Jak przypomina Urząd, celem ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej jest wyeliminowanie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami działającymi w branży rolno-spożywczej. Przepisy weszły w życie 12 lipca. UOKiK prowadzi obecnie 12 spraw w ramach nowej ustawy.

Czytaj: Będą kary za wykorzystywanie pozycji w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi>>

- Obserwujemy znaczne zainteresowanie przedsiębiorców nowym prawem. Ilość spraw zgłaszanych do nas bezpośrednio na początku obowiązywania ustawy oraz sygnałów pochodzących z mediów i rynku, pokazuje że te przepisy były potrzebne. Słabsi uczestnicy w łańcuchu dostaw żywności potrzebują ochrony – mówi prezes UOKiK, Marek Niechciał.

Dlaczego masło jest tak drogie?
Jedna ze spraw dotyczy znacznego wzrostu cen masła. W październiku, Urząd z własnej inicjatywy wszczął pięć postępowań wyjaśniających. Sprawdza działania znaczących sieci handlowych, takich jak: Lidl Polska, Jeronimo Martins, Tesco Polska, Auchan Polska, Carrefour Polska. Postepowanie wyjaśniające prowadzone jest w sprawie, a nie przeciwko jakiemukolwiek przedsiębiorcy. Urząd wystąpił do właścicieli sklepów o przesłanie korespondencji z dostawcami masła. W tej chwili oczekujemy na odpowiedzi. - Po analizie przesłanych materiałów będziemy mogli ustalić mechanizmy kształtowania stawek za masło oraz sprawdzić, czy sieci handlowe nie wykorzystują silnej pozycji negocjacyjnej do wpływania na wysokość cen – tłumaczy prezes Marek Niechciał.

29 sierpnia czarny wtorek w skupie jabłek
Do UOKiK wpłynęło zawiadomienie dotyczące sytuacji na rynku skupu jabłek przemysłowych w okolicach Sandomierza. Pod koniec sierpnia, w ciągu zaledwie kilku godzin cena skupu owocu spadła o 20 groszy za kilogram. Urząd uznał, że podobna, nietypowa sytuacja mogła zdarzyć się również w innych częściach Polski. Zdaniem UOKiK sprawa jest tym bardziej istotna, że powiat sandomierski, który jest drugim co do wielkości zagłębiem sadowniczym w Polsce, ucierpiał w tym roku z powodu przymrozków. Sprzedaż jabłek przemysłowych po zbyt niskich cenach mogłaby doprowadzić do powiększenia strat sadowników.

- W ramach postępowania wyjaśniającego przeprowadziliśmy kontrolę u czterech przedsiębiorców zajmujących się skupem i przetwórstwem owoców. Obecnie analizujemy uzyskane wyjaśnienia, dokumenty i inne informacje – mówi Piotr Adamczewski, dyrektor Delegatury UOKiK w Bydgoszczy.

UOKiK sprawdza powiązania na rynku mleka
Kolejne postępowanie wyjaśniające UOKiK dotyczy relacji handlowych 15 znaczących przetwórców mleka z dostawcami. Urząd wystąpił do mleczarni o przedstawienie m.in. wzorów umów sprzedaży, dostawy lub kontraktacji mleka. Obecnie analizowane są te dane, w szczególności sposób ustalania ceny oraz uwzględnianych przy tym parametrów – m.in. spełniania wymagań higieniczno–weterynaryjnych.

Czy cukrownie nadużywają swojej pozycji wobec rolników?
Urząd wszczął postępowanie wyjaśniające po sygnale od indywidualnego rolnika uprawiającego buraki cukrowe. UOKiK sprawdza, czy producenci cukru nie stosują praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową wobec dostawców buraków cukrowych. W toku postępowania wezwano spółkę Südzucker Polska do wskazania dostawców, zasad doboru kontrahentów oraz przedstawienia obowiązujących porozumień branżowych. Przedmiotem zainteresowania UOKiK są w m.in.  sposoby ustalania cen i terminów płatności. Przedsiębiorca jest największym producentem cukru na południu Polski, skup buraków dokonywany jest praktycznie tylko przez niego. Dlatego może mieć szczególnie silną pozycję negocjacyjną. W tej chwili trwa analiza otrzymanych dokumentów.

Jak informuje UOKiK, opisane działania są w tej chwili w fazie postępowań wyjaśniających, co oznacza, że są prowadzone w sprawie, a nie przeciwko jakiemukolwiek przedsiębiorcy.

UOKiK poinformował też, że wszystkie sprawy z zakresu przewagi kontraktowej prowadzi Delegatura UOKiK w Bydgoszczy (https://www.uokik.gov.pl/delegatury_uokik.php#faq546).

Jak przypomina Urząd, kara za wykorzystywanie przewagi kontraktowej w maksymalnej wysokości to 3 proc. obrotu przedsiębiorcy osiągniętego rok wcześniej. Postępowanie może się również skończyć bez sankcji pieniężnej. Urząd może odstąpić od kary, jeżeli przedsiębiorca dobrowolnie zobowiąże się do zaprzestania niedozwolonych praktyk lub naprawienia ich skutków.