Przypomnijmy, że ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej, m.in. w art. 19 pkt 5 nowelizuje ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), dodając z dniem 1 stycznia 2011 r. art. 146a, podnoszący m.in. stawkę podatku VAT z 7 do 8 %, dla usług w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków.

Jak należy oczekiwać zmiany wprowadzone na wniosek Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie” dotyczące m.in. ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. t.j. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) [ustawa o zaopatrzeniu w wodę] korzystne dla przedsiębiorstw dostarczających wodę i odprowadzających ścieki, niekoniecznie zadowolą odbiorców tych usług. Przerzucają bowiem ciężar podwyższonych obciążeń podatkowych na usługobiorców, wyłączając z tej procedury nawet właścicieli przedsiębiorstw, czyli organy jednostek samorządu terytorialnego. Uwalniają jednocześnie te przedsiębiorstwa z obowiązku dokonania rozliczenia usługobiorców w oparciu o faktyczne zużycie.

Zmiany dokonane w ustawie o zaopatrzeniu w wodę polegające na nadaniu w art. 24 nowej treści ust. 1:
„1. Taryfy podlegają zatwierdzeniu w drodze uchwały rady gminy, z wyjątkiem taryf zmienionych w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług.”;
oraz dodaniu ust. 11-13 w brzmieniu:
„11. W przypadku zmiany stawki podatku od towarów i usług stosowanej dla usług zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, ceny i stawki opłat wskazane w taryfach mogą ulec zmianie w zakresie wynikającym ze zmiany stawki podatku.
12. W sytuacji zmiany taryf, o której mowa w ust. 11, taryfy te wchodzą w życie z dniem, w którym uległa zmianie stawka podatku od towarów i usług stosowana dla usług zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków.
13. Do zmienionych taryf ust. 9 stosuje się odpowiednio.”.
umożliwiają przedsiębiorstwom automatyczne podniesienie cen i stawek opłat brutto zawartych w taryfach, o wzrost podatku VAT.

Dzięki dodaniu (przez art. 19 pkt 2 lit. b ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej) w ustawie o podatku od towarów i usług w art. 41 m.in. ust. 14c i ust. 14d w brzmieniu:
„14c. W przypadku gdy okres, do którego odnosi się rozliczenie lub płatność, obejmuje dzień zmiany stawki podatku, czynność uznaje się za wykonaną:
1) w dniu poprzedzającym dzień zmiany stawki podatku – w zakresie jej części wykonywanej do dnia poprzedzającego dzień zmiany stawki podatku;
2) z upływem tego okresu – w zakresie jej części wykonywanej od dnia zmiany stawki podatku.
14d. W przypadku, gdy nie jest możliwe określenie faktycznego wykonania części czynności w okresie, o którym mowa w ust. 14c, dla określenia tej części, uznaje się, że czynność wykonywana jest w tym okresie proporcjonalnie.”,
zmiana cen będzie wprowadzona z dniem 1 stycznia 2011 r. bez dokonywania odczytów wodomierzy.

Jedynym wymogiem poprzedzającym rozpoczęcie naliczania odbiorcom wyższych cen jest ogłoszenie lub opublikowanie nowych taryf, co najmniej na 7 dni przed końcem 2010 r. Art. 24 ust. 9 ustawy o zaopatrzeniu w wodę, cyt.:
„9. Przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjne ogłasza w miejscowej prasie lub w sposób zwyczajowo przyjęty taryfy, o których mowa w ust. 5b lub 8, w terminie co najmniej 7 dni przed dniem ich wejścia w życie.”

Wydaje się, że lobbing wodociągowców, firm bez wątpienia o charakterze użyteczności publicznej, w zdecydowanej większości zarządzanych przez osoby z nadania przez organy publiczne, jest aż nadto skuteczny. Wcześniej zdołał sobie zapewnić rozwiązania prawne w postaci ustawy o zaopatrzeniu w wodę, z którymi rady gmin nie są w stanie sobie poradzić i de facto nie mają żadnego wpływu na ceny usług świadczone przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne na rzecz mieszkańców. Do przeszłości, a co najwyżej do wyjątków należy sytuacja, w której rady gmin, chroniąc odbiorców (swoich wyborców), utrzymywały ceny wody na poziomie poniżej kosztów, doprowadzając do degeneracji infrastruktury związanej z dostarczaniem wody i odprowadzaniem ścieków.

Zastosowane rozwiązanie uniemożliwia radom gmin zablokowanie podwyżki na swoim terenie np. poprzez zmobilizowanie organów zarządzających przedsiębiorstwami do obniżki kosztów. Ustawodawca najwyraźniej jest przekonany, że w tej materii już nic się nie da zrobić.

Na podstawie: www.igwp.org.pl

Ireneusz Krześnicki