Minister Sprawiedliwości zaskarżył do Sądu Najwyższego dwie uchwały Krajowej Rady Komorniczej nr 1/2008 i nr 2/2008 Krajowego Zjazdu Komorników Sądowych w sprawie tworzenia archiwów i przechowywania akt.
W pierwszej z tych uchwał Sąd Najwyższy dopatrzył się naruszenia art.80 ustawy o komornikach sadowych i już 14 sierpnia 2008 r. uchylił tę uchwałę. Druga z nich czekała na rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego (K 20/08). Trybunał w swym orzeczeniu 14 grudnia 2010 roku podkreślił, że przechowywanie akt spraw zakończonych jako zadanie z zakresu sprawowania pieczy powinno być finansowane przez komorników lub przez ich samorząd. Finansowanie tego zadania nie stanowi nadmiernej ingerencji w prawo własności samorządu (dysponowania środkami finansowymi). Zatem realizacja powierzonego przez ustawodawcę Krajowej Radzie Komorniczej obowiązku nie narusza konstytucji.
Nowe obowiązki generują koszty
Nowelizacją z 24 maja 2006 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji wprowadzone zostały do ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych nowe przepisy art. 37a i art. 37b, a zarazem nowe obowiązki dotyczące tworzenia oraz przechowywania i przekazywania (archiwizacji) urządzeń ewidencyjnych oraz akt spraw egzekucyjnych, prowadzonych przez komorników sądowych. Nowelizacja ta weszła w życie 28 października 2006 r. Według art. 37a ust. 3 u.k.s.e., akta i urządzenia ewidencyjne stanowią materiały archiwalne wchodzą do państwowego zasobu archiwalnego. Z tych przepisów wynika natomiast, że akta spraw egzekucyjnych, w których postępowanie zostało zakończone, oraz zbędne urządzenia ewidencyjne przechowuje Krajowa Rada Komornicza, do czasu przekazania ich właściwemu archiwum państwowemu. Kontrolę postępowania z aktami spraw i urządzeniami ewidencyjnym przechowywanymi przez Krajową Radę Komorniczą sprawuje archiwum państwowe wskazane przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.
Uchwała narusza ustawę
Druga z tych uchwał z 14 maja 2008 r. zdaniem Ministra Sprawiedliwości narusza art.37 b), art.80 ust. 4 i art.85 ust.1 pkt 16 ustawy o komornikach sądowych. Uchwała nr 2/2008 zakazała bowiem Krajowej Radzie Komorniczej wszelkich działań zmierzających do sfinansowania składnicy akt bez zgody zjazdu. Uchwała zmierza bezpośrednio do uniemożliwienia przechowywania akt komorniczych. W ten sposób zjazd komorniczy zakazał Krajowej Radzie wykonywania nowych przepisów ustawy. Zjazd zobowiązał Krajową Radę do nielegalnej bezczynności, co stanowiło wypowiedzenie posłuszeństwa obowiązującemu porządkowi prawnemu.
Pogląd ten podzielił trzyosobowy skład Sądu Najwyższego Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Sędzia sprawozdawca prof. Andrzej Wróbel stwierdził, że uchwała podjęta przez VI Zjazd Komorników jest niezgodna z prawem, gdyż narusza w sposób oczywisty ustawę o komornikach sądowych, która nakłada obowiązek tworzenia i ewidencjonowania zakończonych akt komorniczych. Sąd Najwyższy, więc 12 kwietnia br uchylił uchwałę, kierując się także argumentami Trybunału Konstytucyjnego, które wyraził w orzeczeniu z 14 grudnia 2010 r.
Sygnatura akt. III ZS 7/08.