Prokurator Prokuratury Rejonowej Katarzyna S. została obwiniona o to, że nie przedstawiła niezwłocznie zarzutów i nie przesłuchała oskarżonego lekarza. Od 30 kwietnia 2015 r. do 18 czerwca 2015 r., była referentem sprawy dotyczącej nieumyślnego narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu noworodka przez lekarza Szpitala Powiatowego z Pyrzyc. Podejrzany lekarz zaniedbał poród.
Lekarz nie stanął przed sądem
Poprzez to przewinienie lekarz nie stanął przed sądem, bo sprawa się przedawniła. Nastąpiło to 18 czerwca 2015 r., i spowodowało konieczność umorzenia postępowania karnego przeciwko temu podejrzanemu, w wyniku czego naruszone zostały prawnie chronione interesy pokrzywdzonych rodziców i dziecka.
Prokurator miała naruszyć w sposób rażący i oczywisty art. 313 § 1 k.p.k. w zw. z § 68 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 września 2014 r. – regulaminu wewnętrznego urzędowania.
Czytaj też: Izba Dyscyplinarna uniemożliwia rozpoznanie apelacji przez Izbę Karną SN>>
Zastępca rzecznika dyscyplinarnego Prokuratora Generalnego dla okręgu regionalnego wszczął postępowanie dyscyplinarne wobec obwinionej.
W oświadczeniu obwiniona wskazała, że nadmierne obciążenie jej sprawami zarejestrowanymi w repertorium Ds. i sprawami pozakarnymi oraz wokandami mogło spowodować powstanie niezawinionych po jej stronie błędów. Jednocześnie oświadczyła, iż znane jej są dwie rozbieżne ze sobą linie orzecznicze dotyczące wydłużenia biegu przedawnienia.
Zgodnie z jedną z nich samo wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów wydłuża bieg terminu przedawnienia. Orzeczeniem wydanym w dniu 29 listopada 2019 roku, w sprawie o sygn. akt PK I SD.
Uniewinnienie prokuratora
Sąd Dyscyplinarny przy Prokuratorze Generalnym uniewinnił prokurator Katarzynę S. od popełniania zarzucanego jej przewinienia dyscyplinarnego, zaś kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. W uzasadnieniu orzeczenia wskazał, że obwiniona Prokurator Katarzyna S. dokonała błędnej interpretacji przepisu, który to błąd nie był oczywisty i rażący.
Według prokurator samo wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów, bez konieczności jego ogłoszenia i przesłuchania w charakterze podejrzanego, powoduje przedłużenie karalności czynu o pięć lat.
Zobacz procedurę w LEX: Przedstawienie zarzutów >
Od tego orzeczenia odwołanie wniósł zastępca rzecznika dyscyplinarnego Prokuratora Generalnego, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych. Uchybienia stanowiły formalne wady postępowania przygotowawczego, które negatywnie wpłynęły na jego tok, co w konsekwencji powinno skutkować przypisaniem obwinionej odpowiedzialności za zarzucane jej przewinienia służbowe. Skarżący prokurator wniósł o zmianę orzeczenia poprzez uznanie obwinionej za winną popełnienia zarzucanego przewinienia służbowego, nadto wymierzenie obwinionej za ten czyn kary nagany.
Czytaj w LEX: Zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej prokuratora >
Kara upomnienia
Sąd Najwyższy jako sąd II instancji uznał odwołanie zastępcy rzecznika dyscyplinarnego Prokuratora Generalnego za częściowo zasadne – w zakresie odnoszącym się do części uchybień, których miała dopuścić się obwiniona w toku procedowania. - Zaniechanie niezwłocznego ogłoszenia postanowienia o przedstawieniu zarzutu i przesłuchania T. S. w 6 charakterze podejrzanego, po sporządzeniu 30 kwietnia 2015 r. postanowienia o przedstawieniu zarzutu, stanowiło bowiem rażące i oczywiste naruszenie przepisów prawa - orzekł SN i wymierzył obwinionej karę upomnienia.
Jak wskazała Izba Dyscyplinarna SN w II instancji, wszelkie wątpliwości interpretacyjne dotyczące tego, czy samo wydanie postanowienia przerywa bieg przedawnienia, nie powinny były towarzyszyć obwinionej, gdyż już 11 września 2014 roku Minister Sprawiedliwości wydał rozporządzenie – regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury.
W treści § 68 tego rozporządzenia wskazano, że wydanie postanowienia o przedawnieniu zarzutów obejmuje jego sporządzenie, niezwłoczne ogłoszenie oraz przesłuchanie podejrzanego. Przedmiotowe rozporządzenie weszło w życie 14 stycznia 2015 roku i obowiązywało w czasie, kiedy obwiniona dopuściła się zarzucanego jej czynu. Należy zauważyć, że treść § 68 nie pozostawia żadnych wątpliwości interpretacyjnych, gdyż wyjaśnia wprost w jaki sposób należy interpretować wyrażenia ustawowe zawarte w art. 313 k.p.k.
W ocenie Sądu Najwyższego to nie błędna interpretacja przepisów prawa, a nadmierne obciążenie obwinionej pracą stanowiło prawdziwą przyczynę zaniechania. Co więcej zaniechania prokurator ujemnie wpłynęły także na ocenę społeczną prokuratury jako instytucji, którą można było postrzegać jako opieszałą wobec sprawców przestępstw i niewydolną.
Kasacja obrońcy oddalona
Kasację od tego orzeczenia złożył obrońca obwinionej, wskazując, że nie doszło do rażącego i oczywistego naruszenia przepisów, skoro doktryna i orzecznictwo mają na sprawę przedawnienia i stawiania zarzutów różne poglądy.
Izba Dyscyplinarna jako tym razem Sąd Najwyższy stwierdziła, że kasacja jest nieuzasadniona i za sądem II instancji potwierdziła, iż w sprawie doszło do rażącego i oczywistego naruszenia przez obwinioną przepisów art. 2 § 1 pkt 1 i 3 k.p.k., art. 313 § 1 k.p.k. w zw. z § 68 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości.
Sąd Najwyższy uznał, że zachowanie obwinionej wypełniło znamiona przewinienia dyscyplinarnego z art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 roku o prokuraturze. Zgodnie z tym przepisem, prokurator odpowiada dyscyplinarnie za przewinienia służbowe, w tym za oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa i uchybienia godności urzędu prokuratorskiego. Naruszenie prawa musi być w tym przypadku rażące i oczywiste. Mowa tutaj więc o takim zachowaniu bądź zaniechaniu, które widoczne jest na pierwszy rzut oka, gdzie ewidentnie należałoby postąpić w sprawie inaczej, przy zachowaniu elementarnych zasad prawidłowego postępowania.
Jak ocenił sprawozdawca prof. Jan Majchrowski obrona niesłusznie stwierdziła, że istniał spór doktrynalny na tle art. 313 kpk. Ponadto linia orzecznicza jest spójna, a pojedynczy wyrok nie może stanowić o zmianie stanowiska.
Sygnatura akt DOW 23/21, orzeczenie z 8 czerwca 2021 r.
