Analiza regulacji ustawy z 30.06.2000 Prawo własności przemysłowej , zwanej dalej ustawą Prawo własności przemysłowej, prowadzi bowiem do wniosku, iż brak jest podstaw do związania Urzędu Patentowego RP tego rodzaju listami zgody. Ustawa Prawo własności przemysłowej zalicza do względnych przeszkód w udzieleniu praw ochronnych do znaku towarowego, a zatem takich które mogą być podstawą odmowy udzielenia praw wyłącznych, przypadki kolizji późniejszego znaku ze znakami, co do których istnieją prawa wcześniejsze, tzw. znaki wcześniejsze.
Zgodnie z przepisem art. 132 ust. 2 ustawy Prawa własności przemysłowej istnienie wcześniej zarejestrowanego lub zgłoszonego do rejestracji (o ile znak taki zostanie zarejestrowany) znaku towarowego stanowi przeszkodę w udzieleniu praw ochronnych na późniejszy identyczny znak towarowy dla identycznych towarów, a także w udzieleniu praw ochronnych na późniejszy znak identyczny lub podobny do znaku wcześniejszego zgłoszony dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym. Ponadto przepis ten stanowi, że nie udziela się praw ochronnych na znaki towarowe które są identyczne lub podobne do znaku renomowanego zarejestrowanego lub zgłoszonego z wcześniejszym pierwszeństwem do rejestracji (o ile znak taki zostanie zarejestrowany) dla jakichkolwiek towarów, jeżeli mogłoby to przynieść zgłaszającemu nienależytą korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru lub renomy znaku wcześniejszego, przy czym zapis ten stosuje się odpowiednio do znaku powszechnie znanego. Urząd Patentowy RP zobowiązany jest do uwzględnienia powołanych względnych przeszkód udzielania praw ochronnych z urzędu, niezależnie od stanowiska uprawnionego ze znaku wcześniejszego.
W ustawie Prawo własności przemysłowej nie zawarto przy tym regulacji wyłączających możliwość odmowy rejestracji znaku późniejszego w sytuacji wyrażenia zgody na tę rejestrację przez właściciela znaku wcześniejszego. Taką możliwość przewiduje natomiast prawo wspólnotowe. Pierwsza dyrektywa Rady nr 89/104/EWG z 21.12.1988 mająca na celu zbliżanie ustawodastw Państw Członkowskich odnoszących się do znaków towarowych stanowiła bowiem w swym art. 4 ust. 5, że państwa członkowskie mogą zezwolić, że w określonych okolicznościach decyzja o odmowie rejestracji lub stwierdzenie nieważności znaku towarowego nie zostanie podjęta, jeżeli właściciel wcześniejszego znaku towarowego lub innego wcześniejszego prawa wyraża zgodę na rejestrację późniejszego znaku towarowego. Odpowiednikiem powołanego zapisu jest obecnie art. 4 ust. 5 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/95/WE z 22.10.2008 mającej na celu zbliżenie ustawodawstwa państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych .
Analiza przedmiotowych regulacji wspólnotowych prowadzi jednak do wniosku, że pozostawiają one państwom członkowskim swobodę w zakresie ich wprowadzenia do krajowych porządków prawnych. Rzeczpospolita Polska z możliwości tej nie skorzystała i nie dokonała implementacji postanowień art. 4 ust. 5 powołanych dyrektyw. W ustawie Prawo własności przemysłowej brak jest bowiem przepisu dotyczącego wpływu zgody uprawnionego z wcześniejszego prawa na rejestrację znaku zgłoszonego później.
Oznacza to tym samym, że w prawie polskim udzielenie zgody przez uprawnionego ze znaku wcześniejszego na rejestrację późniejszego znaku towarowego jest pozbawione skuteczności prawnej w tym sensie, że nie wiąże Urzędu Patentowego RP. Tego rodzaju zgoda nie obliguje bowiem Urzędu Patentowego RP do przyznania prawa ochronnego na znak późniejszy. Urząd Patentowy RP samodzielnie i we własnym zakresie podejmuje decyzję o udzieleniu lub odmowie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy późniejszy, kierując się w analizowanym zakresie regulacjami przepisu art. 132 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej. Oznacza to, że pomimo wyrażenia zgody przez uprawnionego ze znaku wcześniejszego na rejestrację znaku późniejszego, Urząd Patentowy RP może odmówić tej rejestracji. W tym sensie na gruncie obowiązującego prawa polskiego listy zgody, których przedmiotem jest wyrażenie zgody przez właściciela znaku wcześniejszego na rejestrację znaku późniejszego, nie mają wpływu na wynik postępowania przed Urzędem Patentowym RP o udzielenie prawa ochronnego do znaku późniejszego. Przyznanie im mocy wiążącej wymagałoby zmiany ustawy Prawo własności przemysłowej.
Pokreślenia wymaga iż stanowisko o niewiążącym charakterze listów zgody w procedurze udzielania praw ochronnych do znaku późniejszego jest utrwalone w orzecznictwie sądów administracyjnych . Przyjęte zostało również w praktyce Urzędu Patentowego RP. W wyjaśnieniach udzielonych przez Urząd Patentowy RP na stronie internetowej wskazano, że list zgody nie jest uwzględniany w każdym przypadku, gdy z istoty znaku wynika bezspornie, że w zwykłych warunkach obrotu powstanie niebezpieczeństwo wprowadzenia odbiorców w błąd co do pochodzenia towaru. Jednocześnie jednak podniesiono, że na stanowisko Urzędu mają wpływ również inne czynniki np. powiązania przedsiębiorstw będących stronami listu zgody, co powoduje iż zazwyczaj gdy są to przedsiębiorstwa prawnie, organizacyjnie czy też finansowo powiązane, list zgody ma zasadniczy wpływ na decyzję Urzędu – jest uwzględniany.
Konkludując zatem należy stwierdzić, że list zgody, którego przedmiotem jest udzielenie przez podmiot uprawniony z tytułu prawa ochronnego na wcześniejszy znak towarowy zgody na rejestrację znaku późniejszego, nie ma charakteru wiążącego dla Urząd Patentowy RP. Urząd Patentowy RP we własnym zakresie dokonuje w każdym przypadku oceny, czy występują w sprawie względy przesłanki rejestracji z uwagi na kolizję ze znakiem wcześniejszym, niezależnie od istnienia listu zgody.
Podniesienia jednak wymaga, że odmiennie należy ocenić znaczenie listu zgody dla rejestracji wspólnotowego znaku towarowego. Problematykę wspólnotowych znaków towarowych regulują przepisy rozporządzenia Rady (WE) Nr 40/94 z 20.12.1993 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego . Stanowi ono w swym art. 8, że w wyniku sprzeciwu właściciela wcześniejszego znaku nie rejestruje się znaku towarowego, jeżeli:
1)jest on identyczny z wcześniejszym znakiem towarowym, a towary lub usługi, dla których wnioskuje się o rejestrację są identyczne z towarami lub usługami, dla których wcześniejszy znak towarowy jest chroniony;
2)z powodu identyczności lub podobieństwa do wcześniejszego znaku towarowego, identyczności lub podobieństwa towarów lub usług istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd opinii publicznej na terytorium, na którym wcześniejszy znak towarowy jest chroniony; prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd obejmuje również prawdopodobieństwo skojarzenia z wcześniejszym znakiem towarowym.
Zapis ten determinuje wniosek, że w przypadku znaku wspólnotowego powołane względne przeszkody rejestracji związane z kolizją ze znakiem wcześniejszym, nie są sprawdzane z urzędu w toku postępowania rejestracyjnego, lecz mogą być jedynie podstawą sprzeciwu właściciela znaku wcześniejszego. W powołanym zakresie mamy zatem do czynienia z odmienną regulacją aniżeli na gruncie ustawy Prawo własności przemysłowej, na podstawie której przeszkody te muszą być uwzględnione z urzędu przez Urząd Patentowy RP. Wydaje się jednocześnie, że postanowienia art. 8 rozporządzenia Rady (WE) Nr 40/94 z 20.12.1993 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego pozwalają na sformułowanie wniosku o skuteczności listu zgody, którego przedmiotem jest wyrażenie zgody na rejestrację późniejszego znaku wspólnotowego. Skoro bowiem w gestii właścicielowi znaku wcześniejszego pozostawiono uprawnienie do zakwestionowania rejestracji znaku późniejszego poprzez zgłoszenie sprzeciwu, to może on zrzec się tego uprawnienia poprzez udzielenie zgody na rejestrację późniejszego znaku wspólnotowego.
MAŁGORZATA RZESZOTARSKA
Kancelaria Nowakowski & Wspólnicy
Zgodnie z przepisem art. 132 ust. 2 ustawy Prawa własności przemysłowej istnienie wcześniej zarejestrowanego lub zgłoszonego do rejestracji (o ile znak taki zostanie zarejestrowany) znaku towarowego stanowi przeszkodę w udzieleniu praw ochronnych na późniejszy identyczny znak towarowy dla identycznych towarów, a także w udzieleniu praw ochronnych na późniejszy znak identyczny lub podobny do znaku wcześniejszego zgłoszony dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym. Ponadto przepis ten stanowi, że nie udziela się praw ochronnych na znaki towarowe które są identyczne lub podobne do znaku renomowanego zarejestrowanego lub zgłoszonego z wcześniejszym pierwszeństwem do rejestracji (o ile znak taki zostanie zarejestrowany) dla jakichkolwiek towarów, jeżeli mogłoby to przynieść zgłaszającemu nienależytą korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru lub renomy znaku wcześniejszego, przy czym zapis ten stosuje się odpowiednio do znaku powszechnie znanego. Urząd Patentowy RP zobowiązany jest do uwzględnienia powołanych względnych przeszkód udzielania praw ochronnych z urzędu, niezależnie od stanowiska uprawnionego ze znaku wcześniejszego.
W ustawie Prawo własności przemysłowej nie zawarto przy tym regulacji wyłączających możliwość odmowy rejestracji znaku późniejszego w sytuacji wyrażenia zgody na tę rejestrację przez właściciela znaku wcześniejszego. Taką możliwość przewiduje natomiast prawo wspólnotowe. Pierwsza dyrektywa Rady nr 89/104/EWG z 21.12.1988 mająca na celu zbliżanie ustawodastw Państw Członkowskich odnoszących się do znaków towarowych stanowiła bowiem w swym art. 4 ust. 5, że państwa członkowskie mogą zezwolić, że w określonych okolicznościach decyzja o odmowie rejestracji lub stwierdzenie nieważności znaku towarowego nie zostanie podjęta, jeżeli właściciel wcześniejszego znaku towarowego lub innego wcześniejszego prawa wyraża zgodę na rejestrację późniejszego znaku towarowego. Odpowiednikiem powołanego zapisu jest obecnie art. 4 ust. 5 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/95/WE z 22.10.2008 mającej na celu zbliżenie ustawodawstwa państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych .
Analiza przedmiotowych regulacji wspólnotowych prowadzi jednak do wniosku, że pozostawiają one państwom członkowskim swobodę w zakresie ich wprowadzenia do krajowych porządków prawnych. Rzeczpospolita Polska z możliwości tej nie skorzystała i nie dokonała implementacji postanowień art. 4 ust. 5 powołanych dyrektyw. W ustawie Prawo własności przemysłowej brak jest bowiem przepisu dotyczącego wpływu zgody uprawnionego z wcześniejszego prawa na rejestrację znaku zgłoszonego później.
Oznacza to tym samym, że w prawie polskim udzielenie zgody przez uprawnionego ze znaku wcześniejszego na rejestrację późniejszego znaku towarowego jest pozbawione skuteczności prawnej w tym sensie, że nie wiąże Urzędu Patentowego RP. Tego rodzaju zgoda nie obliguje bowiem Urzędu Patentowego RP do przyznania prawa ochronnego na znak późniejszy. Urząd Patentowy RP samodzielnie i we własnym zakresie podejmuje decyzję o udzieleniu lub odmowie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy późniejszy, kierując się w analizowanym zakresie regulacjami przepisu art. 132 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej. Oznacza to, że pomimo wyrażenia zgody przez uprawnionego ze znaku wcześniejszego na rejestrację znaku późniejszego, Urząd Patentowy RP może odmówić tej rejestracji. W tym sensie na gruncie obowiązującego prawa polskiego listy zgody, których przedmiotem jest wyrażenie zgody przez właściciela znaku wcześniejszego na rejestrację znaku późniejszego, nie mają wpływu na wynik postępowania przed Urzędem Patentowym RP o udzielenie prawa ochronnego do znaku późniejszego. Przyznanie im mocy wiążącej wymagałoby zmiany ustawy Prawo własności przemysłowej.
Pokreślenia wymaga iż stanowisko o niewiążącym charakterze listów zgody w procedurze udzielania praw ochronnych do znaku późniejszego jest utrwalone w orzecznictwie sądów administracyjnych . Przyjęte zostało również w praktyce Urzędu Patentowego RP. W wyjaśnieniach udzielonych przez Urząd Patentowy RP na stronie internetowej wskazano, że list zgody nie jest uwzględniany w każdym przypadku, gdy z istoty znaku wynika bezspornie, że w zwykłych warunkach obrotu powstanie niebezpieczeństwo wprowadzenia odbiorców w błąd co do pochodzenia towaru. Jednocześnie jednak podniesiono, że na stanowisko Urzędu mają wpływ również inne czynniki np. powiązania przedsiębiorstw będących stronami listu zgody, co powoduje iż zazwyczaj gdy są to przedsiębiorstwa prawnie, organizacyjnie czy też finansowo powiązane, list zgody ma zasadniczy wpływ na decyzję Urzędu – jest uwzględniany.
Konkludując zatem należy stwierdzić, że list zgody, którego przedmiotem jest udzielenie przez podmiot uprawniony z tytułu prawa ochronnego na wcześniejszy znak towarowy zgody na rejestrację znaku późniejszego, nie ma charakteru wiążącego dla Urząd Patentowy RP. Urząd Patentowy RP we własnym zakresie dokonuje w każdym przypadku oceny, czy występują w sprawie względy przesłanki rejestracji z uwagi na kolizję ze znakiem wcześniejszym, niezależnie od istnienia listu zgody.
Podniesienia jednak wymaga, że odmiennie należy ocenić znaczenie listu zgody dla rejestracji wspólnotowego znaku towarowego. Problematykę wspólnotowych znaków towarowych regulują przepisy rozporządzenia Rady (WE) Nr 40/94 z 20.12.1993 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego . Stanowi ono w swym art. 8, że w wyniku sprzeciwu właściciela wcześniejszego znaku nie rejestruje się znaku towarowego, jeżeli:
1)jest on identyczny z wcześniejszym znakiem towarowym, a towary lub usługi, dla których wnioskuje się o rejestrację są identyczne z towarami lub usługami, dla których wcześniejszy znak towarowy jest chroniony;
2)z powodu identyczności lub podobieństwa do wcześniejszego znaku towarowego, identyczności lub podobieństwa towarów lub usług istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd opinii publicznej na terytorium, na którym wcześniejszy znak towarowy jest chroniony; prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd obejmuje również prawdopodobieństwo skojarzenia z wcześniejszym znakiem towarowym.
Zapis ten determinuje wniosek, że w przypadku znaku wspólnotowego powołane względne przeszkody rejestracji związane z kolizją ze znakiem wcześniejszym, nie są sprawdzane z urzędu w toku postępowania rejestracyjnego, lecz mogą być jedynie podstawą sprzeciwu właściciela znaku wcześniejszego. W powołanym zakresie mamy zatem do czynienia z odmienną regulacją aniżeli na gruncie ustawy Prawo własności przemysłowej, na podstawie której przeszkody te muszą być uwzględnione z urzędu przez Urząd Patentowy RP. Wydaje się jednocześnie, że postanowienia art. 8 rozporządzenia Rady (WE) Nr 40/94 z 20.12.1993 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego pozwalają na sformułowanie wniosku o skuteczności listu zgody, którego przedmiotem jest wyrażenie zgody na rejestrację późniejszego znaku wspólnotowego. Skoro bowiem w gestii właścicielowi znaku wcześniejszego pozostawiono uprawnienie do zakwestionowania rejestracji znaku późniejszego poprzez zgłoszenie sprzeciwu, to może on zrzec się tego uprawnienia poprzez udzielenie zgody na rejestrację późniejszego znaku wspólnotowego.
MAŁGORZATA RZESZOTARSKA
Kancelaria Nowakowski & Wspólnicy