Zdaniem posłów PiS reprezentowanych przez ówczesnego posła Andrzeja Dudę przepisy ustawy z 5 listopada 2009 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych są niezgodne z art. 2 konstytucji. Godzą one bowiem w konstytucyjną zasadę subsydiarności oraz przyzwoitej legislacji. Niezgodne są również z zasadami minimalizacji ingerencji prawotwórczej oraz nie działania prawa wstecz.
Czytaj też>>Sejm: komisja etyki oceni...
Nadmierna ingerencja państwa
Niezgodności przepisów ustawy z art. 7 konstytucji wnioskodawcy upatrują w przyznaniu organom władzy publicznej prawa kształtowania sytuacji ekonomicznej kas, poprzez ustalanie wysokości rezerwy obowiązkowej. Krajowy Nadzór Finansowy wyposażony został w szereg uznaniowych uprawnień względem kas i Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (dalej: Kasa Krajowa), zwłaszcza ingerujących w kształt statutu kas oraz skład ich organów. Brak określenia granic tej ingerencji stanowi także o niezgodności z konstytucją.
Kwestionowane przepisy godzą również, zdaniem wnioskodawcy, w istotę społecznej gospodarki rynkowej wprowadzając nadmierną i nieuzasadnioną ingerencję państwa w działalność prywatnych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą jakimi są kasy, podmiotów korzystających z ich usług oraz Kasy Krajowej. Ponadto ograniczają wolność prowadzenia działalności gospodarczej, gdyż bezzasadnie ograniczają gospodarowanie przez kasy środkami stanowiącymi ich własność.
W ocenie wnioskodawcy kwestionowane przepisy naruszają konstytucyjną zasadę równości, dyskryminując kasy i ich członków względem innych spółdzielni, których tworzenie nie jest koncesjonowane. Ponadto poprzez przyznanie KNF tak szerokich i niedookreślonych uprawnień dyskryminują kasy oraz Kasę Krajową względem banków.
Ponadto pozbawienie kasy i ich członków możliwości dysponowania własnymi funduszami oraz Kasę Krajowa - prawa do dysponowania własnymi środkami pieniężnymi i wypracowanym zyskiem narusza art. 64 ustawy zasadniczej.
Wniosek Prezydenta RP
Prezydent Bronisław Komorowski wskazuje, że tworzenie, znoszenie i działalność spółdzielni, jakimi są spółdzielcze kasy oszczędnościowo - kredytowe, ma swoje odniesienie w konstytucji, wywodzone z wolności zrzeszania się. Zarzuca kwestionowanym przepisom ustawy z 5 listopada 2009 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych niezgodność z konstytucyjnymi zasadami poprawnej legislacji oraz zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Kwestionowane przepisy wprowadzają pewne odstępstwa od ogólnych zasad postępowania sądowo-administracyjnego, w przypadku przejmowania i likwidacji kas. W efekcie tego, zdaniem wnioskodawcy, sąd nie posiada pełnej swobody orzekania, a przez to nie ma możliwości wyeliminowania skutków niezgodnej z prawem decyzji.
Kwestionowane przepisy, zdaniem wnioskodawcy, stwarzając możliwość uznaniowego podjęcia przez KNF decyzji o przejęciu kasy w całości lub tylko jej wybranych składników majątkowych lub zobowiązań, mogą prowadzić do nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji prawnej wierzycieli kas co jest sprzeczne z konstytucyjnymi zasadami równości oraz ochrony własności.
Rok wydania: 2014
LEX Navigator Procedury Podatkowe - program dla nowych Klientów (licencja jednostanowiskowa)
Wnioski grupy senatorów i posłów
Wskazane przez wnioskodawców przepisy ustawy z 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych oraz niektórych i ustaw są zdaniem skarżących niezgodne między innymi z konstytucyjną zasadą równości. Ograniczono bowiem uprawnienia kas i Kasy Krajowej do korzystania z posiadanych zasobów pieniężnych, w przeciwieństwie do podmiotów znajdujących się w podobnej sytuacji - banków. Ponadto ingerencja w przypadku kas i Kasy Krajowej wynikająca z kompetencji KNF jest nieporównywalnie głębsza niż w stosunku do np. banków spółdzielczych.
Kwestionowane przepisy ustawy nowelizującej są, zdaniem wnioskodawców, niezgodne z konstytucyjnymi zasadami: subsydiarności, zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz przyzwoitej legislacji. W ocenie wnioskodawców kwestionowane przepisy naruszają również konstytucyjną zasadę ochrony własności. Wprowadzają bowiem między innymi możliwość nałożenia na kasy obowiązku świadczenia w nielimitowanej ustawowo wysokości wynagrodzenia zarządcy komisarycznego co jest sprzeczne z art. 64 konstytucji.
Kwestionowane przepisy sprzeczne są również z art. 20 konstytucji, który zakłada, że społeczna gospodarka rynkowa oparta jest na własności prywatnej. Dopuszczają bowiem, między innymi, ingerencję w majątek spółdzielni, który jest prywatną własnością jej członków. Godzi to nie tylko w prawa majątkowe członków spółdzielni (kas), ale także ich wierzycieli.
Sygnatura akt K 42/13