Według MIiR gminy skorzystają ze specustawy mieszkaniowej, bo będą kształtować zamierzenie inwestora w transparentnej procedurze. W miastach zostaną uwolnione niezagospodarowane, znakomicie położone i skomunikowane tereny w centrach miast.

Ożywienie niewykorzystanych terenów za zgodą samorządów

Ustawa o ułatwieniach w realizacji inwestycji mieszkaniowych po przyjęciu przez Sejm jest rozpatrywana przez Senat. Wiceminister Artur Soboń podkreślił, że przepisy tworzą „wachlarz wszechstronnych narzędzi wspierających gminy w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych”. 

Najważniejsze rozwiązania to skrócenie przygotowania procesu inwestycyjnego z 5 lat do roku i umożliwienie gminie realnego wpływu na koncepcję przedstawioną przez inwestora w przejrzystej procedurze konsultacji i podejmowania rozstrzygnięć przez radę gminy.

Według wiceszefa MIiR ustawa umożliwi ożywienie niewykorzystanych terenów za zgodą samorządów i pod warunkiem wysokich standardów urbanistycznych, a działki w centrach miast będą mogły być wykorzystane, dzięki czemu budownictwo mieszkaniowe powstanie szybciej, taniej ładniej.

- Zakotwiczamy to budownictwo w standardach, koncepcji urbanistyczno-architektonicznej, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, które mają - w przeciwieństwie do planów - wszystkie gminy – podkreślił. - Żadna specustawa mieszkaniowa nie byłaby potrzebna, gdy w gminach było więcej aktualnych planów zagospodarowania przestrzennego. Nie unieważniamy dorobku gmin, które mają plany, tylko dajemy pomoc tym, które potrzebują sprawnych narzędzi kształtowania przestrzeni – mówił wiceminister.

Czytaj też Specustawa mieszkaniowa umożliwia uproszczoną zmianę planów

Ustawa ma na celu ułatwienia w pozyskiwaniu gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, chodzi np. o grunty rolne w administracyjnych granicach miast, a także o obszary, które w przeszłości były wykorzystywane, jako tereny kolejowe, wojskowe czy produkcyjne. W ustawie ustalono standardy, jakimi muszą odpowiadać inwestycje mieszkaniowe takie jak: dostęp inwestycji do drogi publicznej, odległość do placówek powszechnej edukacji oraz do przystanku publicznego transportu zbiorowego.

Standardy urbanistyczne są zróżnicowane

Standardy urbanistyczne są zróżnicowane ze względu na liczbę mieszkańców: dla gmin, w których liczba nie przekracza 30 tys., od 30 tys. do 100 tys. i powyżej 100 tys. mieszkańców – co odpowiada stopniom zurbanizowania miast i gmin. Samorząd będzie miał prawo zwiększyć lub zmniejszyć w uchwale wymagane od inwestora standardy, ale tylko do 50 proc. założonych wskaźników. 

Ustawa określa m.in. odległości takich inwestycji od przedszkola, szkoły, przystanku komunikacji publicznej, wymaga zapewnienia dostępu do drogi i, zgodnie z zapotrzebowaniem, dostępu m.in. do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz sieci elektroenergetycznej. W konsekwencji nowe inwestycje mieszkaniowe powinny trafić na przygotowane do tego tereny, a to ograniczy rozlewanie się miast. 

Ustawa ma skrócić czas przygotowania inwestycji z pięciu lat do roku.

Inwestycje mają być budowane w odniesieniu do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Studia pokrywają prawie całość przestrzeni polskich gmin. Przepisy określające procedury lokalizacyjne są potrzebne, ponieważ plany zagospodarowania przestrzennego pokrywają jedynie 16 proc. powierzchni polskich miast, a ich roczny przyrost wynosi 1 proc. Obowiązujące przepisy umożliwiają uzupełnianie zabudowy na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, których gminy wydają rocznie około 80 tys. Ale te decyzje są przez ekspertów krytycznie oceniane, bo są główną przyczyną rozlewania się miast.

Ustalenie lokalizacji inwestycji w trybie specustawy będzie następowało w drodze uchwały rady gminy, co stanowi wyraz zachowania władztwa planistycznego gminy, przy zapewnieniu partycypacji społecznej. Mieszkańcy gminy będą mogli wyrażać opinie i zgłaszać uwagi wobec zaproponowanej lokalizacji inwestycji.

Propozycja skraca procedury, ale wymaga zapewnienia infrastruktury społecznej dla nowych osiedli mieszkaniowych. Zapisane w specustawie standardy, będą swego rodzaju kontraktem z inwestorem. Będzie to podniesienie wymagań dla inwestorów, którzy będą zobowiązani zaprezentować koncepcję urbanistyczno-architektoniczną przed podjęciem uchwały lokalizacyjnej. Koncepcja będzie kompletem informacji dla rady gminy do podjęcia decyzji o powstaniu inwestycji.

Specustawa będzie obowiązywać przez 10 lat.