W 2004 roku działający według poprzedniej procedury lustracyjnej Sąd Lustracyjny orzekł, że Elżbieta Wrona złożyła nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne. Sąd Apelacyjny utrzymał orzeczenie sądu pierwszej instancji. W efekcie w 2005 roku sędzia Sądu Rejonowego w Ropczycach (Podkarpackie) została usunięta z zawodu.
Sędzia wniosła skargę do Trybunału w Strasburgu, w której argumentowała, że nie miała możliwości obrony, gdyż nie miała właściwego dostępu do akt sprawy, które były za to dostepne oskarżającemu ja rzecznikowi interesu publicznego, czyli prokuratorowi lustracyjnemu.
Jest to kolejny wyrok ETPCz w sprawie lustracji sędziego. Podobny zapadł w sprawie sędzi Alicja Rasmussen ze Szczecina.
Lustracja byłej sędzi Alicji Rasmussen, którą pięć lat temu uznano za "kłamcę lustracyjnego" i w efekcie pozbawiono uprzywilejowanej sędziowskiej emerytury, ma się zacząć od nowa. Taką precedensową decyzję podjął 18 listopada 2009 r. Sąd Najwyższy, powołując się na wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu o naruszeniu prawa b. sędzi do efektywnej obrony przed Sądem Lustracyjnym.
Wyrok SN z listopada br. był pierwszym uchyleniem obowiązującego wyroku lustracyjnego po orzeczeniu ETPC na korzyść osoby lustrowanej - przypomina monitorująca te sprawy Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Rasmussen była pierwszą osobą, która wystąpiła do SN o wznowienie postępowania po takim wyroku Trybunału. W 2004 r.  Sąd Lustracyjny orzekł po tajnym procesie, że Rasmussen, sędzia w stanie spoczynku od 1997 r., złożyła nieprawdziwe oświadczenie o tym, że nie była świadomym i tajnym współpracownikiem służb specjalnych PRL. Sąd uznał materiały jej sprawy za niekompletne, ale wystarczające, by stwierdzić, że w latach 80. była świadomym współpracownikiem służb PRL - czemu ona zaprzeczała. W 2005 r. Sąd Najwyższy oddalił jej kasację, a Krajowa Rada Sądownictwa pozbawiła ją - jako "kłamcę lustracyjnego" - uposażenia związanego z sędziowskim stanem spoczynku.
Rasmussen złożyła skargę przeciw Polsce do ETPC, który w  kwietniu 2009 r.  stwierdził  naruszenie jej prawa do rzetelnego procesu przez ograniczenie dostępu do tajnych akt sprawy. Trybunał podkreślił, że Rzecznik Interesu Publicznego - ówczesny oskarżyciel w sprawach lustracyjnych - miał dostęp w swej kancelarii tajnej do akt. Rasmussen i jej obrońca dostali do nich dostęp w tajnej kancelarii sądu, gdzie mogli robić notatki, ale nie wolno im było wynosić ich poza kancelarię. Według ETPC "całkowicie i skutecznie" uniemożliwiło to skarżącej korzystanie z notatek dla swej obrony. "Zarówno skarżąca, jak i jej obrońca musieli polegać tylko na swojej pamięci" - podkreślił Trybunał. Według niego stawiało to osobę lustrowaną "w sytuacji oczywiście niekorzystnej w porównaniu z uprzywilejowaną pozycją Rzecznika". Trybunał uznał, że w ten sposób na lustrowaną nałożono nierealistyczne obciążenia, sprzeczne z wymogami rzetelnego procesu.
Źródło: Helsińska Fundacja Praw Człowieka