W lutym 2001 roku wpłynął do sądu wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o stwierdzenie nabycia spadku po jej zmarłym teściu i mężu. Postanowieniem z 27 sierpnia 2002 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie Wydział I Cywilny stwierdził nabycie spadku po zmarłym teściu kobiety przez jej męża, a nadto stwierdził, iż spadek po zmarłym w dniu 14 września 1940 roku mężu, wnioskodawczyni odziedziczyła na podstawie testamentu z dnia 25 czerwca 1940 roku.
Jak się jednak okazało, Sąd Grodzki w Warszawie orzekł już w przeszłości o spadku po wyżej wymienionych spadkodawcach, w analogiczny sposób.
Sąd nie zadziałał z urzędu
We wniesionej do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego skardze nadzwyczajnej Prokurator Generalny wskazał, że orzekając ponownie w tej samej sprawie sąd rażąco naruszył przepisy kodeksu postępowania cywilnego.
Zobacz procedurę w LEX: Wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nabycia spadku >
- Mimo obowiązku wydania orzeczenia o odrzuceniu wniosku nie uczynił tego, choć owa przeszkoda procesowa istniała już w chwili złożenia wniosku w tej sprawie. Sąd powinien z urzędu zbadać, czy w sprawie nie zaistniały przesłanki do odrzucenia wniosku określone w art. 199 kodeksu postępowania cywilnego, a taką była okoliczność, że sprawa została już prawomocnie osądzona - podkreślił.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Dopuszczalność wznowienia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku >
Naruszenie przepisów konstytucyjnych
Prokurator Generalny wskazał również, że postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia ingeruje w zasady, wolności i prawa wynikające z ustawy zasadniczej. Orzekając ponownie w tej samej sprawie sąd naruszył zasadę ochrony zaufania jednostki do państwa i jego organów wynikającą z art. 2 konstytucji, prawa do dziedziczenia oraz prawa do sądu.
obacz procedurę w LEX: Wszczęcie postępowania o uchylenie lub zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku na wniosek uczestnika postępowania o stwierdzenie nabycia spadku >
- W sytuacji procesowej, w której funkcjonują dwa prawomocne postanowienia dotyczące stwierdzenia nabycia spadku po tej samej osobie, spadkobiercy nie mogą w obrocie prawnym legitymować się jednoznacznym sądowym potwierdzeniem uprawień nabytych tytułem dziedziczenia. Ochrona prawna gwarantowana na gruncie konstytucji jest zatem tylko pozorna. Wydanie postanowienia merytorycznego w 2002 roku stanowiło nieuprawnioną ingerencję w zakres, przysługującej na gruncie konstytucji, ochrony prawnej przysługującej uczestnikom obu postępowań, w tym także przez zakaz ponownego orzekania merytorycznego w już prawomocnie rozstrzygniętej sprawie - uzasadnił.
Zobacz linie orzeczniczą w LEX: Zakres działania przez sąd z urzędu w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
