W swoim programie prac Komisja określa także podstawowe założenia dotyczące jej najważniejszych zobowiązań w zakresie poszczególnych obszarów polityki, które zamierza podjąć w nadchodzących latach. Komisja skoncentruje swoje działania wokół czterech głównych zagadnień:

-walki z kryzysem i utrzymania społecznej gospodarki rynkowej w Europie (przykładem może być zwiększona kontrola fiskalna, propozycje dotyczące naprawy rynków finansowych, pięć przewodnich inicjatyw strategii Europa 2020 oraz podjęcie działań w zakresie słabych punktów i brakujących ogniw); Stworzenia programu działań na rzecz obywateli, który stawia ich w centrum zainteresowania polityki europejskiej (przykładem może być sztokholmski plan działania, prawa proceduralne obywateli, wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i karnych, zmiana dyrektywy w sprawie czasu pracy, zielona księga w sprawie przyszłych emerytur i rent, nowa strategia na rzecz różnorodności biologicznej oraz komunikat dotyczący zdolności szybkiego reagowania UE w obliczu katastrof);

-opracowania spójnego planu działań zewnętrznych o zasięgu globalnym (przykładem może być stworzenie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, strategia handlowa dla Europy 2020, kierowanie procesem rozszerzenia, plan działania w ramach przygotowań do szczytu w sprawie milenijnych celów rozwoju na rok 2015, dalszy rozwój kluczowych dwustronnych stosunków z innymi krajami); Unowocześnienia instrumentów i metod działania UE (przykładem może być położenie większego nacisku na kwestię lepszych uregulowań prawnych oraz przyjęcie ram finansowych UE na potrzeby priorytetowych dziedzin polityki dzięki przeglądowi budżetu).

Przedstawiony pierwszy program prac skupia się na realizacji strategicznych inicjatyw w 2010 r. W programie określa się również niewyczerpującą listę kolejnych inicjatyw planowanych na nadchodzące lata. Dzięki temu zapewniono przewidywalność przyszłych działań – z korzyścią dla Parlamentu Europejskiego, Rady i zainteresowanych stron – przy jednoczesnym zachowaniu elastyczności na wypadek niezbędnych dostosowań do zmieniających się warunków.  Program prac Komisji opiera się na wytycznych politycznych, przedstawionych przez przewodniczącego Barroso we wrześniu 2009 r. Przedmiotowy program prac Komisji określa jej ambicje i zobowiązania na rok 2010 i kolejne lata. Podjęto w nim najważniejsze i najbardziej pilne kwestie oraz określono kierunki polityki w obliczu nowych wyzwań. Dzięki temu opracowano podstawy dalszych działań Komisji aż do końca trwania jej mandatu.

Niniejszy program prac posiada kilka nowych cech, którymi różni się od wcześniejszych dokumentów. Ma charakter wieloletni, co pozwoli na większą przewidywalność w zakresie działań Komisji, jak również ułatwi współpracę z pozostałymi instytucjami. Posiada również pewne elementy zwiększające elastyczność. Komisja co roku będzie dokonywać przeglądu programu prac, określając nowe inicjatywy strategiczne na dany rok i oraz dostosowując w odpowiednich przypadkach program wieloletni do nowych okoliczności, z uwzględnieniem wyników w ramach prac przygotowawczych oraz przeglądów programów wdrażania. - Komisja będzie blisko współpracować z Parlamentem Europejskim, Radą i zainteresowanymi stronami, aby prace zarówno nad ogólnymi założeniami jak i poszczególnymi inicjatywami stały się udziałem wszystkich aktorów. Komisja pragnie, aby przedstawiony program prac stanowił trzon wspólnego międzyinstytucjonalnego programowania zgodnie z art. 17 ust. 1 traktatu lizbońskiego - napisano w komunikacie.