniejszych działań czy ewentualnie zaniechań zamawiającego.

Orzecznictwo TSWE

W powołanym wyroku TSWE z dnia 10 marca 1987 (C-199/85) dopuszczono możliwość pominięcia trybu przetargowego przy zamówieniach publicznych, w przypadku wystąpienia pilnej konieczności spowodowanej wydarzeniami, których instytucje zamawiające nie mogły przewidzieć, a w związku z tym terminy realizacji zamówienia nie mogłyby być dotrzymane. W innym wyroku z dnia 14 września 2004 r. (C-385/02) Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że wymogiem technicznym, któremu należy przypisać ważne znaczenie jest konieczność zagwarantowania ciągłości robót objętych skomplikowanymi projektami.

Dowiedz się więcej z książki
Zamówienia publiczne. Orzecznictwo sądów okręgowych w latach 2010-2015 z komentarzem
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

Termin, od którego zamawiający ma normatywny obowiązek wprowadzenia zmian w realizacji swoich obowiązków, do wykonania których konieczne jest skorzystanie z usług innego podmiotu, może stanowić przyczyną techniczną o obiektywnym charakterze w rozumieniu art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a p.z.p., uzasadniającą zawarcie umowy w trybie bezprzetargowym (z wolnej ręki), z podmiotem, który dotychczas na rzecz zamawiającego świadczył tego rodzaju usługi, o ile żaden z innych wykonawców, funkcjonujących na rynku nie byłby w stanie rozpocząć świadczenia tych usług w takim terminie, zaś zamawiający nie miał wpływu na czas wprowadzenia zmian legislacyjnych i nie mógł ich przewidzieć odpowiednio wcześniej, tak aby przeprowadzić postępowanie przetargowe.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2016 r. (I CSK 335/15)