Szefowie unijnych parlamentów rozmawiają o zasadzie pomocniczości i walce z kryzysem

Działanie procedury kontroli stosowania zasady pomocniczości przez parlamenty poszczególnych krajów unijnych ocenione zostanie podczas rozpoczętego w niedzielę szczytu przewodniczących parlamentów Unii Europejskiej.

W Wilnie rozpoczęło się posiedzenie Konferencji Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej. Podczas trzydniowych obrad szefowie unijnych Izb mają rozmawiać o aktualnych sprawach i wyzwaniach międzyparlamentarnej współpracy w ramach UE.
W debacie wezmą także udział przedstawiciele parlamentów krajów Partnerstwa Wschodniego. Głos zabierze też przewodniczący Parlamentu Europejskiego Martin Schulz. Swoje stanowisko przedstawi również szef Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso. Polskiej delegacji uczestniczącej w wileńskim szczycie przewodniczą marszałek Sejmu Ewa Kopacz i marszałek Senatu Bogdan Borusewicz.
Najwyżsi przedstawiciele władzy ustawodawczej z całej UE ocenią działanie procedury kontroli stosowania zasady pomocniczości przez parlamenty poszczególnych krajów unijnych, wprowadzone 1 grudnia 2009 r. na mocy Traktatu z Lizbony. Zgodnie z tą zasadą, w dziedzinach nienależących do wyłącznej kompetencji Unii Europejskiej może ona interweniować tylko wówczas, jeśli jest w stanie działać skuteczniej niż państwa członkowskie. Parlamenty krajów UE czuwają nad przestrzeganiem zasady pomocniczości, sprawdzając, czy projekty unijnych aktów prawnych są z nią zgodne. W tym celu Izby mogą w terminie 8 tygodni od przekazania projektu przesłać przewodniczącym Parlamentu Europejskiego, Rady UE i Komisji Europejskiej tzw. uzasadnioną opinię wskazującą powody niezgodności z zasadą subsydiarności.
Jak informuje Kancealaria Sejmu RP, posiedzenie jest również  okazją do dyskusji o roli parlamentów narodowych w przeciwdziałaniu skutkom kryzysu gospodarczego i finansowego. W tym kontekście szefowie unijnych parlamentów mają omówić m.in. znaczenie i działanie Międzyparlamentarnej Konferencji ds. Zarządzania Gospodarczego i Finansowego Unii Europejskiej, powołanej w 2013 r. w Nikozji na mocy Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej (tzw. Paktu fiskalnego). W ostatnich latach system zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej został przebudowany. Podjęto m.in. działania na rzecz poprawy nadzoru finansowego i przestrzegania dyscypliny budżetowej, np. poprzez Pakt fiskalny, tzw. „sześciopak” i „dwupak”, a także rozwiązania mające zapewnić ściślejszy monitoring nierównowagi ekonomicznej w UE, w szczególności w strefie euro.
Tematem wileńskiego szczytu będzie również współpraca międzyparlamentarna z państwami Partnerstwa Wschodniego, tj. polsko-szwedzkiej inicjatywy dotyczącej zbliżenia Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy do UE. Ta unijna polityka, zainaugurowana w 2009 r. jest oparta na wspólnym zobowiązaniu do przestrzegania europejskich wartości i standardów. Na szczycie PW w listopadzie 2013 r. w Wilnie umowy stowarzyszeniowe z UE, obejmujące porozumienia o strefie wolnego handlu, parafowały Gruzja i Mołdawia. 20 marca br. w Brukseli Rada Europejska potwierdziła, że dąży do jak najszybszego podpisania umów stowarzyszeniowych z tymi krajami. Podczas posiedzenia Rady - 21 marca br. - podpisano również polityczną część umowy z Ukrainą, a w przypadku współpracy handlowej ma to mieć miejsce po ukraińskich wyborach prezydenckich.
Szefowie parlamentów narodowych mają także dyskutować o przyszłości obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, utworzonego na mocy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i zmienionego przez Traktat z Lizbony. Obszar ten obejmuje politykę azylową i migracyjną, współpracę policyjną oraz walkę z przestępczością. Ta część obrad będzie poświęcona m.in. parlamentarnej kontroli oraz ocenie działalności Europolu (Europejskiego Urzędu Policji) i Eurojustu (Europejskiego Urzędu ds. Współpracy Sądowej). Przewodniczący parlamentów będą też zastanawiać się nad nowymi priorytetami obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, które miałyby obowiązywać po wygaśnięciu tzw. programu sztokholmskiego na lata 2009-2014, kładącego nacisk na interesy i potrzeby obywateli. W tej sesji głos zabierze marszałek Sejmu Ewa Kopacz.
W ramach wileńskiego szczytu planowane są również bilateralne spotkania marszałek Sejmu. Ewa Kopacz ma rozmawiać m.in. z przewodniczącą litewskiego Seimasu Loretą Grauziniene, szefową frakcji Akcji Wyborczej Polaków na Litwie Ritą Tamusinene oraz przewodniczącym parlamentu Gruzji Davidem Usupaszwilim.

Konferencja Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej to m.in. forum dyskusji na temat roli i zadań parlamentów narodowych w strukturze europejskiej, współpracy międzyparlamentarnej w sprawach unijnych oraz wyzwań, jakie stoją przed Unią Europejską. W skład konferencji wchodzą szefowie parlamentów państw członkowskich UE i przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Konferencja obraduje na zasadzie konsensu, przy poszanowaniu autonomii i konstytucyjnego usytuowania uczestniczących przewodniczących. Spotkania kończą się przyjęciem konkluzji, które powinny odzwierciedlać wspólne stanowisko KPP UE, ale nie są wiążące dla poszczególnych parlamentów. Posiedzenia przewodniczących parlamentów narodowych i szefa PE odbywają się raz w roku w kraju członkowskim UE, który w drugim półroczu przewodniczył Radzie UE. Polska objęła prezydencję KPP UE na wiosnę 2011 r. i była gospodarzem konferencji w Warszawie w kwietniu 2012 r.