SN podejmie uchwałę, czy wolno po roku obowiązywania zmieniać koszty komornicze

Sąd Najwyższy rozstrzygnie 10 sierpnia, czy dopuszczalna jest zmiana przez sąd wykonanego już postanowienia komornika o kosztach postępowania egzekucyjnego w celu usunięcia uchybień polegających na doliczeniu przez komornika do opłaty egzekucyjnej VAT?

Problem powstał w związku z wnioskiem wierzyciela przeciwko dłużnikom prowadzonej przez komornika przy Sądzie Rejonowym na skutek zażalenia tego komornika na postanowienie z 6 kwietnia 2017 r.

Obniżenie wynagrodzenia komornika

Sąd Rejonowy zmienił postanowienie komornika, który podwyższył swoją opłatę o stawkę VAT i sąd ustalił koszty postępowania egzekucyjnego – odpowiednio – na 183,42 zł (w tym, 165,42 zł w zakresie opłaty stosunkowej) oraz obciążające dłużnika na kwotę 165,42 zł.

Postępowanie egzekucyjne zakończyło się umorzeniem na wniosek wierzyciela.

Nie ma możliwości doliczenia VAT

Doliczenie do opłaty egzekucyjnej podatku VAT sąd uznał za nieprawidłowe, takiej możliwości nie przewiduje bowiem ani ustawa o komornikach sądowych i egzekucji, ani inne przepisy. W konsekwencji, uznając, że przepis art. 759 § 2 kpc na to pozwala, w trybie nadzoru sąd I instancji usunął dostrzeżone nieprawidłowości poprzez umniejszenie opłat egzekucyjnych o doliczoną przez komornika stawkę podatku VAT.

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodził się komornik, podnosząc w zażaleniu, że doliczenie podatku VAT było prawidłowe, bo znajdowało oparcie w ustawie o VAT.

Uczestników nie można dodatkowo obciążać

Sąd Okręgowy wziął pod uwagę w świetle interpretacji Ministra Finansów z 9 czerwca 2015 r. oraz uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 marca 2017 r., wykonywane przez komorników czynności, uznaje się za świadczenie usług za wynagrodzeniem, nieobjęte wyłączeniem z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług od 1 października 2015 r., a więc podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem nie powinno budzić wątpliwości, że komornicy mają obowiązek odprowadzania tego podatku od pobranych opłat egzekucyjnych.

Jednocześnie przepisy ustawy o komornikach sądowych i egzekucji szczegółowo regulują wysokość

kosztów. Nie ma podstaw do ich podwyższania poprzez doliczanie do nich podatku VAT, którym finalnie obciążona miałaby zostać strona postępowania.

Obowiązki podatkowe komorników nie mogą rzutować na wysokość kosztów postępowania egzekucyjnego, które obciążają jego uczestników - dodał Sąd Okręgowy.

Pogląd Sądu Najwyższego

Rozważania dotyczące podatku VAT dla komorników zostały ucięte w wyniku najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, tym razem w składzie siedmiu sędziów, z dnia 27 lipca 2017 r. ( III CZP

97/16).

Sąd Najwyższy potwierdzając, że komornik sądowy nie może podwyższyć opłaty egzekucyjnej,

o podatek od towarów i usług, wskazał na charakter opłaty egzekucyjnej jako daniny publicznoprawnej. Już tylko to – w ocenie tego sądu – przemawia przeciwko możliwości podwyższenia świadczenia bez wyraźnej podstawy prawnej.  

Dlatego, że art. 84 Konstytucji mówi, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, ale należności takie muszą zostać określone w ustawie.

SO: niedopuszczalna ingerencja

W rozpatrywanym przypadku - zdaniem Sądu Okręgowego ingerencja Sądu Rejonowego w postanowienie komornika nastąpiła po upływie roku od jego uprawomocnienia, ale przecież zaaprobowanie poglądu dopuszczającego taką ingerencję będzie ją umożliwiać bez żadnych granic czasowych, nawet po 10 latach.

Uznając z tych przyczyn, że przy rozpoznawaniu zażalenia powstało zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, Sąd Okręgowy postanowił przedstawić je do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu.

Sygn. akt III CZP 28/18