Strona złożyła wniosek do Urzędu Stanu Cywilnego o wpisanie do aktu małżeństwa wzmianki o rozwodzie. Do wniosku dołączono zagraniczne zaświadczenie o rozwodzie z tłumaczeniem na język polski. Organ zwrócił się do żony wnioskodawcy o wskazanie, czy wiedziała o prowadzonej poza granicami kraju sprawie rozwodowej. Żona skarżącego wyjaśniła, że o tym nie wiedziała.

Odmowa wpisania wzmianki o rozwodzie

Kierownik USC uznał, że brak jest podstaw do czynienia wzmianki o rozwodzie. W związku z tym odmówił uwzględnienia żądania. Organ wskazał, że wątpliwym jest to, czy orzeczenie o rozwodzie może być uznane na gruncie prawa polskiego. Kierownik USC wskazał, że wnioskodawca może domagać się ustalenia przez sąd powszechny, czy orzeczenie państwa obcego podlega uznaniu w trybie art. 1148 k.p.c. Na podstawie art. 1148 § 1 k.p.c. każdy, kto ma w tym interes prawny, może wystąpić do sądu z wnioskiem o ustalenie, że orzeczenie sądu państwa obcego podlega albo nie podlega uznaniu.

Czytaj w LEX: Skutki majątkowe separacji i rozwodu >

Gdy skarżący przedłożył dalsze dokumenty dotyczące rozwodu, organ podtrzymał swoje stanowisko. Skarżący złożył też ponaglenie. Wojewoda uznał, że Kierownik USC nie dopuścił się bezczynności. Wojewoda uznał, że stanowisko organu było trafne.

Zobacz procedurę w LEX:  Wszczęcie postępowania o uznanie orzeczenia sądu państwa obcego spoza Unii Europejskiej albo rozstrzygnięcia w sprawie cywilnej innego organu takiego państwa >

Skarga na bezczynność

Z rozstrzygnięciem nie zgodził się wnioskodawca, który złożył skargę do sądu administracyjnego. Jego zdaniem w sprawie doszło do bezczynności, a wniosek powinien zostać uwzględniony. Skarżący podkreślił, że wyrok rozwodowy powinien zostać uznany, skoro jego żona nie podejmowała żadnych działań, aby zakwestionować wydane orzeczenie. Skarżący zwrócił uwagę, że małżeństwo było zawierane poza Polską i do rozwodu doszło też poza granicami kraju.

W odpowiedzi na skargę organ wskazał, że nie dopuścił się bezczynności. Zaznaczył, że odmowa dokonania czynności na podstawie orzeczenia organu obcego państwa zapada w formie pisemnej. Nie wydaje się decyzji.

Czytaj też: Zmiana nazwiska dziecka po rozstaniu rodziców>>

Odmowa uznania zagranicznego orzeczenia

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę. WSA uznał, że w sprawie nie doszło do bezczynności. Po pierwsze organ nie był obowiązany wydawać w sprawie decyzji administracyjnej o wykreśleniu małżeństwa (bądź wpisania do aktu małżeństwa wzmianki dodatkowej o rozwodzie). Kluczowy do rozstrzygnięcia powstałego sporu był przepis art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. 2020.463). Zgodnie z tym przepisem jeżeli orzeczenie sądu państwa obcego lub rozstrzygnięcie innego organu państwa obcego podlega uznaniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.), zwanej dalej "Kodeksem postępowania cywilnego", wiążących Rzeczpospolitą Polską wielostronnych i dwustronnych umów międzynarodowych lub prawa Unii Europejskiej, kierownik urzędu stanu cywilnego dołącza wzmiankę dodatkową do aktu stanu cywilnego lub zamieszcza przypisek przy tym akcie. Zarówno organ, jak i sąd, samodzielnie ocenia, czy przedstawione przez stronę orzeczenie zagraniczne podlega uznaniu.

Czytaj: R.M. Bełączącki, Wszczęcie postępowania o uznanie orzeczenia sądu państwa obcego spoza Unii Europejskiej albo rozstrzygnięcia w sprawie cywilnej innego organu takiego państwa>>

Badanie to jest prowadzone na podstawie art. 1146 k.p.c., który wyszczególnia przypadki, w których orzeczenie zagraniczne nie podlega uznaniu. Gdy organ stoi na stanowisku, że orzeczenie takie nie podlega uznaniu, wówczas zawiadamia wnioskodawcę pisemnie o przyczynach odmowy i jednocześnie informuje go o prawie do wystąpienia z żądaniem do sądu w trybie art. 1148 k.p.c. – podkreślił sąd administracyjny. W orzecznictwie podkreśla się, że organ administracji publicznej jest uprawniony do analizy we własnym zakresie tego, czy orzeczenie sądu państwa obcego podlega uznaniu. Takie zapatrywanie wyraził Naczelny Sąd Administracyjny z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie II OSK 2372/13 (LEX nr 1780419).

Wyrok WSA we Wrocławiu z 19 marca 2020 r., II SAB/Wr 3/20, LEX nr 2947308.