Prezes GUS dodał, że przewidywany kształt i formuła zadawania pytania o wyznanie są niemal identyczne, jak te zastosowane w spisie powszechnym z 2011 r.
Zgodnie z uchwaloną w sierpniu ustawą, narodowy spis powszechny ludności i mieszkań zostanie przeprowadzony w całym kraju od 1 kwietnia do 30 czerwca 2021 roku, według stanu na dzień 31 marca 2021 roku.
Czytaj: Spis powszechny ludności w 2021 r.>>
Nieuprawniona ingerencja w wolność sumienia i wyznania?
Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zadał w tej sprawie pytanie prezesowi GUS na wniosek obywatela, który uznał, że pytanie o religię byłoby nieuprawnioną ingerencją w jego wolność sumienia i wyznania. Rzecznik przypomniał, że zgodnie z Konstytucją nikt z obywateli nie może być zmuszony przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania. Jedyny wyjątek stanowi przypadek, gdy takie ujawnienie jest konieczne dla zachowania bezpieczeństwa w demokratycznym państwie, porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Jak argumentował RPO, zbieranie informacji statystycznych trudno powiązać z którąś wymienionych wartości. Dlatego też - w opinii RPO - w spisie w 2021 r. należałoby utrzymać zasadę przewidującą dobrowolność udzielania informacji na temat wyznania respondenta.
Będzie można odmówić odpowiedzi
Jak poinformował prezes GUS, podczas przyszłorocznego spisu każdy będzie mógł wyrazić przynależność do dowolnego kościoła lub związku wyznaniowego lub też zadeklarować bezwyznaniowość; będzie mógł też odmówić odpowiedzi na to pytanie. - Pragnę z całą mocą zapewnić, że zarówno treść, jak i sposób zadawania pytania o przynależność do wyznania religijnego w przyszłym spisie, nadają pytaniu charakter dobrowolny i nie naruszą zasady wolności sumienia i wyznania mieszkańców Polski – napisał prezes GUS na pismo RPO.
Dominik Rozkrut podkreślił, że możliwość odmowy na pytanie o wyznanie znajduje odzwierciedlenie zarówno w kształcie elektronicznego formularza, treści instrukcji metodologicznej do spisu, jak i materiałach szkoleniowych oraz przebiegu samego szkolenia rachmistrzów i ankieterów spisowych. Wyjaśnił, że pytanie o wyznanie jest testowane cały październik w dwóch wybranych gminach w kraju, ponieważ znalazło się w kwestionariuszu elektronicznym używanym w pierwszym spisie próbnym do spisu, który będzie przeprowadzony za dwa lata.
- Na podstawie dotychczasowej obserwacji przebiegu spisu próbnego możemy stwierdzić, że jak do tej pory nie otrzymaliśmy żadnych poważniejszych zgłoszeń czy zastrzeżeń dotyczących pytania o wyznanie, a jednocześnie zakomunikować, że odnotowujemy przypadki korzystania przez osoby spisywane z możliwości odmowy odpowiedzi na to pytanie – poinformował prezes GUS.
