Skargę do Trybunału wnieśli obywatele Rumunii pochodzenia romskiego, którzy pod francuskim Paryżem zamieszkali w obozie nielegalnie założonym na terenie należącym do instytucji państwowej. Obóz złożony z prowizorycznych schronień powstał w 2012 r., a w kwietniu 2014 r. został on ostatecznie zamknięty, po eksmisji skarżących na podstawie prawomocnego wyroku sądowego. Skarżącym nie zagwarantowano mieszkań zastępczych. Przed Trybunałem skarżący stwierdzili, iż ten stan rzeczy stanowił dyskryminację oraz nieludzkie i poniżające traktowanie, a także naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, chronionych w art. 14 (zakaz dyskryminacji), art. 3 (zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania) i art. 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji o prawach człowieka.

 

Likwidacja nielegalnego obozowiska realizuje uprawnione cele

Trybunał nie zgodził się z argumentacją skarżących i uznał skargę za niedopuszczalną. Trybunał wskazał przede wszystkim, iż likwidacja obozowiska i eksmisja skarżących została przeprowadzona zgodnie z przepisami prawa francuskiego, po przeprowadzeniu odpowiedniego postępowania sądowego przed sądami dwóch instancji, z zachowaniem zasad rzetelnego procesu. Zlikwidowane obozowisko powstało w 2012 r. bez jakiekolwiek tytułu prawnego do gruntu, na którym zostało założone. Francuskie sądy uważnie zbadały sprawę skarżących i wzięły również pod uwagę ich argumenty związane z ochroną praw podstawowych z art. 3 i art. 8 Konwencji. Sądy wskazały także na złe warunki higieniczne panujące w obozie oraz na fakt, iż prowizoryczne konstrukcje mieszkalne powstałe w obozowisku nie spełniały żadnych standardów i były po prostu niebezpieczne dla życia i zdrowia użytkowników. Zdaniem sądów francuskich, które zostało podzielone przez Trybunał, sporne obozowisko nie nadawało się do zamieszkania, a tym samym do prowadzenia życia prywatnego i rodzinnego. Likwidacja obozowiska i eksmisja skarżących była proporcjonalna i realizowała uprawnione cele przewidziane w art. 8 ust. 2 Konwencji. W opinii Trybunału, skarga była niedopuszczalna.

Państwo nie ma obowiązku przyznać mieszkania zastępczego

Wśród zarzutów podniesionych przez skarżących znalazł się również zarzut tzw. "eksmisji na bruk", to jest niezapewnienia skarżącym przez władze francuskie mieszkań zastępczych. Trybunał, odnosząc się do tej kwestii, powołał się na swoje ustalone orzecznictwo i wskazał, że obowiązek taki powstaje wyłącznie w wyjątkowych okolicznościach, które w niniejszej sprawie nie miały miejsca. Francja nie musiała zatem zapewnić skarżącym alternatywnego schronienia tym bardziej, że po opuszczeniu obozowiska skarżący znaleźli inne miejsca do mieszkania.

Prawo polskie zgodne z Konwencją

W prawie polskim uregulowania dotyczące eksmisji zostały zamieszczone w art. 1041 i następne kodeksu postępowania cywilnego, przy czym eksmisja z nieruchomości została przewidziana w art. 1046 kodeksu. W świetle omawianego orzeczenia Trybunału - zważywszy że eksmisję przeprowadza komornik na podstawie prawomocnego tytułu egzekucyjnego po przeprowadzeniu odpowiedniego postępowania sądowego - należy uznać, iż prawo polskie nie narusza standardów konwencyjnych w tej mierze.

Stefan Caldras i Vasile Lupu - decyzja ETPC z 17 listopada 2022 r., skarga nr 13561/15.

Sprawdź w LEX:

 

Prawa człowieka [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook

Adam Krzywoń, Wojciech Brzozowski, Marcin Wiącek

Sprawdź  

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.