Uczciwość i bezstronność to dwie podstawowe zasady, które przyświecają mi od pierwszego dnia pracy w Ministerstwie Sprawiedliwości. Podjąłem się reformy wymiaru sprawiedliwości, ponieważ głęboko wierzę w rzetelne śledztwa i niezawisłe wyroki. Chcę, by sądy i prokuratury służyły wszystkim Polakom, także tym słabszym, bez grubych portfeli i wsparcia kancelarii adwokackich. A surowe prawo skutecznie odstraszało od jego łamania. – napisał minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro w specjalnie przygotowanym sprawozdaniu.

Podczas mijających stu dni, w Ministerstwie Sprawiedliwości podjęto wiele projektów reformujących polski wymiar sprawiedliwości. Przede wszystkim na uwagę zasługują dwie ustawy już przyjęte przez Sejm, tj. zmiana ustroju prokuratury i wprowadzenie zakazu odbierania dzieci ze względu na ubóstwo w rodzinie.

Skuteczna i sprawna prokuratura
Zmiana ustawy Prawo o prokuraturze uchwalona przez Sejm 28 stycznia 2016 roku, zapewnia przejrzystość i sprawność w funkcjonowaniu prokuratury. W okresie poprzednich rządów Prawa i Sprawiedliwości w latach 2005-2007 wykrywalność korupcji wzrosła o 80 procent, a przestępczość spadła o jedną czwartą. Ta zmiana ma na celu przede wszystkim przywrócenie normalnej sytuacji w której to przestępcy, a nie uczciwi ludzie, boją się wymiaru sprawiedliwości. Prokuratura powinna służyć obywatelom, dlatego musi działać szybko i zdecydowanie, żeby móc zapewnić wszystkim Polakom bezpieczeństwo oraz ochronę ich praw i interesów. Nowa ustawa daje taką gwarancję, zapewnia bowiem odpowiednie instrumenty szefom jednostek prokuratury umożliwiające egzekwowanie swych poleceń od podwładnych. Ustawa ta kończy z patologią, polegającą na wywieraniu przez rząd nieformalnych nacisków na prokuraturę, a jednocześnie unikaniu odpowiedzialności za nie.

Koniec z odbieraniem dzieci za biedę
Uchwalona przez Sejm 11 lutego 2016 roku, przy poparciu ponad 400 parlamentarzystów, nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest spełnieniem obietnicy złożonej w exposé premier Beaty Szydło. Ta zmiana przywraca polskim rodzinom godność. Ubóstwo nie może być powodem, by niszczyć rodziny, by odbierać dzieci kochającym rodzinom. Państwo musi rodziny wspierać, a nie powodować ich destrukcję. Gwarancję tego wsparcia i ochrony dają rozwiązania przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości, które wprowadzają zakaz odbierania dzieci wyłącznie ze względu na złe warunki finansowe rodziny.

Prace nad pozostałymi ustawami:

Skuteczna walka z pedofilami. Wzorując się na doświadczeniach Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Kanady i Francji, by skutecznie kontrolować sprawców przestępstw na tle seksualnym gdy już opuszczą więzienie, Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało ustawę zakładającą utworzenie powszechnego rejestru sprawców przestępstw na tle seksualnym. Taki rejestr daje obywatelom, a przede wszystkim osobom pracującym z dziećmi, realną możliwość przeciwdziałania zagrożeniom płynącym ze strony niebezpiecznych przestępców. Projekt rozpatruje obecnie sejmowa Komisja Sprawiedliwości.

Sprawne i sprawiedliwe sądy. Sądowy proces to nie widowisko, podczas którego prokuratorzy i obrońcy walczą na dowody i argumenty, a sędzia tylko ogłasza zwycięzcę. Istotą każdego procesu musi być dotarcie do prawdy. Stąd też przygotowana w Ministerstwie Sprawiedliwości nowelizacja Kodeksu postępowania karnego, zakładająca przywrócenie obywatelom sprawnych i sprawiedliwych sądów. Znosimy zasadę kontradyktoryjności oraz zasadę tzw. owoców zatrutego drzewa, które powodowały paraliż sądownictwa i urągały poczuciu sprawiedliwości. Przestępcy nie mogą być bezkarni tylko dlatego, że dowody ich winy wyszły na jaw wskutek przestępstwa albo przy ich zbieraniu złamano procedury. Dziś nawet nagranie morderstwa może być odrzucone jako dowód przed sądem, jeśli np. wykradł je mordercy złodziej i w ten sposób doprowadził do ujawnienia zbrodni. Przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmiany znoszą również zasadę, zgodnie z którą świadek mógł bez ponoszenia odpowiedzialności składać fałszywe zeznania, jeśli uznał, że powiedzenie prawdy narażałoby go albo jego bliskich na odpowiedzialność karną.

Zaproszenie na szkolenie: Nieodpłatna pomoc prawna oraz edukacja prawna>>>

Przywrócenie systemu dozoru elektronicznego. Więzienia są pełne, a skazani czekają na wykonanie kary nawet pięć lat. Mimo to poprzedni rząd ograniczył dozór elektroniczny wyłącznie do stosowania kar ograniczenia, a nie pozbawienia wolności. W efekcie w drugiej połowie zeszłego roku orzeczono zaledwie 28 kar z dozorem elektronicznym, podczas gdy w pierwszym półroczu było ich 6052. My przywracamy możliwość odbywania kary pozbawienia wolności w formie dozoru elektronicznego, co przede wszystkim umożliwi więźniom skuteczniejszą resocjalizację (pozostają w środowisku rodzinnym, mogą podjąć pracę lub kontynuować naukę), a jednocześnie zmniejsza koszty ponoszone przez państwo związane z odbywaniem kary pozbawienia wolności (koszt pobytu skazanego w zakładzie karnym to ok. 3100 zł miesięcznie, podczas gdy koszt odbycia kary w SDE to ok. 330 zł miesięcznie).

Koniec z nadużyciami komorników. Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza skończyć z bezprawiem, wskutek którego ofiarami egzekucji komorniczych padają postronne osoby. Muszą się one odbywać na cywilizowanych zasadach. Przepisy zwiększą nadzór nad pracą komorników.

Kary za „polskie obozy śmierci”. Kłamliwe określenia „polskie obozy śmierci” czy „polskie obozy koncentracyjne” padają na świecie coraz częściej – w publikacjach mediów, książkach i wypowiedziach znanych osób. W ciągu ostatnich sześciu lat pojawiły się na świecie w 35 krajach. Zgodnie z projektem przygotowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości naruszenie dobrego imienia Polski i Polaków, poprzez umyślne przypisywanie im odpowiedzialności za niemieckie zbrodnie podczas II wojny światowej, ma być przestępstwem zagrożonym karą do pięciu lat więzienia. Ochrona dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej ma być wpisana do konstytucji.

Podwyżki dla pracowników sądów, kuratorów zawodowych, pracowników prokuratury i Służby Więziennej. Pensje pracowników sądów wzrosną w tym roku o ponad 10 procent, a więc dwa razy więcej niż planował poprzedni rząd. Sądownictwo to nie tylko sędziowie w togach. Sprawne działanie wymiaru sprawiedliwości zapewniają także asystenci sędziów, urzędnicy sądowi i pracownicy na stanowiskach pomocniczych. Przez ostatnie siedem lat ich praca nie była wystarczająco doceniona. Po raz ostatni dostali podwyżkę w 2009 roku. Dlatego rząd Beaty Szydło – na wniosek ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro – podjął decyzję o wyższym niż planowano wzroście ich wynagrodzeń.

Zaostrzenie kar za gwałty i najbardziej brutalne przestępstwa. Dziś za mord sąd może skazać na dożywocie albo na 25 lat więzienia. Resort sprawiedliwości zamierza podnieść ten próg i dać sędziom możliwość, by orzekali kary w przedziale od tygodnia do 30 lat. Dla młodocianego przestępcy, który dziś dostaje wyrok w zawieszeniu, tydzień w więzieniu może być dostateczną nauczką, by nie schodził więcej na złą drogę. Kary za gwałty ze szczególnym okrucieństwem i gwałty zbiorowe zostaną podniesione z 12 do 15 lat, z możliwością orzekania nawet 25-letnich wyroków.

Skuteczne ściąganie alimentów. Mimo że średnia wysokość alimentów zasądzanych przez sąd wynosi 500 zł, to ich ściągalność jest na poziomie 12 procent. W planach jest opracowanie przepisów ułatwiających i usprawniających egzekucję alimentów. Zajmuje się tym zespół powołany w Ministerstwie Sprawiedliwości. W jego skład wejdą przedstawiciele Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Dowiedz się więcej z książki
Prawo i postępowanie karne po nowelizacji - PAKIET
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł