Jak wyjaśniła wiceszefowa resortu rozwoju, projekt ustawy o działalności kosmicznej oraz Krajowym Rejestrze Obiektów Kosmicznych został wpisany do wykazu prac Rady Ministrów w lipcu. We wrześniu trafił do konsultacji międzyresortowych. "Mam nadzieję, że prace nad tą ustawą (przygotowywaną w Ministerstwie Rozwoju - PAP) zakończą się do końca roku, tak aby z początkiem przyszłego trafił do Sejmu" - mówiła.

Jak powiedziała Emilewicz, to ustawa, która reguluje zasady działalności podmiotów, które mogą wysyłać coś w przestrzeń kosmiczną. Dodała, że reguluje również zasady odpowiedzialności za to, co w przestrzeń kosmiczną zostaje wypuszczone i za ewentualne szkody, jakie mogą wyrządzić obiekty wypuszczone w przestrzeń kosmiczną.

"To jest ustawa, która z jednej strony wynika z umów międzynarodowych, jakie podpisała Polska, a z drugiej jest też dowodem odpowiedzialności, ponieważ już dzisiaj Polska jest bardzo aktywna w przestrzeni kosmicznej, ma bardzo wiele do powiedzenia, a więc powinniśmy regulować i te procesy" - oceniła Emilewicz.

Wiceminister podkreśliła, że wiele polskich firm interesuje się tym obszarem. "Co więcej jest również zainteresowanie porządkowaniem kosmicznych śmieci, bo to jest dzisiaj bardzo duży problem. Wiemy, jak wiele ton materiałów, które zostały z Ziemi wypuszczone jest dzisiaj w kosmosie" - wskazała wiceszefowa resortu rozwoju. Dodała, że porządkowanie tych "kosmicznych śmieci" jest dzisiaj jednym "z technologicznych wyzwań".

W uzasadnieniu do projektu opublikowanego w lipcu na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji napisano, że Polska musi wykonać zobowiązania wynikające z wiążących ją umów międzynarodowych dotyczących prawa kosmicznego - tzw. Układu kosmicznego, Konwencji o międzynarodowej odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez obiekty kosmiczne, Konwencji o rejestracji obiektów wypuszczonych w przestrzeń kosmiczną. Wyjaśniono, że związane jest to ze wzrostem aktywności polskich podmiotów w użytkowaniu przestrzeni kosmicznej.

Traktaty, do których zostanie dostosowane polskie prawo przewidują m.in. konieczność uregulowania w prawie krajowym: zasad wyrażania zgody na działalność w przestrzeni kosmicznej przez podmioty krajowe; zasad wyznaczenia organu odpowiedzialnego za nadzór tego rodzaju działalności; zasad prowadzenia krajowego rejestru obiektów kosmicznych; zagadnień dotyczących odpowiedzialności państwa oraz kwestii odszkodowawczych.

Zgodnie z projektem działalność kosmiczna to "wypuszczenie obiektu kosmicznego w przestrzeń kosmiczną, eksploatacja i sprowadzenie obiektu na Ziemię", a obiekt kosmiczny to "obiekt, który będzie wypuszczony lub który został już wypuszczony w przestrzeń kosmiczną, jego części składowe, a także pojazd wynoszący i jego części składowe".

Ustawa ma regulować zasady prowadzenia działalności kosmicznej, która będzie mogła być wykonywana jedynie po uzyskaniu zezwolenia. Wydawać ma je - w formie decyzji administracyjnej - prezes Polskiej Agencji Kosmicznej (PAK). Podmiotem zobowiązanym do jego uzyskania będzie tzw. operator, czyli osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która zamierza prowadzić lub prowadzi działalność kosmiczną.

"Projektowana ustawa będzie również podstawą prawną utworzenia i funkcjonowania Krajowego Rejestru Obiektów Kosmicznych. Celem rejestru będzie ewidencjonowanie obiektów kosmicznych, które rozpoczynają swoją działalność w przestrzeni kosmicznej" - poinformowano w uzasadnieniu. Rejestr ma prowadzić PAK.

Dodano, że informacje zawarte w rejestrze będą podstawą do uznania Polski za państwo "wypuszczające i rejestrujące", a co za tym idzie do pociągnięcia odpowiedzialności za ewentualne szkody wyrządzone przez te obiekty oraz wykonywania przez Polskę jurysdykcji nad tymi obiektami.

Zakłada się, że właściciel obiektu kosmicznego, przed wystąpieniem operatora z wnioskiem o wydanie zezwolenia, będzie musiał zawrzeć umowę ubezpieczenia OC za ewentualne szkody, w której jako ubezpieczony wskazany będzie Skarb Państwa. Zgodnie z projektem właściciel może być zwolniony z obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia, jeżeli obiekt kosmiczny będzie wykorzystywany dla celów podstawowego interesu bezpieczeństwa państwa, nauki, badań lub edukacji.

Projekt przewiduje opłaty za udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności kosmicznej bądź na dokonanie wpisu lub zmianę wpisu w Krajowym Rejestrze Obiektów. "Wysokość opłaty będzie uzależniona od rodzaju i wartości obiektu kosmicznego" - zaznaczono. Jednocześnie przewidziano kary pieniężne za prowadzenie działalności kosmicznej w sposób niezgodny z ustawą lub prowadzenie jej bez zezwolenia.

Planuje się, że ustawa wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia. (PAP)

autor: Magdalena Jarco