Sprawa dotyczyła Dariusza K., skazanego z art. 209 par. 1 k.k.. Pozwolono mu jednak na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Skrócenie kary z e-obrożą

Sąd Okręgowy w Tarnowie uchylił wobec skazanego zezwolenie na odbywanie poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego kary ośmiu miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie.

Sąd uznał karę ośmiu miesięcy pozbawienia wolności za wykonaną w systemie dozoru elektronicznego w okresie od 19 grudnia 2022  do 11 czerwca 2023 roku, czyli tylko przez niecałe siedem miesięcy.

Nowy adres skazanego

Na to postanowienie zażalenie wniósł skazany Dariusz K. Twierdził, że 11 czerwca 2023 r., po uprzednim powiadomieniu Centrali Dozoru Elektronicznego, z uwagi na rozstanie z partnerką, opuścił swoje dotychczasowe miejsce zamieszkania, gdzie wykonywał karę i przeniósł się wraz z urządzeniem dozorującym pod nowy adres. Skazany podkreślił, że następnego dnia złożył wniosek do sądu o zmianę miejsca wykonywania kary w systemie dozoru elektronicznego i poinformował o zaistniałej sytuacji kuratora.

 


Awantury z partnerką

W zażaleniu skazany podał również, że do nieporozumień z byłą partnerką nie dochodziło w wyniku nadużywania przez niego alkoholu, a wynikały one z różnicy zdań i poglądów na różne tematy. Zdaniem skazanego do sporów dochodziło także z uwagi na brak akceptacji skazanego ze strony córki jego byłej partnerki.

Skazany przyznał, że w lutym 2023 r., przechodząc załamanie nerwowe, sięgnął po alkohol, co skutkowało umieszczeniem go na Oddziale Psychiatrycznym Szpitala na dziewięć dni. Podkreślił, że dobrowolnie zapisał się na terapię uzależnień i kontynuował współpracę z kuratorem. Skazany uważa, że jego aktualna postawa jest prawidłowa – reguluje on na bieżąco alimenty, pracuje w firmie kamieniarskiej, nie zalega ze składkami oraz próbuje aktywnie włączyć się w wychowanie swojego syna. Chciałby on kontynuować odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego pod nowym adresem i nie chce być umieszczony w zakładzie karnym, ponieważ zostało mu dwa miesiące do końca kary.

Z treści zażalenia wynika, że skazany wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia.

Sytuacja rodzinna skazanego

Sąd Apelacyjny w Krakowie, w II instancji, rozpoznając zażalenie stwierdził jednak, że nie zasługuje ono na uwzględnienie.

Nie ulega wątpliwości, że uchylenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, nie jest obowiązkowe.

W art. 43zaa par.  2 k.k.w. zamieszczono klauzulę wyjątkowego przypadku („w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami”).

Gerecka-Żołyńska Anna (red.), Kodeks karny wykonawczy. Komentarz do art. 43zaa >

W realiach rozpoznawanej sprawy Sąd Okręgowy był więc zobowiązany do uchylenia zezwolenia na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego bez względu na jego sytuację osobistą i rodzinną, jak też bez względu na dotychczasowy przebieg okresu dozoru elektronicznego.

Wymaga jednak podkreślenia, że to właśnie wzgląd na sytuację osobistą i rodzinną skazanego, jak też wzgląd na dotychczasowy przebieg okresu dozoru elektronicznego, może wypełniać konstrukcję przepisu „w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami”, uprawniającą sąd penitencjarny do odstąpienia od uchylenia zezwolenia na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Rzecz jednak w tym, że mimo usilnych prób Sądu Okręgowego i sędziego penitencjarnego, a także Sądu Apelacyjnego jako sądu odwoławczego, skazany nie stawił się na posiedzenia sądowe i uniemożliwił tym samym zweryfikowanie okoliczności podniesionych w pisemnym zażaleniu. A okoliczności faktyczne zachowania skazanego opisane przez Sąd Okręgowy w części motywacyjnej zaskarżonego orzeczenia nie budzą żadnych wątpliwości. Sam skazany także ich nie kwestionował. Wskazywał jedynie na emocje, które doprowadziły do jego zachowania, związane ze wspólnym pożyciem z konkubiną.

 

Naruszenie porządku prawnego

W tym kontekście skarżący powinien pamiętać, że naruszeniem porządku prawnego, jako przesłanką nawiązującą do postawy sprawcy w toku odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jest zachowanie się skazanego nie tylko wbrew zakazom lub nakazom prawa karnego (popełnienie przestępstwa), ale także prawa administracyjnego (popełnienie wykroczenia).

Zobacz: Dozór elektroniczny może być częściej stosowany

W świetle tych rozważań i ustaleń, zwłaszcza wobec negatywnie ocenionej postawy skazanego, sąd orzekł, że brak jest podstaw do twierdzenia, że należy odstąpić od uchylenia zezwolenia na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Dlatego, że w sytuacji osobistej skazanego, życiowej, zdrowotnej i majątkowej nie zachodzą żadne szczególne okoliczności. Skazany zaś w toku postępowania wykonawczego zarówno przed Sądem Okręgowym, jak i przed Sądem Apelacyjnym swoją postawą utwierdza tylko w przekonaniu, że takich szczególnych okoliczności w realiach rozpoznawanej sprawy brak.

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 2 sierpnia 2023 r., sygn. akt II AKzw 769/23

Czytaj też w LEX: Górski Adam, Wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego a przestępstwo samouwolnienia (uwagi na marginesie wyroku Sądu Najwyższego, I KZP 3/17)​ >