Komendant Powiatowy Policji w Turku złożył wniosek o ukaranie Zenona P. i skazanie obwinionego bez przeprowadzania rozprawy, gdyż prowadził samochód pod wpływem alkoholu.
Grzywna i zakaz prowadzenia pojazdów
Sąd Rejonowy w Turku w wyroku z 14 lutego 2025 r., uznał obwinionego Zenona P. za winnego popełnienia wykroczenia z art. 87 par. 1 k.w., polegającego na tym, że 15 września 2024 r. około godz. 11 na drodze krajowej, będąc w stanie po użyciu alkoholu, tj. 0.17 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, kierował samochodem osobowym.
Sąd Rejonowy wymierzył kierowcy karę grzywny w kwocie 2 500 zł. Ponadto orzekł wobec obwinionego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii „B” na okres 18 miesięcy oraz zwolnił go od ponoszenia kosztów postępowania w całości.
Wyrok ten nie został zaskarżony ani przez skazanego, ani przez prokuratora i uprawomocnił się 22 lutego 2025 r.
Od tego prawomocnego wyroku kasację na korzyść obwinionego wniósł Prokurator Generalny. Zaskarżając powyższy wyrok w całości, zarzucił w niej:
- „rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisu polegające na uwzględnieniu wniosku oskarżyciela publicznego o skazanie obwinionego bez przeprowadzenia rozprawy” i
- wydanie wobec kierowcy wyroku skazującego, podczas gdy obwiniony ten zmarł przed jego wydaniem, co stanowi bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia.
W konkluzji kasacji wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania, gdyż kodeks postepowania w sprawach o wykroczenia nakazuje, aby nie wszczynać postępowania, a wszczęte umarzać, gdy obwiniony zmarł.
Sąd Najwyższy uchyla wyrok
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna w stopniu oczywistym, co umożliwiało jej rozpoznanie na posiedzeniu bez udziału stron – orzekł Izba Karna SN.
Istotnie, przy wydawaniu zaskarżonego kasacją wyroku Sądu Rejonowego w Turku, doszło do rażącego naruszenia wskazanego przepisu prawa procesowego, przy czym to uchybienie miało rangę bezwzględnej przyczyny odwoławczej.
Zgodnie z kodeksem wykroczeniowym, sąd odwoławczy musi uchylić na posiedzeniu zaskarżone orzeczenie, niezależnie od granic zaskarżenia, podniesionych zarzutów i wpływu uchybienia na treść orzeczenia, jeżeli zachodzi jedna z okoliczności wyłączających postępowanie, określonych w art. 5 par 1 pkt 4-10 prawa o postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Trafnie zauważył skarżący prokurator, w ślad za kategoryczną wypowiedzią ustawodawcy, że śmierć obwinionego, stanowiąc jedną z przeszkód postępowania o wykroczenie. I nie pozwala na dalsze prowadzenie postępowania, obligując do jego umorzenia.
Wobec śmierci – tylko na korzyść
W sytuacji, kiedy pomimo tej przeszkody procesowej rozstrzygnięto merytorycznie sprawę, zachodzi bezwzględna przyczyna odwoławcza, przy czym uchylenie orzeczenia z powodu śmierci obwinionego może nastąpić tylko na jego korzyść.
Jak wynika z materiału aktowego sprawy, w tym załączonego odpisu skróconego aktu zgonu USC, zwłoki Zenona P. zostały znalezione 12 listopada 2024 r. o godz. 12.00, a wyrok skazujący zapadł w lutym 2025 roku.
Okoliczność ta, od momentu jej zaistnienia, powinna uniemożliwiać dalsze prowadzenie postępowania wobec obwinionego, niezależnie od tego, że było ono związane z wnioskiem złożonym w trybie rozprawy zaocznej. Bez wpływu na sprawę pozostaje fakt, że Sąd Rejonowy w Turku, wydając 14 lutego 2025 r. zaskarżony wyrok, nie posiadał informacji o śmierci obwinionego. Wyrok ten został zatem wydany mimo istnienia procesowej przeszkody do orzekania, pociągającej za sobą bezwzględną przyczynę odwoławczą.
W tym stanie rzeczy konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Turku i umorzenie postępowania.
W sprawie orzekał SSN Stanisław Stankiewicz.
Wyrok Izby Karnej Sądu Najwyższego z 3 października 2025 r., sygnatura akt I KK 172/25.
Cena promocyjna: 89.5 zł
Cena regularna: 179 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 107.4 zł
