Niepełnoletni stanowią 12 proc. osób, wobec których toczą się sprawy sądowe. Odpowiednie i sprawiedliwe zasady postępowania przed sądem stanowią jedną z podstaw każdego systemu sprawiedliwości. Zdaniem Komisji Europejskiej, prawa osób niepełnoletnich nie są w UE w pełni chronione. Dlatego Unia pracuje obecnie nad wspólnotowym kodeksem postępowania sądowego wobec dzieci i młodzieży do 18. roku życia.

"Niepełnoletni są grupą szczególnie wrażliwą, dlatego musimy zapewnić im specjalną ochronę w procesach sądowych" – stwierdziła w czerwcu 2014 r. ówczesna komisarz ds. sprawiedliwości Viviane Reding. Reding tłumaczyła, że Karta Praw Podstawowych wymaga od państw członkowskich działania w najlepszym interesie dzieci - a za takie KE uznaje odpowiednie zabezpieczenia dla procesów z ich udziałem.

Czytaj: Sejm będzie pracował nad projektem dot. kuratorów reprezentujących dzieci w sądach>>>

Tomasz Ostropolski, naczelnik Wydziału Europejskiego Prawa Karnego w Departamencie Prawa Karnego w Ministerstwie Sprawiedliwości zwraca jednak uwagę, że działania na rzecz zmian procesów na poziomie unijnym są trudne. "Państwa członkowskie traktują ingerencje w ich procedury karne jako naruszenie ich suwerenności. Przed Traktatem z Lizbony byłoby to praktycznie niemożliwe" – stwierdził Ostropolski.

Jednak Komisji Europejskiej udało się ostatecznie doprowadzić do zmian na tym polu. W czerwcu 2014 r. Rada wyraziła nieformalną zgodę na zmiany w przepisach, a w lutym 2015 r. Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) Parlamentu Europejskiego stosunkiem głosów 50:3 przyjęła wspólną propozycję w tej sprawie.

Obecnie sprawozdawczyni LIBE Caterina Chinnici (S&D, Włochy) jest w trakcie tzw. trialogu, czyli negocjacji trójstronnych między Parlamentem a Radą UE i Komisją Europejską. Po ich zakończeniu zmiany będą mogły być formalnie przyjęte przez UE.

Zgodnie z nowymi przepisami (łącznie ze zmianami wprowadzonymi przez europosłów z LIBE) niepełnoletni, który będzie miał stanąć przed sądem gdziekolwiek w UE, będzie miał zagwarantowane kilka podstawowych praw. Przede wszystkim zawsze, na każdym etapie postępowania, dziecku będzie musiał towarzyszyć prawnik.

Ponadto UE będzie gwarantowała, że po aresztowaniu dziecko będzie miało prawo spotkania z rodzicem lub prawnym opiekunem oraz do bycia wysłuchanym w trakcie procesu. Osoba niepełnoletnia w areszcie będzie musiała być osadzona oddzielnie od osób dorosłych. Jeżeli w trakcie postępowania taka osoba skończy 18 lat, to nadal będzie mogła być osadzona oddzielnie.

Europosłanka Chinnici w rozmowie z Euractiv.pl zwraca jednak uwagę, że rola postępowania karnego w przypadku osób niepełnoletnich powinna być przede wszystkim wychowawcza. "Więzienie powinno być środkiem ostatecznym w przypadku osób niepełnoletnich – choć i ono może spełniać dużą rolę wychowawczą, jeżeli osadzonym zapewni się odpowiednie warunki do rozwoju, nauki i przygotowania zawodowego" – podkreśla europosłanka.

Nowe przepisy mają dotyczyć wszystkich dzieci, niezależnie od ich lub ich rodziców / opiekunów "rasy, koloru, płci, orientacji seksualnej, języka, wyznania, opinii politycznych lub innych, narodowości, pochodzenia etnicznego lub społecznego, zamożności, niepełnosprawności, urodzenia i innych oznak statusu". Jak powiedziała Chinnici: "wszystkie dzieci są nasze, więc musimy im wszystkim zapewnić opiekę".

Źródło: www.euractiv.pl, stan z dnia 16 marca 2015 r.

ID produktu: 40444841 Rok wydania: 2015
Autor: Lidia Mazowiecka,Olga Trocha
Tytuł: Dziecko uczestniczące w postępowaniu karnym>>>