SN: sąd skazał nieboszczyka na 2,5 lata więzienia

Oskarżony zmarł cztery dni przed ogłoszeniem wyroku, a mimo to sąd skazał go na karę więzienia. Wydanie wyroku skazującego w razie śmierci oskarzonego, powoduje uchylenie orzeczenia, przy czym bez znaczenia jest okoliczność, że sąd w chwili wydania nie wiedział o zgonie - stwierdził Sąd Najwyższy.

Do uchylenia wyroku przyczynił się Minister Sprawiedliwości, Prokurator Generalny. Zauważył błąd i wniósł kasację od wyroku Sądu Rejonowego  z 17 marca 2016 r. żądając jego uchylenia.
Chodziło o Ryszarda O., któremu zarzucono popełnienie czterech przestępstw kradzieży.

Odroczenie ogłoszenia wyroku
Oskarżony nie brał udziału w rozprawie 8 marca 2016 r., gdyż sąd uznał jego obecność za nieobowiązkową ( art. 374 § 1 kpk). Po czym odroczył do 17 marca 2016 r. wydanie wyroku, którym uznał Ryszarda O. za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów. Przyjmując, iż dwa z nich stanowią ciąg przestępstw, wymierzył oskarżonemu jednostkowe kary pozbawienia wolności oraz karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Wyrok ten uprawomocnił się bez odwołania 30 marca 2016 r.
Minister Sprawiedliwości zaskarżył do Sądu Najwyższego wyrok w całości na korzyść oskarżonego, zarzucając rażące naruszenie przepisu prawa procesowego. Błąd polegał na  wydaniu wyroku skazującego wobec osoby, która zmarła  przed wydaniem wyroku karnego, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k.
Minister wniósł o uchylenie wyroku i umorzenie postępowania wobec oskarżonego.

Uchylenie orzeczenia
Sąd Najwyższy stwierdził, że kasacja jest oczywiście zasadna.
Zaskarżony wyrok rzeczywiście wydano z obrazą art. 17 § 1 pkt 5 kpk, nakazującego umorzenie wszczętego postępowania, gdy oskarżony zmarł. Jednoznacznie wskazuje na to pozyskany przez Sąd Rejonowy po wydaniu wyroku dokument w postaci odpisu skróconego aktu zgonu Ryszarda O.  W dokumencie tym odnotowano, że 13 marca 2016 r., tj. przed wydaniem wyroku skazującego, zostały znalezione zwłoki oskarżonego.
Wydanie wyroku skazującego wobec oskarżonego, mimo jego śmierci w toku procesu, powoduje  uchylenie  tego orzeczenia, przy czym bez znaczenia jest okoliczność, że sąd w chwili jego wydania nie miał wiedzy o śmierci oskarżonego. Po uchyleniu wyroku, zgodnie z wymienionym art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k., należy wydać orzeczenie następcze o umorzeniu postępowania wobec oskarżonego.

Sygnatura akt IV KK 387/16, wyrok z 9 grudnia 2016 r.