Eksperci tej placówki naukowej, Beata Gruszczyńska, Marek Marczewski, Paweł Ostaszewski, przeanalizowali dane dotyczące wszystkich prawomocnych skazań w 2011 r. za wybrane przestępstwa, udostępnione przez Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej, Departamentu Strategii i Deregulacji Ministerstwa Sprawiedliwości (na podstawie informacji z Krajowego Rejestru Karnego. - Nawet pobieżny ogląd struktury kar orzekanych w poszczególnych sądach i całych okręgach sądowych uwidacznia w tym zakresie znaczne rozbieżności – stwierdzają w opracowaniu opublikowanym z okazji zorganizowanej w poniedziałek 13 kwietnia br. konferencji pt. Prawo w działaniu, Nowe przestępstwa przeciwko wolności.
Z przeprowadzonej przez badaczy analizy wynika, że średnia długość orzeczonej kary bezwzględnego pozbawienia wolności w Polsce w 2011 r. dla pięciu analizowanych przez nich przestępstw wyniosła 242 dni. Z kolei średni wymiar kary ograniczenia wolności wynosił 206 dni, co według zastosowanego przelicznika odpowiada 103 dniom więzienia. Przeciętna kara pozbawienia wolności, której wykonanie zostało warunkowo zawieszone, była orzekana w wymiarze 232 dni, czyli w jednostkach przeliczeniowych – 50 dni kary bezwzględnego pozbawienia wolności. Średni wymiar kary grzywny wynosił z kolei 1.067 zł, co odpowiada 15 dniom więzienia.
Autorzy raportu opracowali „indeks surowości karania”. By jego wyniki były porównywalne, zastosowali przeliczniki różnych kar na wartości porównywalne. I tak po doprowadzeniu do porównywalności okazało się, że przeciętna kara ograniczenia wolności orzekana w Polsce za pięć rozpatrywanych przez nich przestępstw jest dwukrotnie surowsza od przeciętnej kary pozbawienia wolności z zawieszeniem jej wykonania i prawie siedmiokrotnie od średniej kary grzywny. Oczywiście kary te nie są w pełni „wymienialne” – sądy orzekają np. karę grzywny w zupełnie innych sprawach niż karę bezwzględnego pozbawienia wolności. Jednak już w stosowaniu kar ograniczenia wolności i pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania zastępowalność może mieć miejsce, szczególnie w przypadku przestępstw, które poddawano tu analizie.
Średni indeks surowości dla wszystkich przestępstw w 2011 r. w Polsce wyniósł 100 dni przeliczeniowych, co oznacza, że przeciętna kara zasadnicza odpowiadałaby około trzem miesiącom bezwzględnego pozbawienia wolności. Z kolei indeks surowości karania odnośnie do pięciu rozpatrywanych w niniejszej analizie przestępstw wyniósł średnio 56,4, co odpowiada niespełna dwóm miesiącom kary bezwzględnego pozbawienia wolności.
ID produktu: 40118255 Rok wydania: 2011
Autor: Piotr Hofmański,Stanisław Zabłocki
Elementy metodyki pracy sędziego w sprawach karnych>>>
W przeprowadzonej przez ekspertów Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości analizie surowości karania łącznie za pięć rozpatrywanych przestępstw w 2011 r. skrajnie surowe okazały się sądy w okręgu słupskim (odbiegające od średniej o dwa odchylenia standardowe) oraz w gdańskim, koszalińskim, warszawskim, toruńskim, katowickim, poznańskim, łódzkim i gliwickim (ponad jedno odchylenie standardowe od średniej). Z drugiej strony – najmniej surowe wyroki (odbiegające o ponad jedno odchylenie standardowe od średniej) orzekano na obszarze właściwości sądów okręgowych w Kaliszu, Łomży, Kielcach, Ostrołęce, Legnicy, Sieradzu, Krośnie i Tarnowie.
Źródło: Beata Gruszczyńska, Marek Marczewski, Paweł Ostaszewski: Spójność karania. Obraz statystyczny stosowania sankcji karnych w poszczególnych okręgach sądowych. Artykuł opublikowany w czasopiśmie Prawie w Działaniu nr 19.
Patronem konferencji, podczas której zaprezentowane zostały badania autorów, jest wydawnictwo Wolters Kluwer