W dniu 1 stycznia 2017 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu spółek handlowych, której celem jest zwiększenie ochrony wspólników mniejszościowych w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Wprowadzone przez ustawodawcę modyfikacje w art. 236 oraz art. 237 k.s.h. mają na celu poprawę ochrony wspólników mniejszościowych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez ułatwienie im wykonywania uprawnień do zwoływania zgromadzenia wspólników i uzupełniania jego porządku obrad.

Nowe brzmienie art. 236 k.s.h. rozwiewa wszelkie wątpliwości interpretacyjne, które pojawiały się na gruncie poprzedniego brzmienia tego przepisu. Otóż zgodnie ze znowelizowanym przepisem wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia wspólników. Żądanie takie należy złożyć na piśmie zarządowi najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem zgromadzenia wspólników.

Celem wprowadzonej nowelizacji jest wykluczenie sytuacji, w których zarząd, pomimo zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia, mógłby nie uwzględnić w porządku obrad spraw zaproponowanych przez mniejszościowych wspólników.

LEX Navigator Prawo Handlowe
Artykuł pochodzi z programu LEX Navigator Prawo Handlowe
Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami

Niewątpliwie – z punktu widzenia interesów mniejszościowych wspólników – za korzystną uznać należy dodaną przez ustawodawcę do art. 236 k.s.h regulację § 1¹, zgodnie z którą wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników. Żądanie takie należy złożyć na piśmie zarządowi najpóźniej na trzy tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników. Zarząd wprowadza sprawy objęte żądaniem wspólników do porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników i zawiadamia o tym wspólników zgodnie z art. 238.
Doprecyzowanie tej kwestii jest istotne z uwagi na fakt, iż często - w praktyce obrotu gospodarczego - zgromadzenia wspólników stanowią jedyną płaszczyznę, na której wspólnicy mniejszościowi mogą dochodzić respektowania swoich praw bądź wyjaśnienia określonych kwestii. Bardzo ważne jest zatem przyznanie wspólnikom mniejszościowym uprawnienia do umieszczenia określonych kwestii w porządku obrad. @page_break@

Należy przy tym pamiętać, iż znowelizowane przepisy mają charakter semiimperatywny, a tym samym w umowie spółki może dojść do dalszego złagodzenia na korzyść wspólników wymagań udziału kapitałowego warunkującego zgłoszenie żądań (art. 236 § 3 k.s.h.).
Należy ponadto zwrócić uwagę na ewentualne zagrożenia jakie mogą ujawnić się na gruncie znowelizowanych przepisów. Otóż w nowym brzmieniu art. 236 § 1 k.s.h. brakuje uregulowania wskazującego, czy żądanie zwołania zgromadzenia, powinno zostać skutecznie doręczone. Nie wskazano bowiem, czy żądanie powinno dotrzeć do zarządu w taki sposób, aby organ ten mógł zapoznać się z jego treścią, czy może wystarczającym jest jego wysłanie przesyłką pocztową.
Co więcej, uprawnienie przyznane wspólnikowi lub wspólnikom, reprezentującym co najmniej 1/20 kapitału zakładowego może – w pewnych sytuacjach - naruszać prawa pozostałych wspólników. Niewykluczone, iż nie będą oni mieli świadomości, iż dana sprawa wprowadzona została do porządku obrad zgromadzenia wspólników.

Nowelizacji uległ ponadto art. 237 k.s.h. § 1 k.s.h., w którym ustawodawca jednoznacznie określił, iż sąd rejestrowy może upoważnić do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników występujących z żądaniem w sytuacji, gdy zarząd nie zwoła zgromadzenia z porządkiem obrad zgłoszonym przez wspólników, jak również wtedy, gdy zarząd nie uwzględni w porządku obrad żądania umieszczenia określonych spraw. Kolejnym uprawnieniem zwiększającym ochronę wspólników mniejszościowych jest – sprecyzowana w art. 237 k.s.h. § 2 k.s.h. - możliwość zwrócenia się przez wspólników, na żądanie których zwołano zgromadzenie, do sądu rejestrowego o zwolnienie z obowiązku pokrycia kosztów nałożonych uchwałą zgromadzenia.
Reasumując powyższe rozważania podkreślić należy, iż – pomimo wystąpienia pewnych zastrzeżeń – wprowadzoną na mocy ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. „O zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców” nowelizację przepisów kodeksu spółek handlowych należy ocenić pozytywnie, albowiem przyczyni się ona do zwiększenia ochrony wspólników mniejszościowych w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Autor: Wojciech Strojek, adwokat