Pomysł pojawił się już na etapie senackich prac nad wielką nowelizacją m.in. kodeksu postępowania cywilnego, kodeksu postępowania karnego, kodeksu karnego i w sumie 30 ustaw - latem, zeszłego roku. Senat jednak wnosił o odrzucenie całości, więc poprawkami się nie zajął. Na mocy tamtejszej noweli, od 14 marca br. - wszedł jednak obowiązek posiadania przez adwokatów, radców, ale też m.in. biegłych, konta w portalu informacyjnym sądów.
Z nieoficjalnych informacji Prawo.pl wynika, że prace koncepcyjne trwają też w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort rozważa jednak możliwość wnoszenia przez portal nie tylko pism w postępowaniu odwoławczym, ale też pozostałych. A rozpatrywane jest to m.in. w związku z zatorami w sprawach frankowym w sądach w całym kraju.
Czytaj: Adwokat, radca z obowiązkiem konta w portalu sądowym, ale sankcji w przepisach brak >>
Portal, biuro podawcze czy poczta? Byłby wybór
Przemysław Rosati, prezes NRA podkreśla, że przygotowany projekt jest realizacją konsekwentnego działania w zakresie wykorzystania narzędzi cyfrowych, które są dostępne, aby ułatwić wykonywanie zawodu adwokata, w tym obniżyć koszty prowadzenia kancelarii. - Choćby w takim aspekcie by wysyłka korespondencji do sądu nie musiała odbywać się wyłącznie poprzez pocztę. Ma to też wymiar czysto finansowy, biorąc pod uwagę choćby to, że od 1 kwietnia nastąpił kolejny znaczący wzrost opłat za przesyłki sądowe. Co najistotniejsze propozycje te – patrząc interesem obywateli – skrócą czas trwania postępowań, albowiem skrócą je o czas potrzebny na korespondencję tradycyjną, co powinno przynajmniej w minimalnym stopniu prowadzić do szybszego rozstrzygania spraw przez sądy - mówi Prawo.pl. - Nasza propozycja jest kompleksowa, obejmuje zmianę procedury cywilnej i karnej a zmierza do tego by umożliwić adwokatom składanie do sądów za pośrednictwem portalu informacyjnego sądów powszechnych środków odwoławczych, odpowiedzi na środki odwoławcze i dalszych pism w postępowaniu odwoławczym, a także aby umożliwić dokonywanie wzajemnych doręczeń za pośrednictwem portalu, w sposób bezkosztowy, szybszy i efektywniejszy - zaznacza.
Jak dodaje, mimo upływającego czasu nie ma i nie było projektów legislacyjnych zmierzających do takiego rozwiązania. - Co istotne proponujemy rozwiązanie fakultatywne. Postulujemy, aby pozostała możliwość składania pism w sposób tradycyjny, na biurze podawczym lub za pośrednictwem operatora pocztowego. Skorzystanie z możliwości składania pism w drodze elektronicznej byłoby pozostawione wyborowi adwokata - zaznacza.
Polecamy nagranie szkolenia: Apelacja cywilna po zmianach >
Prezes podkreśla, że takie podejście wynika z kilku kwestii. - Po pierwsze nie ma powodu by przymuszać wszystkich do rezygnacji z tradycyjnej formy składania pism do sądów. Po drugie proces cyfryzacji jest zjawiskiem społecznie powszechnym, ale nie możemy zapominać o osobach, które dopiero rozwijają swe kompetencje cyfrowe i zmiany te nie mogą ich wykluczyć z wykonywania zawodu. Nasze postulaty wiążą się jednak ze zmieniającą się rzeczywistością, bo co raz więcej jej elementów - jak np. bankowość, administracja publiczna, świadczenia publiczne - opartych jest o rozwiązania cyfrowe, więc i polskie sądownictwo powinno zrobić kolejny krok. Ograniczenie tego do postępowań odwoławczych wynika natomiast z tego, że wymiar sprawiedliwości powinien przyzwyczaić się do takich rozwiązań, także środowisko sędziowskie i prokuratorskie. To rozwiązanie będzie też swoistym testem dla sądownictwa, czyli dla oswajania się z obustronną komunikacją adwokatów z sądami - podsumowuje.
Czytaj: Pełnomocnik zobaczy datę e-doręczenia przez portal, a sąd automatycznie - potwierdzenie >>
Co proponuje Adwokatura?
Przypomnijmy, że od 14 marca obowiązują już na stałe e-doręczenia przez portal informacyjny sądów i w sprawach cywilnych, i karnych. Rozwiązania te ograniczają się jednak jedynie - na co zwrócono też uwagę w uzasadnieniu adwokackiego projektu - do dokonywania przez sąd za pośrednictwem tego portalu doręczeń pism sądowych kierowanych do obrońców i pełnomocników. Nie przewidują dwustronnej komunikacji elektronicznej, jak też możliwości wykorzystania funkcjonalności portalu - o co apelowano od dłuższego czasu - do dokonywania wzajemnych doręczeń pomiędzy adwokatami, radcami prawnymi i Prokuratorią Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, a w sprawach karnych także prokuratorem.
Projekt wprowadza więc możliwość wnoszenia do sądu pism przez adwokatów, radców prawnych, rzeczników patentowych oraz Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, a w sprawach karnych także przez prokuratorów, za pośrednictwem kont posiadanych w portalu informacyjnym i - co istotne - jedynie w przypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie. A chodzi tutaj o wnoszenie środków odwoławczych w sprawach cywilnych, takich jak apelacja i zażalenie, a także odpowiedzi na te środki oraz ewentualnych dalszych pism w postępowaniu odwoławczym, a w postępowaniu karnym możliwość ta dotyczyłaby apelacji, zażalenia i odpowiedzi na te środki, a także sprzeciwu i dalszych pism w postępowaniu odwoławczym.
Dodatkowo możliwe byłoby dokonywanie wzajemnych doręczeń w postępowaniach toczących się zarówno przed sądem pierwszej, jak i drugiej instancji.
Te rozwiązania - jak zakłada projekt - miałyby charakter fakultatywny, tj. wybór należałby do podmiotów uprawnionych do skorzystania z tych możliwości. Dotychczasowa forma wnoszenia pism do sądu, tzw. tradycyjna poprzez złożenie pisma na biurze podawczym lub za pośrednictwem operatora pocztowego, byłaby nadal dostępna.
Zaproponowano też przepis, który przesądza, że wniesienie pisma przez portal jest tożsame z podpisaniem pisma przez podmiot, któremu przypisano konto w portalu informacyjnym, a także przepisu, który będzie przewidywał, że uwierzytelnienie odpisu pełnomocnictwa udzielonego adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu oraz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz odpisów innych dokumentów wykazujących ich umocowanie - następuje przez umieszczenie elektronicznej wersji odpisów tych dokumentów w portalu informacyjnym.
Polecamy nagranie szkolenia: Apelacja cywilna - metodyka i dobre praktyki >
Możliwość dołączania e-odpisów załączników
Przewidziano również, że do pisma wnoszonego za pośrednictwem portalu informacyjnego dołączane byłyby poświadczone elektronicznie odpisy załączników, a także że elektroniczne poświadczenie odpisu dokumentu przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej następowałoby z chwilą wprowadzenia przez niego dokumentu do portalu informacyjnego.
Zmiany miałyby wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia.
Portal gotowy na apelacje
Wojciech Łukowski, prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu, zastępca koordynatora krajowego ds. koordynacji wdrożeń systemów informatycznych w sądach powszechnych, podkreślał wielokrotnie, że portal jest na takie zmiany gotowy.
- Możliwość składania m.in. apelacji przez Portal Informacyjny Sądów Powszechnych, jest rozwiązaniem, na które wskazywałem w uwagach do, wówczas jeszcze projektu, zmian m.in. w k.p.c i k.p.k. Rozumiem obawy, że przy wzajemnej komunikacji przez portal informacyjny, to na sądy może zostać przerzucona konieczność drukowania, skanowania dokumentów. Oznacza to przy tym nie tylko koszty papieru i wydruku, ale też z odpowiedzialności za wydruki – czy będą one czytelne, czy nie, a to zależy też od przesłanych drogą elektronicznie materiałów. Tu oczywiście większe ryzyko zaistnienia takich problemów dotyczy załączników do pism procesowych, a nie samych pism, będących jednak z technicznego czy edytorskiego punktu widzenia plikami tekstowymi o mniej więcej stałej formie. Dlatego, aby zacząć składać elektronicznie pisma procesowe, najlepsze są na początek np. właśnie apelacje czy zażalenia - mówił.
I dodawał, że z jednej strony są to istotne pisma procesowe, z drugiej - zwykle nie są bardzo obszerne i rzadko mają jakąś większą liczbę skomplikowanych załączników - w odróżnieniu od pozwu. - W postępowaniu apelacyjnym w sądzie wykonuje się też mniej czynności – generalnie jest szybsze niż pierwoszoinstancyjne. Nawet wydruk takich pism w sądzie do akt nie jest problemem. Takie rozwiązania powinny być jednak wprowadzane etapami. Nie powinno być tak, że od razu dopuszczamy składanie przez system wszystkich pism procesowych, ale uważam, że rozpoczęcie od postępowania odwoławczego jest dobrym rozwiązaniem i system jest na to gotowy - podsumował.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
