Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie gmin, na terenie których stosowane będą szczególne zasady gospodarowania nieruchomościami, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz realizacji inwestycji celu publicznego w zakresie Centralnego Portu Komunikacyjnego.

Badania na terenach gmin

Zgodnie z projektem tereny ponad 20 gmin zostaną zabezpieczone, by umożliwić terminowe przystąpienie do fazy realizacji inwestycji, przy spełnieniu wymogów określonych prawem administracyjnym, w tym dysponowania prawami do nieruchomości na cele budowlane.  

Ma tam działać zasada przyznająca Inwestorowi uprawnienie do wejścia na teren nieruchomości w celu przeprowadzenia badań lub pomiarów niezbędnych do przygotowania i realizacji inwestycji, w szczególności badań archeologicznych, geologicznych i przyrodniczych.

 


Zapewnienie możliwości przeprowadzenia badań jest konieczne na terenie przeznaczonym pod inwestycję, ale też na obszarze potencjalnego odziaływania na środowisko. Z uzasadnieniu projektu wskazano, że konieczne jest zapewnienie możliwości przeprowadzenia badań na terenach gmin: Baranów, Błonie, Jaktorów, Milanówek, Sochaczew (miasto), Teresin, Wiskitki, Żyrardów oraz części gmin Bolimów, Brwinów, Grodzisk Mazowiecki, Kampinos, Leoncin, Leszno, Mszczonów, Nowa Sucha, Ożarów Mazowiecki, Podkowa Leśna, Puszcza Mariańska, Radziejowice, Rybno, Skierniewice, Sochaczew (gm. wiejska) i Żabia Wola.

Władztwo planistyczne gmin może być ograniczone

W celu zapewnienia przejrzystości i jasności rozstrzygnięć zawartych w rozporządzeniu projekt zawiera również mapy ww. gmin lub ich części, na terenie których, w celu przygotowania obszaru inwestycji, stosowane będą wszystkie albo wybrane szczególne zasady gospodarowania nieruchomościami, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz realizacji inwestycji celu publicznego.

W uzasadnieniu projektu podkreślono też, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Regulacje projektowanego rozporządzenia, znajdujące umocowanie w ustawie o CPK, stanowią proporcjonalną ingerencję w prawnie chronione wartości, uzasadnioną koniecznością zabezpieczenia prawidłowego toku inwestycji, stanowiącej inwestycję celu publicznego.

Rząd wskazuje też, że zakres ingerencji w prawo własności nieruchomości nie jest nadmierny, bo prawo pierwokupu i możliwość czasowego wejścia na teren nieruchomości dla przeprowadzenia badań, nie naruszają istoty prawa własności. Dodatkowo, w przypadku uprawnienia do wejścia na teren nieruchomości zasadność takiego żądania każdorazowo badana jest przez organ wydający decyzję administracyjną. W odniesieniu do władztwa planistycznego gminy podkreślenia wymaga, że może ono ulegać proporcjonalnym ograniczeniom w związku z wymogami interesu publicznego, czego przejawem jest szeroki katalog uzgodnień i opiniowania aktów planistycznych w ogólnym porządku prawnym.

Program Dobrowolnych Nabyć

W ocenie skutków regulacji projektu wskazano, że „zasadne jest odpowiednio wczesne rozpoczęcie procesu nabywania nieruchomości na potrzeby inwestycji, pozwalające na zminimalizowanie skali wywłaszczeń, stanowiących procesy o negatywnym odbiorze społecznym”. W tym celu m. in. ogłoszono Program Dobrowolnych Nabyć (PDN) nieruchomości obejmujący obszar przyszłej realizacji inwestycji.

Adresatami PDN są wszyscy właściciele, współwłaściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości ze wskazanego powyżej obszaru.

Rada Ministrów przyjęła „Koncepcję przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej” 7 listopada 2017 r., która określiła cele projektu CPK. Misją jest stworzenie uniwersalnego systemu transportu pasażerskiego poprzez wybudowanie i eksploatację rentownego innowacyjnego węzła transportowego. Z jednej strony ma on uzyskać miejsce w pierwszej dziesiątce najlepszych portów lotniczych świata, z drugiej doprowadzi do przebudowy krajowego systemu transportu kolejowego jako atrakcyjnej alternatywy dla transportu drogowego, obejmującego wszystkie obszary Polski. Zapewni to jednocześnie rozwój i trwałą integrację aglomeracji warszawskiej i łódzkiej. CPK ma być nie tylko portem lotniczym, lecz również głównym węzłem krajowego transportu kolejowego Rzeczypospolitej Polskiej.