W przyjętym przez rząd we wtorek projekcie nowelizacji m.in. Kodeksu postępowania cywilnego zaproponowano rozwiązania, które mają zapewnić skuteczne wykonywanie rozporządzenia UE ustanawiającego procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym. Chodzi o ułatwienie transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych.

Rząd przypomina, że co do zasady rozporządzenia unijne stosuje się bezpośrednio w państwach członkowskich, jednak w tym przypadku konieczne jest wprowadzenie zmian ustawowych, bez których prawidłowe wykonywanie tego rozporządzenia nie byłoby możliwe.

Rozporządzenie umożliwi wierzycielom uzyskanie zabezpieczenia ich wierzytelności na rachunku bankowym dłużnika – na tych samych warunkach, niezależnie od państwa, w którym rachunek jest prowadzony. Na gruncie prawa polskiego ma to dotyczyć nie tylko rachunków bankowych, ale także rachunków prowadzonych przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Natomiast wykonanie zabezpieczenia – nakazu odbywać się będzie na zasadach obowiązujących w danym państwie członkowskim (w Polsce będzie to zajęcie rachunku). Skutkiem wydania europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym będzie blokada rachunku dłużnika.

Europejskie nakazy zabezpieczenia na rachunku bankowym wydane w jednym państwie członkowskim będą automatycznie uznawane i wykonywane w innym państwie członkowskim – bez konieczności wszczynania odrębnego postępowania.

Wierzyciel będzie mógł uzyskać nakaz przed wszczęciem postępowania sądowego, a także na każdym etapie postępowania do momentu wydania orzeczenia albo zatwierdzenia lub zawarcia ugody sądowej, a także po uzyskaniu przez wierzyciela orzeczenia, na mocy którego wymaga się od dłużnika zapłaty roszczenia wierzyciela. 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
LEX Navigator Postępowanie Cywilne
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów

Istotnym ułatwieniem dla wierzycieli ma być możliwość uzyskiwania informacji na temat rachunków bankowych dłużnika na potrzeby wydania europejskiego nakazu zabezpieczenia na takim rachunku. Rozporządzenie zobowiązuje bowiem państwa członkowskie do stworzenia mechanizmu ułatwiającego dostęp do informacji o rachunkach bankowych dłużnika.

Jak podkreślono w komunikacie opublikowanym po posiedzeniu rządu, drożenie do polskiego prawa proponowanych rozwiązań ułatwi obywatelom i przedsiębiorcom, zwłaszcza małym i średnim, dochodzenie transgranicznych roszczeń i zwiększy skuteczność egzekwowania orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych dotyczących transgranicznych sporów, co w efekcie zmniejszy różne ryzyka przy zawieraniu transakcji handlowych i przyczyni się do zwiększenia dyscypliny płatniczej dłużników.

Z uwagi na nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego przeprowadzono również zmiany w ustawach: 1) o komornikach sądowych i egzekucji (powierzono komornikom czynności dotyczące wykonywania europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym); 2) o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (za złożenie wniosku o wydanie, zmianę lub uchylenie europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym będzie pobierana opłata 100 zł, czyli tyle ile przewidziano dla krajowych wniosków w sprawach o zabezpieczenie), 3) Prawo bankowe i o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (minister sprawiedliwości – jako organ ds. informacji – będzie uprawniony do uzyskiwania z centralnej informacji o rachunkach tzw. zbiorczej informacji o rachunkach dłużników, a informacja ta będzie mogła dotyczyć także posiadaczy rachunków nie będących osobami fizycznymi, czyli np. przedsiębiorców; banki i kasy oszczędnościowo-kredytowe będą musiały udzielać – upoważnionym organom – informacji o rachunkach bankowych dłużników; za udzielanie tych informacji będzie pobierana opłata).

Nowe regulacje mają obowiązywać od 18 stycznia 2017 r., czyli od daty stosowania rozporządzenia unijnego.