Anna N. została skazana za nieujawnienie podstawy opodatkowania organom podatkowym. Miała ułatwić popełnienie przestępstwa skarbowego poprzez otworzenie rachunku bankowego. Dziać się to miało w związku z nielegalnym handlem tytoniem w ilości 37 kg nieoznaczonego polskimi znakami akcyzy. Paczki przesyłane były w okresie od 6 lutego 2019 r. do 13 sierpnia 2019 r. za pośrednictwem firm kurierskich.
Uszczuplenie Skarbu Państwa poprzez niezapłacenie podatku akcyzowego wynosiło 29 702 zł.
Prokuratura Generalna wniosła kasację na korzyść skazanej od prawomocnego wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z 21 września 2021 r. Sąd bez udziału Anny N. wymierzył jej karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 złotych.
Zarzut prokuratora
Prokurator, który wniósł kasację dostrzegł, że wyrok rażąco narusza prawo, gdyż przyjmuje, że okoliczności zarzucanego Annie N. czynu oraz jej wina nie budzą wątpliwości. A to w konsekwencji doprowadziło do wydania wyroku nakazowego, na mocy którego uznano oskarżoną za winną ułatwienia popełnienia przestępstwa skarbowego, poprzez otworzenie rachunku bankowego. A rachunek ten służył popełnieniu przestępstwa.
Sąd nie wziął pod uwagę, że oskarżona 15 czerwca 2018 r., po tygodniu poszukiwań dowodu osobistego, zgłosiła właściwemu organowi - prezydentowi miasta jego utratę. Dokumentem tym posłużono się dwa dni wcześniej w trakcie zawierania umowy rachunku bankowego. Ten fakt powinien skutkować skierowaniem sprawy do rozpoznania na rozprawie i wyjaśnienia jej wszystkich okoliczności.
Prokurator wniósł zatem o uchylenie prawomocnego wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Zielonej Górze i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania.
Zobacz procedurę: Wydanie wyroku nakazowego >
Sąd Najwyższy: Były wątpliwości
Kasacja prokuratora generalnego jest oczywiście zasadna. Zaskarżony wyrok nakazowy został wydany z rażącym naruszeniem art. 500 par. 1 i 3 k.p.k.
Zgodnie z tym przepisem w sprawach, w których prowadzono dochodzenie, uznając na podstawie zebranego w postępowaniu przygotowawczym materiału, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, sąd może w wypadkach pozwalających na orzeczenie kary ograniczenia wolności lub grzywny wydać wyrok nakazowy. A sąd może wydać wyrok nakazowy, jeżeli na podstawie zebranych dowodów okoliczności czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości.
W tej sprawie, zebrany materiał dowodowy nie pozwalał na stwierdzenie, że okoliczności popełnienia czynu i wina oskarżonej nie budzą wątpliwości, a w konsekwencji uznanie, że przeprowadzenie rozprawy przed wydaniem orzeczenia było zbędne.
Zobacz procedurę: Badanie występowania przesłanek do wydania wyroku nakazowego >
Jak słusznie wskazał skarżący, istniały bowiem zasadnicze wątpliwości co do możliwości przyjęcia, że Anna N. była podmiotem zarzucanego jej aktem oskarżenia przestępstwa.
W aktach sprawy istotnie znajdują się kopie zaświadczenia z 15 czerwca 2018 r. wydane przez prezydenta miasta o utracie przez oskarżoną dowodu osobistego oraz pismo banku stanowiące odpowiedź na reklamacje wymienionej oskarżonej, która kwestionowała zawarcie umów rachunku bankowego ze wskazanymi podmiotami.
Analiza załączonej do akt dokumentacji dotyczącej rachunku bankowego istotnie wskazywała – co słusznie zauważył skarżący - że w trakcie zawierania umowy rachunku bankowego, tj. 13 czerwca 2018 r., posłużono się dowodem osobistym oskarżonej, którego utratę zgłosiła.
Przy czym z wymienionego rachunku 21 marca 2019 r. dokonano przelewu aktywacyjnego, co stanowiło metodę weryfikacji tożsamości osoby zakładającej to konto. Z wyjaśnień oskarżonej Anny N. wynika natomiast, że nie przyznała się ona do zarzucanego przestępstwa skarbowego.
Zagubienie dowodu osobistego
Anna N. wczesnym latem 2018 r. utraciła w nieustalonych okolicznościach dowód osobisty, a następie po około tygodniu poszukiwań tego dokumentu, zgłosiła jego utratę w urzędzie miasta. Ponadto oskarżona wskazała, że nigdy nie zajmowała się sprzedażą tytoniu oraz nie miała dostępu do rachunków bankowych.
- Uzupełniająco za skarżącym podnieść również należy, iż Sąd Rejonowy w Zielonej Górze, w innej sprawie prowadzonej przeciwko Annie N., oskarżonej o wykroczenie skarbowe polegające na pomocy w zbyciu wyrobów akcyzowych bez wymaganych znaków akcyzy, poprzez udzielenie dostępu nieustalonej osobie do rachunków bankowych uzyskał opinię biegłego z zakresu badania pisma ręcznego, z której wynikało m.in., że Anna N. nie złożyła podpisów na dokumencie w postaci umowy rachunku bankowego - wskazał SN.
I z tego powodu uniewinnił oskarżoną od zarzucanego jej czynu. Zdaniem SN okoliczność ta istotnie stanowi dodatkowy argument przemawiający za uznaniem, że zastosowanie przez Sąd Rejonowy trybu postępowania nakazowego i w konsekwencji zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego miało istotny wpływ na treść orzeczenia.
Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy Sąd Rejonowy w Zielonej Górze winien kierować się powyższymi uwagami, a także mieć na względzie kierunek wniesionej kasacji.
Wyrok zapadł w składzie: SSN Paweł Kołodziejski (przewodniczący), SSN Małgorzata Bednarek (sprawozdawca) oraz SSN Anna Dziergawka.
Wyrok Izby Karnej SN z 1 lutego 2024 r., sygn. akt I KK 392/23
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
