Sprawa była nietypowa. Marian S. kupił działkę w Wolanowie pod Radomiem nie mając świadomości, że część tej nieruchomości stanowi zabytkowy park. Gdy chciał na tym gruncie wznieść budynek, władze gminy poinformowały, że potrzebna jest zgoda konserwatora zabytków. Powołały się na decyzję Rady Narodowej w Kielcach jeszcze z czasów PRL, choć granice parku w tym akcie nie zostały precyzyjnie określone. W innym dokumencie z 1991 r. granice parku opisano w sposób odbiegający od wersji wcześniejszej.

Wniosek o unieważnienie wpisu do rejestru
Marian S. wystąpił z wnioskiem o unieważnienie decyzji wpisującej park do rejestru zabytków. Organy administracyjne, w tym minister kultury i dziedzictwa narodowego decyzją z 23 czerwca 2017 r. oddaliły wniosek.
W takiej sytuacji Marian S. złożył przez swego pełnomocnika skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zarzucił w niej naruszenie przez ministra m.in. art. 156 par. 1 pkt. 2 kodeksu postępowania administracyjnego. Według tego przepisu organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa.
Rażące naruszenie prawa polegało - zdaniem skarżącego - na braku określenia dokładnych granic parku.

WSA stwierdza naruszenie prawa
Wojewódzki Sąd Administracyjny zgodził się z argumentami skarżącego i decyzję ministra kultury uchylił.
Według sądu wydana decyzja rażąco narusza prawo, gdyż zasadą jest, że organ musi uchylić decyzję nie zgodną z wyraźnym przepisem kpa. Decyzja ministra kultury nie odpowiada art. 3 rozporządzenia Prezydenta RP z 6 marca 1928 r. o opiece nad zabytkami. Przepis ten obowiązywał w Polsce do maja 1962 roku. Zgodnie z tą regulacją przy określaniu zabytku nieruchomego władza konserwatorska ma obowiązek wyznaczyć granice zabytku i otoczenia. A ponadto ma prawo umieścić odpowiedni znak lub napis.
- Jeżeli park otrzymuje charakter zabytku to obowiązkiem konserwatora jest określić jego granice - podkreślił sędzia sprawozdawca Grzegorz Rudnicki.

Dwie interpretacje
Jak zaznaczył WSA w tej sprawie były możliwe dwie interpretacje co do przebiegu granic parku. Minister kultury nie uwzględnił tych rozbieżności. Nie ulega zatem wątpliwości, że organ naruszył art. 156 par. 1 pkt. 2 kpa.
Teraz minister musi uwzględnić wniosek o unieważnieniu decyzji o wpisie do rejestru zabytków, a także przejrzeć inne wcześniejsze decyzje, które mogą zawierać podobny błąd - wyjaśnił sędzia Rudnicki.

Wyrok nie jest prawomocny i podlega zaskarżeniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego.


Sygnatura akt VII SA/Wa 1836/17, wyrok z 7 maja 2018 r.