Pilne prace nad projektem uchwalonej 24 maja b.r. ustawy były wynikiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 17 maja 2012 r. (sygn. akt K 10/2011), zgodnie z którym kwestie związane ze stosowaniem środków przymusu bezpośredniego i broni palnej powinny być uregulowane ustawowo, nie zaś jak do tej pory w rozporządzeniach wykonawczych do ustaw. Zgodnie z opisywanym wyrokiem 5 czerwca utracą moc stosowne przepisy m.in. ustawy o Policji, Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu czy Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.

Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. poz. 628) gromadzi zasady oraz sposób użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej, określa zbiór tych środków, a także tryb postępowania przed i po użyciu lub wykorzystaniu środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej. Wymieniony został zamknięty katalog formacji, których pracownicy uprawnieni są do użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej. Jedną z zasad przyjętych przez ustawę jest reguła nakazująca wykorzystywanie środków proporcjonalnych do stopnia zagrożenia i niezbędnych do osiągnięcia zamierzonego celu, kierując się wyborem środka o najmniejszej dolegliwości. Ustawa zakłada, że nie powinno się używać środków przymusu (nie zaliczając do tego technik obezwładniających) wobec kobiet w widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat oraz osób o widocznej niepełnosprawności. Z katalogu środków przymusu bezpośredniego wykreślono m.in. policyjne prowadnice uznając kajdanki za środek bardziej adekwatny.

Ustawa dokładnie określa także zasady użycia broni palnej przez uprawnione podmioty zaznaczając, że używa się jej wyłącznie w przypadku, gdy środki przymusu bezpośredniego okazały się niewystarczające bądź ich wykorzystanie nie jest możliwe. Postępowanie przed użyciem broni palnej nie zmienia się i zgodnie z obecnie obowiązującymi zasadami funkcjonariusz ma obowiązek wydania okrzyku identyfikującego formację oraz ostrzeżenia o oddaniu strzału ostrzegawczego.

Sejm przyjął jedną z poprawek Senatu zakładającą, że po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy Minister Spraw Wewnętrznych przedstawi Sejmowi i Senatowi ocenę jej funkcjonowania.

Opracowanie : Łukasz Jezierski

Źródło: www.rcl.gov.pl,