Wspólnota Mieszkaniowa wystąpiła z powództwem przeciwko właścicielom lokalu mieszkalnego o zakazanie używania przez nich w lokalu butli z gazem płynnym propan-butan. Jednocześnie zawiadomiła PINB o zagrożeniu pożaru i wybuchu jakie niesie używanie takiej instalacji w budynku. Organ administracyjny wszczął co prawda postępowanie w sprawie, ale natychmiast je zawiesił uznając, że należy poczekać na rozstrzygnięcie w procesie cywilnym. Organ odwoławczy był innego zdania i uchylił to postanowienie.
Czytaj w LEX: Nowe kompetencje organów nadzoru budowlanego i administracji architektoniczno-budowlanej wynikające z wprowadzenia e-CRUB >>>
Czytaj w LEX: Elektroniczna Książka Obiektu Budowlanego - cyfrowe narzędzie w rękach właściciela i zarządcy obiektu budowlanego >>>
Doprecyzował, że postępowanie administracyjne toczyło się w zakresie uregulowanym przepisami rozdziału 6 ustawy - Prawo budowlane - "Utrzymanie obiektów budowlanych". Wyjaśnił, że w tym zakresie organy nadzoru budowlanego dysponują samodzielnością orzeczniczą i nie są związane okolicznościami i rozstrzygnięciem zawartym w sprawie cywilnej. Wspólnota Mieszkaniowa mogła zatem wytoczyć powództwo cywilne, a organ nadzoru budowlanego miał nadal kompetencje i podstawy prawne do wydania rozstrzygnięcia administracyjnego w sprawie, bez czekania na wyrok sądu. Innego zdania byli jednak właściciele przedmiotowego lokalu.
Czytaj w LEX: Uprawnienia osób dokonujących przeglądów nieruchomości - praktyczny przewodnik >>>
Czytaj w LEX: Obowiązki organów nadzoru budowlanego w procesie inwestycyjnym >>>
Postępowania mogą toczyć się równolegle
Sąd I instancji oddalił ich skargę. Zauważył, że organ administracyjny wszczął postępowanie w sprawie, nie wskazał jednak przepisów prawa materialnego, w oparciu o które miałyby je prowadzić. To przesądza, że nie miał podstaw do jego zawieszenia z powodu prejudycjalności wyniku postępowania sądowego. Nie mógł bowiem ocenić wpływu na to postępowanie jakiegokolwiek prejudykatu. Z tego powodu wydane przez organ postanowienie było co najmniej przedwczesne. Kwalifikacji prawnej zakresu postępowania dokonał natomiast organ II instancji, wskazując na art. 66 ust. 1 p.b. W oparciu o ten przepis, to organ decyduje, w jaki sposób należy doprowadzić budynek do odpowiedniego stanu technicznego.
WZORY DOKUMENTÓW w LEX:
- Odwołanie od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego >
- Decyzja o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego >
Generalnie zatem przedmiot, zakres i cel tego postępowania są autonomiczne i nie wynikają z prawa cywilnego, lecz przepisów prawa budowlanego, przepisów wykonawczych do tej ustawy oraz innych przepisów publicznoprawnych (administracyjnych), regulujących użytkowanie obiektów budowlanych i instalacji technicznych. Innymi słowy, kwestia zgodności użytkowania obiektu budowlanego z przepisami prawa budowlanego (w tym warunkami technicznymi) nie należy do drogi cywilnej. Fakt, że strony w postępowaniu cywilnym podnoszą, oprócz roszczeń typowo cywilnych (np. opartych na art. 222 k.c.) argumenty oparte na przepisach budowlanych i technicznych w żaden sposób nie determinuje zatem prowadzonego postępowania administracyjnego dotyczącego nieprawidłowości, o których mowa w art. 66 p.b.
Czytaj w LEX: Wspólnota nie może decydować z jakiej energii ma korzystać właściciel lokalu >>>
Czytaj w LEX: Czynności zabronione w zakresie ochrony przeciwpożarowej >>>
Czytaj w LEX: Bezpieczne składowanie butli z gazem - KOMENTARZ PRAKTYCZNY >>>
Pogląd ten podzielił sąd kasacyjny
NSA uznał, że prawidłowo oceniono, iż prowadzenie przez organ nadzoru budowlanego postępowania w sprawie potencjalnych nieprawidłowości w użytkowaniu budynku, nie jest uzależnione od uprzedniego rozstrzygnięcia przez sąd powszechny w/w powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej. Rozstrzygnięcie przez sąd cywilny o wniesionym powództwie pozostanie zatem bez wpływu na ocenę legalności użytkowania w lokalu mieszkalnym butli z gazem. Pomiędzy postępowaniem administracyjnym, a powództwem wspólnoty, nie istnieje taki związek przyczynowy, który uniemożliwiałby organowi nadzoru budowlanego wydanie rozstrzygnięcia w sprawie oceny legalności użytkowania butli z gazem. Dla tej oceny nie ma również znaczenia okoliczność, że w toku postępowania przed sądem rejonowym rozpatrywana jest "w istocie ta sama sprawa", czyli o nakazanie skarżącym demontażu wewnętrznej instalacji ich lokalu. W prawie budowlanym (w tym z uwagi na art. 66 ust. 1 p.b. chodzi wyłącznie o kwestie powszechnych "zagrożeń", które stwarza obiekt budowlany, na które organy nadzoru - w razie ich rzeczywistego wystąpienia, muszą jak najszybciej reagować. W prawie cywilnym przedmiotem ochrony są natomiast wyłącznie prawa prywatne, a dochodzone roszczenia, jak w przypadku pozwu Wspólnoty Mieszkaniowej opierają się na przepisach prawa cywilnego. Organ odwoławczy prawidłowo zatem uchylił postanowienie PINB o zawieszeniu postępowania administracyjnego. Gdy bowiem w sprawie wyłania się zagadnienie, które wykazuje jedynie pośredni związek z rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji, nie jest ono zagadnieniem wstępnym w rozumieniu art. 97 par. 1 pkt 4 k.p.a. i nie rodzi obowiązku zawieszenia postępowania administracyjnego.
Wyrok NSA z 10 sierpnia 2022 r. II OSK 2689/21
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.